Een klapband is levensgevaarlijk

Een klapband is flink schrikken. Bij hoge snelheid kan een klapband zelfs een fatale afloop hebben. Een veel voorkomende oorzaak is rijden met een te lage of te hoge bandenspanning. Overbelasting van het voertuig komt regelmatig voor, zoals op vakantie gaan met een zwaar beladen auto en een te lage bandenspanning. De bandenspanning controleren en corrigeren is sowieso altijd van belang. Bij een personenauto is in het overgrote deel van de gevallen onachtzaamheid de oorzaak dat een band het begeeft. De auto trekt dan sterk naar één kant en zal wegglijden, in een slip raken. Een klapband komt echter zelden voor. Maar wie het treft, kan maar beter weten wat te doen om er zonder kleerscheuren vanaf te komen. Het kan het verschil betekenen tussen leven en dood.

Inhoud

• Klapband of lekke band?
• Oorzaken van een lekke band of klapband onderweg
• Let op het volgende
• Wegligging
• Klapband bij personenauto's
• Hoge bandenspanning
• Lage bandenspanning
• Een klapband 'overleven'
• Wat te doen

Klapband of lekke band?

Men mag gerust stellen dat een klapband de schrik van elke automobilist is. Iedereen denkt daar wel eens aan zodra men met honderddertig over de snelweg suist. Zo van: 'Als er nu iets gebeurt, zijn de rapen gaar'. Hoe hoger de snelheid, hoe gevaarlijker de gevolgen van een klapband doorgaans zijn. Ook de gevolgschade aan het voertuig is vaak aanzienlijk.

Leeglopende band
Nou moet gezegd zijn dat een lekke band niet altijd zal scheuren. Een leeglopende autoband geeft de bestuurder de indruk dat hij over een hobbelige weg rijdt. Bij een klapband zal het voertuig daarentegen sterk naar een kant trekken. Een groot verschil. Adequaat handelen is cruciaal. In veel gevallen gaat het allemaal net goed.

Oorzaken van een lekke band of klapband onderweg

De oorzaken zijn talloos, variërend van in een spijker of door glasscherven rijden, al dan niet met hoge snelheid. Bij regenachtig weer komt het relatief vaak voor dat een spijker in de band dringt. Naar verluidt zou water de spijker 'smeren', waardoor die gemakkelijker in het rubber van de band dringt. Ook andere, grotere obstakels op de weg zijn berucht. Wie de adviezen hieronder opvolgt, loopt minder risico op een lekke band of klapband.

Let op het volgende

• Kijk de autobanden regelmatig na, liefst voor elke rit. Controleer ze op vastzittende steentjes, spijkers of andere voorwerpen in het profiel van de banden.
• Zorg voor een bandenspanning die correspondeert met de snelheid en belading, zoals voor een lange rit met vier, vijf personen en bagage. Voor het dagelijks gebruik, dus niet in uitzonderlijke gevallen, is één keer per maand de bandenspanning controleren voldoende. Raadpleeg de bandenspanningsticker die doorgaans aan de zijkant en binnenzijde van de portierstijl is aangebracht.
• Controleer de band regelmatig op bobbels, scheurtjes, uitstulpingen en andere onregelmatigheden.
• Geringe bandenschade – 'Daar kan ik nog wel even mee doorrijden' – veroorzaakt op termijn soms grote schade in de band zelf, zoals roest. Ook de samenstelling van het rubbermengsel kan erdoor veranderen. Natuurlijk zijn spijkers en stenen berucht, maar ook hard de stoeprand oprijden is schadelijk voor een autoband. Wees kortom nooit nonchalant met uw banden. Behandel ze met zorg tijdens het rijden.
• Te lage bandenspanning en versleten banden. Check regelmatig de profieldiepte, controleer of het loopvlak onregelmatig is afgesleten.
• Banden die gevuld zijn met stikstof zijn minder onderhevig aan drukschommelingen.

Wegligging

Veel mensen vergeten dat slechts een halve bar te weinig luchtdruk het risico op een klapband aanzienlijk vergroot. De minimale profieldiepte van elke band dient 1,6 mm te zijn. Ermee doorrijden is verkeerde zuinigheid en levensgevaarlijk bij hoge snelheden. Nog beter is het om de autobanden voor of achter al te laten verwisselen bij een profieldiepte van 2,5-3 mm. Al deze maatregelen verkleinen het risico op een lekke band of klapband. Het zal bovendien de wegligging zeer ten goede komen.

Vrachtwagens
Bij vrachtwagens kan het voorkomen dat een klapband het gevolg is van een aanlopende remklauw. Het wiel wordt dan te warm. Dit euvel is bij een vrachtwagen nu eenmaal moeilijker vast te stellen dan bij een personenauto, zeker als de truck ook nog eens zwaar beladen is. Blijven over de fabrieksdefecten, ook bij personenauto's, hoewel dit zelden voorkomt.

Klapband bij personenauto's

Rijden met een te lage bandenspanning (gelet op de belading en snelheid) is doorgaans de oorzaak van een klapband bij personenauto's. Ook een te hoge bandenspanning kan funest zijn. Verkeerde zuinigheid is daar meestal debet aan. Een hoge bandenspanning vermindert het brandstofverbruik doordat dankzij de bollere band de weerstand op het wegdek kleiner is. Daar staat tegenover dat een te hoge spanning een slechte wegligging veroorzaakt door een gebrekkig wegcontact.

Vakantie
Met een zwaar beladen personenauto op vakantie gaan, en verzuimen om van te voren (bij koude banden) de spanning te controleren, kan fatale gevolgen hebben. Let daar ook op als u vaak met hoge snelheid rijdt. Raadpleeg altijd de fabrieksvoorschriften in het 'boekje' of op de portiersticker. Vergeet bovendien de caravanbanden niet te controleren! Wie elke dag op de weg zit en lange afstanden maakt, zoals vertegenwoordigers, dient de banden elke dag te controleren op spanning, vorm en vreemde voorwerpen in de band, zoals kiezels in het profiel, enzovoorts. Bij nieuwere auto's wordt de bandenspanning digitaal aangegeven op het dashboard. Het is dan wel zaak om het belang van die gegevens niet te negeren.

Hoge bandenspanning

De juiste bandenspanning verhoogt de veiligheid en optimaliseert het brandstofverbruik, in tegenstelling tot wat velen denken. Wie met een te lage bandenspanning rijdt, riskeert een te hoge werktemperatuur van de band en het wiel. Ongeveer 80 procent van alle klapbanden is te wijten aan een verkeerde bandenspanning. Controleer ze als ze koud zijn. Dat wil zeggen dat u er een uurtje of twee niet mee gereden hebt of slechts enkele kilometers met een lage snelheid.

Minder comfortabel rijden
Het is algemeen bekend dat een te hoge bandenspanning minder comfortabel en hobbelig rijdt. Bovendien slijt het middengedeelte van de band meer dan de zijkanten. Het brandstofverbruik gaat daarentegen iets omlaag door een verminderde rolweerstand, maar de banden slijten wel sneller.

Lage bandenspanning

Een te lage bandenspanning is altijd funest, in alle opzichten, naast het feit dat het gevaarlijk is en het risico van een klapband sterk toeneemt. De spanning die de fabrikant aangeeft is de minimumspanning, gericht op comfort. Wie wat minder comfort wil, kan de bandenspanning bij 'ledig gewicht' op 'beladen' zetten. Het vermindert de rolweerstand en zorgt voor een lager brandstofverbruik. De meningen zijn er echter over verdeeld.

Wegligging
Het beste is nog altijd de band te gebruiken conform de ontwerpvoorwaarden en aanbevolen bandenspanning inzake de optimalisering qua wegligging en veiligheid (droog/nat wegdek, aquaplaning, brandstofverbruik, bandenslijtage, enzovoorts).

Een klapband 'overleven'

De rode draad bij deze adviezen is rustig tegensturen en de auto rustig tot stilstand brengen. Probeer paniekerige stuurbewegingen en (fors) remmen – handelingen die gelet op de situatie heel begrijpelijk zijn – te allen tijde te voorkomen. Let op de volgende belangrijke punten:

Wat te doen

• Bij een klapband vóór zal de auto flink gaan trekken in de richting van de kapotte band. Dat geldt ook bij een klapband achter, waarbij het voertuig in die richting weg slipt.
• Bij een klapband vóór stuurt u rustig tegen, niet remmen. Laat de auto simpelweg al tegensturend uitrollen. Houd het voertuig al bijsturend op koers.
• Een klapband vergt instinctief handelen. Houd altijd beide handen aan het stuur (dus niet 'rijden met één hand'). Een fractie van een seconde is vaak voldoende om adequaat te kunnen reageren.
• Rem bij een klapband achter niet abrupt of uit alle macht. Houd het stuur recht.
• Pas op met remmen (bijv. in een paniekreactie). In geval van een klapband mag u alleen bij een snelheid van ca. 50-60 km/u zachtjes en gedoseerd bij remmen. In het andere geval zal de zijdelingse trekkracht alleen maar heftiger worden.
• Voorkom felle stuurbewegingen. Stuur zachtjes bij of tegen terwijl u het gas niet abrupt loslaat, aangezien dat de trekkracht vergroot. Wel kunt u bij een klapband heel voorzichtig de handrem gebruiken indien deze rem alleen op de achterwielen werkt. Hierdoor belast u de vooras minder, wat de bestuurbaarheid van het voertuig vergroot.
• Schakel niet.
• Laat u er nooit toe verleiden om hard te remmen. Dit kan fataal zijn omdat de zijdelingse ontsnappingskracht groter wordt met het risico van een tollende slip, of erger.
• Bij veel auto's met low-profile banden blijft het voertuig in balans mits de bestuurder maar niet in paniek raakt en heftige stuurbewegingen maakt.
• Breng op de snelweg de auto op de vluchtstrook tot stilstand, zet de alarmlichten aan, mogelijk al eerder.
• Zet de alarmlichten aan en kom eerst even tot rust. Neem daarna alle voorzorgsmaatregelen zoals bij pech onderweg (gevarendriehoek uitzetten, enz.). Bel vervolgens de ANWB of een andere autohulpdienst.

Lees verder

• Rijden in de mist – remweg bij vochtig en nat wegdek
• Slaperig op de snelweg – tips om wakker te blijven
• Rijden op een overstroomde weg (wateroverlast)
• Spekgladde wegen – sneeuw en ijs
• Onderweg met een bijna lege brandstoftank