Autorijles - Richting aangeven en gebruik richtingaanwijzer

W. Mielatz, 04-07-2020
Ben ik verplicht gebruik te maken van richtingaanwijzer bij verwisselen van rijbaan en bij invoegstrook en afrit? Reactie infoteur, 06-07-2020
Beste W,

Ja, bij afslaan, wisselen van rijstrook en bij iedere belangrijke zijdelingse verplaatsing moet je de richtingaanwijzer gebruiken. Bij invoegen ook, op het moment dat je de ruimte hebt om dit veilig te doen, waarna je de zijdelingse verplaatsing direct inzet. Bij uitrijden/een afrit ook tot aan het begin van het witte puntvlak (zolang je nog rechts van de blokmarkering rijdt, mag je nog van rijstrook wisselen; vanaf het puntvlak met doorgetrokken belijning niet meer) Ik weet dat het vaak matig wordt toegepast, maar het moet wel.

Mvg - Sjaak

Hans Riemens, 01-08-2019
Ik rij 50 op de meest linkerbaan in de stad; op ruim 60 meter afstand achter mij rijdt een auto op de rechterbaan. Op ca 150 meter afstand naderen een verkeerslicht met één extra baan naar links en één extra baan naar rechts. Ik verkies daarbij op de rechterbaan (nog steeds voor rechtuit) te gaan voorsorteren. Zonder snelheid te verliezen sorteer ik alvast ruim voor het verkeerslicht voor. Ben ik volgens de wet verplicht om daarbij mijn richtingaanwijzer te gebruiken?
Dit voorval deed zich afgelopen week voor en heeft niet voor problemen gezorgd, maar wel tot discussie met mijn partner in mijn auto.
Benieuwd naar een antwoord. MVG Hans Reactie infoteur, 01-08-2019
Beste Hans,

Bij een belangrijke zijdelingse verplaatsing moet de richtingaanwijzer gebruikt worden. Wisselen van rijstrook valt hieronder. Denk -afhankelijk van de (weg)omstandigheden- bij een belangrijke zijdelingse verplaatsing aan een afstand meer dan ongeveer een portierbreedte. Alhoewel ik bemerk dat dit veelal niet gedaan wordt, moet het volgens de regels wel.

Mvg - Sjaak

Theo, 09-06-2019
Ook een praktijkvraag, we rijden op een tweebaans proviciale weg en sta bij een stoplicht op de linkerbaan opgesteld als tweede auto, daarna gaat het stoplicht op groen, na een kleine honderd meter bij nadering van een nieuw stoplicht verandert mijn rijbaan ineens in een dubbele rijbaan voor linksaf en moet ik voor het stoplicht naar de rechterrijbaan, wat slecht waarneembaar was vanwege de auto voor mij. Is hierbij dan een knipperlicht verplicht omdat ik technisch gewoon rechtdoor wil maar de rijbaan mij laat veranderen. Reactie infoteur, 10-06-2019
Beste Theo,

Bij verandering van rijstrook moet je officieel richting aangeven. Dit geldt ook voor iedere andere belangrijke zijdelingse verplaatsing (denk aan iedere verplaatsing méér dan zo'n 1,5 meter)

Mvg - Sjaak

Ralph, 29-04-2019
Praktijkvraag: Ik rijd op een hoofdweg die afbuigt naar links, wat aangegeven is op een wit vierkant bord met een dikke zwarte kromme lijn naar links. Er is ook een mogelijkheid om rechtdoor te gaan, wat aangegeven staat op hetzelfde bord met een dunne, zwarte, rechte lijn die 'op' de dikke kromme lijn staat. Als ik linksaf sla (en dus de hoofdweg volg) moet ik dan mijn richting aangeven? En als ik rechtdoor rijd, moet ik dan een mijn rechter knipperlicht gebruiken? Het staat nergens expliciet aangegeven in de wet, tenzij het onder 'alle andere belangrijke zijdelingse verplaatsingen' in artikel 55 valt. Persoonlijk denk ik dat het niet verplicht is richting aan te geven als je hoofdweg volgt., maar wel als je rechtdoor rijdt, hoewel dit erg tegenstrijdig lijkt en voelt. Ik weet dat het netter, veiliger, socialer en gewenst is om te doen, maar is het verplicht? Kan een agent mij er voor bekeuren als ik het niet doe? Dank voor je antwoord! Reactie infoteur, 01-05-2019
Beste Ralph,
Artikel 55 is hier niet van toepassing, omdat het onderbord regelt dat degene die de "dikke" balk volgt in feite als rechtdoor rijdende bestuurder gezien moet worden. Richting aangeven hoeft dan ook niet, alhoewel het soms wenselijk kan zijn dit voor de duidelijkheid wel te doen. Bij rechts af slaan moet het wel omdat je de hoofdrijbaan verlaat. Bij degene die rechts uit de straat met de smalle balk komt, zal altijd verkeersbord B1 of B2 geplaatst zijn, zodat zij voorrang moeten verlenen aan bestuurders op de kruisende weg. Veelal zijn deze situaties nu her-ingericht als uitritconstructie. Een en ander is vastgelegd in het verdrag van Wenen. Zie link op +/- viervijfde van het artikel
http://www.autorij-instructie.nl/2016/03/verdrag-van-wenen-verkeersborden-en-verkeerstekens-deel-3/#more-12379
Een agent kan je dus nooit bekeuren als je de weg in de "afbuigende voorrang" blijft volgen.

Mvg - Sjaak

Hilde, 04-02-2019
Ik wil even stoppen op de rijbaan bv. omdat ik telefoon krijg. Moet ik hiervoor mijn richtingaanwijzer gebruiken? Dit is een zijdelingse verplaatsing van minder dan 1 meter. Reactie infoteur, 04-02-2019
Beste Hilde,

Je zou het kunnen zien als een handeling die overeenkomt met parkeren langs het trottoir o.i.d. op de rijbaan. Richting aangeven hoeft in dit geval officieel niet, maar kan soms raadzaam zijn om duidelijkheid aan het achteropkomend verkeer te verschaffen.

Mvg - Sjaak

Yvonne Schram, 12-06-2018
Als ik voorgesorteerd sta voor links er zijn 2 banen. En ik sta rechts moet je dan wel of geen richting blijven aangeven. Vind het namelijk verwarrend voor als iemand toch nog naar de linkerbaan wil. Richting knippert dan al maar je weet niet of iemand dan nog een zijwaartse beweging gaat maken. Mvg yvonne Reactie infoteur, 12-06-2018
Beste Yvonne,

Je hebt gelijk met je argumentatie; voor de geschetste situatie is geen sluitende oplossing. Artikel 17.2 van het RVV stelt "bestuurders moeten alvorens af te slaan een teken met hun richtingaanwijzer of met hun arm geven". Mocht een bestuurder van de rechtse naar de linker rijstrook willen, dan mag deze de richtingaanwijzer niet dwingend gebruiken en moet -voor de zijdelingse verplaatsing- al het overige verkeer voor laten gaan. Dit is in de geschetste situatie niet volgens de regels uit te voeren, Van belang blijft om goed op de ander(n) te blijven letten. Het zou een oplossing kunnen zijn om de doorgetrokken belijning tussen rijstroken -bij meerdere rijstroken bij voorsorteren- in het geheel door te voeren. Men moet dan de rijstrook blijven volgen en mag niet van rijstrook veranderen. Maar ja… dat is aan de wetgever. Ik zou het een goede oplossing vinden, mede omdat veel bestuurders in een dergelijk geval toch al geen richting (blijvend) aangeven.

Mvg

Dijkstra, 11-04-2018
Als ik op een parkeerterrein rijd en ik sla linksaf op het terrein moet ik dan mijn richtingaanwijzer gebruiken? Reactie infoteur, 12-04-2018
Beste Dijkstra,

Ja, rijdend op een parkeerterrein gelden dezelfde verkeersregels als op de openbare weg. De voorrangsregels zijn gelijk en bij afslaan moet richting aangegeven worden.

Mvg - Sjaak

Rinus van Leuven, 23-02-2018
Volgens mij moet men voordat men richting aangeeft om in te gaan halen, eerst kijken of men niet ingehaald wordt en dan pas richting aangeven en de inhaalmanoeuvre uitvoeren. Reactie infoteur, 26-02-2018
Beste Rinus,

Dat klopt en staat ook beschreven in het artikel.
Zie: "Handelen voorafgaand aan het richting aangeven"

Mvg - Sjaak

Jan Jansen, 22-12-2017
Als ik op een voorsorteerbaan (alleen voor linksaf bv) en het verkeerslicht staat op rood, moet ik dan de knipperlichten aan laten staan?
met groet,
Jan Jansen Reactie infoteur, 22-12-2017
Beste Jan,

Alhoewel het vaak niet meer of onvolledig wordt gedaan, moet het wel.
(deel) Artikel 17 van het RVV 1990:
"Bestuurders moeten alvorens af te slaan een teken met hun richtingwijzer of met hun arm geven".
Hierbij wordt dus geen uitzondering gemaakt ten aanzien van de inrichting van de weg en/of verkeerstekens op het wegdek.

Mvg - Sjaak

Drenth, 29-10-2016
Moet je op een autosnelweg verplicht richting aangeven als je na een inhaalmanoeuvre weer naar rechts gaat? Reactie infoteur, 31-10-2016
Beste Drenth,

Ja, bij het wisselen van rijstrook moet altijd richting aangegeven worden en moet je -indien van toepassing- al het overige verkeer voor laten gaan alvorens de zijdelingse verplaatsing in te zetten. (artikel 54 van het RVV)

Mvg - Sjaak

Rene, 30-11-2015
Ik loop al jaren met de gedachte om dit tot een bodemprocedure te laten komen. Want wat is de reden om richting aan te geven? Juist! Om het overige verkeer duidelijk te maken wat je van plan bent in geval van een zijdelingse verplaatsing. Maar wat als er nu geen overig verkeer in de buurt is? Is het aangeven van richting dan ook verplicht? Stel ik verlaat een rotonde terwijl er helemaal niemand in de buurt is (gebeurt nogal eens hier in de Groningse polders). Moet ik dan richting aangeven? En zo ja, moet dat alleen maar omdat dit in de wet staat? Zonder dat het op dat moment van enig toegevoegde waarde is? Reactie infoteur, 01-12-2015
Beste Rene,

Richting aangeven moet, dient de duidelijkheid en de veiligheid en is geen willekeur.
Als het een automatisme is, wat is dan het probleem? Is er geen overig verkeer dan zal nalaten ook geen consequenties hebben, maar dat geldt voor veel regelgeving.
Mijn visie is dat als je het altijd doet, je het ook niet vergeet. Wanneer is het druk genoeg om het wel te doen? Lijkt me een subjectieve afweging.
Buiten dit zijn er dan nog veel andere regels die je kunt negeren. Denk aan een rood verkeerslicht, of parkeren bij een parkeerverbod, te snel rijden, oversteken bij een spoorwegovergang etc. etc. Zou je bij een rustig verkeersbeeld allemaal kunnen negeren.

Mvg - Sjaak

Naas, 27-10-2015
Ik zou graag willen weten of je nou altijd je richtingwijzer aan moet geven? Ook bij inhalen van fietsers die ook op de rijbaan rijden? Reactie infoteur, 27-10-2015
Beste Naas,

Het gebruik van de richtingaanwijzer bij inhalen van een fietser is afhankelijk van de situatie.
In een stad waar vele fietsers rijden, zou dit een te onrustig beeld geven en worden de fietsers over het algemeen op tijd waargenomen.
Rijd je b.v. op een dijkweg, landweg of op een weg die niet overzichtelijk is, dan is het raadzaam de richtingaanwijzer wel te gebruiken. Er zullen dan vaak enkele fietsers rijden en het zicht op de fietsers wordt door b.v. jouw voertuig ontnomen voor eventuele achteropkomend verkeer. De richtingaanwijzer naar links geeft dan aan dat er een zijdelingse verplaatsing zal volgen om een fietser, obstakel o.i.d. te passeren.

Over het algemeen houd ik een zijdelingse verplaatsing bij meer dan één fietser aan.
Maar een exacte regel is dus niet te geven en verschilt van geval tot geval.

Mvg - Sjaak

Chris, 20-04-2015
Op strook voor (bijv.) rechtsaf dien je geen richting meer aan te geven. Je bent verplicht die strook te volgen. Alleen bij een eventuele zijdelingse verplaatsing, dus als je ineens toch rechtdoor wilt, moet je richting aangeven. Reactie infoteur, 20-04-2015
Beste Chris,

Ik geef mijn mening graag voor een betere.
Waar staat de wijziging op artikel 17 van het RVV:
" bestuurders moeten alvorens af te slaan een teken geven met hun richtingaanwijzer of arm"
(zonder enige restrictie)

Mvg - Sjaak

Chauffeur, 27-06-2014
Een beetje gedateerd bericht. In 2014 is de richtingaanwijzer waarschijnlijk al niet meer verplicht. Taxi's, politie-auto's en andere hulpdiensten gebruiken ze niet meer. Ook het beroeps-goederenvervoer verzuimt de richtingaanwijzer te gebruiken. Ikzelf heb zoiets van "is het nog verplicht en áls ik het gebruik, schept dat dan geen verwarring als ik de enige ben?"

Het verkeer wordt steeds asocialer en handhaving is er niet meer… dus we doen maar!

Groeten van een chauffeur met ongeveer 60.000 km per jaar ervaring. Reactie infoteur, 28-06-2014
Beste Chauffeur,

Het bericht is absoluut niet gedateerd; de regelgeving nog altijd actueel. De verplichting tot het aangeven van richting zal niet afgeschaft worden, maar ik ben het met je eens dat er erg slecht richting aangegeven wordt.

Aan de rijopleiding ligt het niet. Er wordt veelvuldig op gehamerd en bij het praktijkexamen kan dit een reden van zakken zijn.
Waarom velen het aangeven van richting -na het behalen van het rijbewijs- nalaten?
Velen houden zich ook niet aan de maximumsnelheid. Maar om de maximum snelheid dan maar af te schaffen!?

Kennelijk hebben we als weggebruiker de genoemde handhaving nodig. De uiterst geringe pakkans zal positief gedrag niet bevorderen. Wat op zich triest is, daar ook de eigen veiligheid in het geding is en er toch enige verantwoordelijkheid van het individu verwacht mag worden.

Er wordt al jaren gepleit voor "herhalingscursussen" voor rijbewijsbezitters. Overigens zonder dat dit consequenties zou hebben voor het behoud van het rijbewijs.
Misschien niet zo slecht idee om dit te introduceren, mede gelet op de slechte beheersing van de regelgeving, verkeerstheorie en de toepassing hiervan.

Desalniettemin nog vele veilige kilometers toegewenst en…
mocht je een andere bestuurders tegenkomen die correct en consequent richting aangeeft (en zo nodig blijft aangeven), dan ben ik het misschien wel.

Mvg - Sjaak

Nelleke, 21-11-2012
Wanneer in van rijrichting verander is het dan: eerst rechts kijken dan links en dan weer rechts of eerst links, dan rechts en dan weer links. Reactie infoteur, 21-11-2012
Beste Nelleke,

Het ligt er aan of je naar rechts of naar links van richting verandert.
Kijk even bij "Rechts en Links afslaan met de (Les) auto" bij het volgende artikel:
http://www.autorij-instructie.nl/2010/02/rechts-en-links-afslaan-met-de-lesauto/

Mvg - Sjaak

Peters, 11-03-2012
Geachte redactie,

Waarom wordt bij rijles (en op deze site) gemeld, dat men bij het 3/4 nemen van een rotonde richting naar links aan MOET worden gegeven, terwijl dit voor de wet niet verplicht is? Het schept natuurlijk duidelijkheid voor andere bestuurders, maar waarom wordt het als verplichting gepresenteerd en laten sommige examinatoren je er op zakken?

Voor de wet hoef je namelijk alleen bij het verlaten van de rotonde richting aan te geven. Reactie infoteur, 12-03-2012
Beste,

Examinatoren zullen je er -bij nalaten van het juist gebruik van de richtingaanwijzer- alleen op kunnen laten zakken als bij links af slaan voorsorteren of een belangrijke zijdelingse verplaatsing verlangd wordt en het vertoonde verkeersgedrag op de rotonde onvoldoende is.
In veel gevallen zal je bij aan komen rijden op een (grotere) rotonde dan de meeste linker rijstrook moeten kiezen of vóór moeten sorteren, waarna op de rotonde zelf geleidelijk zijdelingse verplaatsingen of rijstrook wisselingen uitgevoerd moeten worden tot het moment van verlaten (rechts afslaan) van de rotonde.
Hoeft er niet voorgesorteerd te worden dan HOEF je geen richting aan te geven, maar mag dus wel.
Ik zie deze regel zelf als een soort van compromis, mede tengevolge van het betrekkelijke nieuwe fenomeen van de minirotonde. In het verleden (tot plusminus 2005?) gold de regel van het richting aangeven bij links afslaan namelijk wel.
Mijn mening is dat het -ook nu- in veel gevallen positief kan zijn, omdat je dan vroegtijdig een voorspelling kunt maken van de rijlijn en het gedrag van de links afslaande bestuurder, hetgeen de doorstroming ten goede kan komen. Dit mits je over de rotonde heen kunt kijken.
Dus… laat het vooral van de situatie afhangen; geeft het duidelijkheid, of zijn er meerdere rijstroken, dan doen. Voegt het op de (mini) rotonde niets toe, dan kan je het ook achterwege laten.

Mvg - Sjaak

Post, 08-05-2009
Goede vraag? Rotonde met een rijbaan. Moet daar de richting aangegeven worden naar links. zolang ik niet naar rechts afslaat. Wie heeft hier het goede antwoord op? Reactie infoteur, 08-05-2009
Beste Post,

Bij verlaten van een rotonde moet altijd -ongeveer op een kwartafstand vóór het verlaten van de rotonde- richting naar rechts aangegeven worden. Over het richting aangeven bij aan komen rijden zijn de meningen verdeeld. Mijn visie is dat je voor de duidelijkheid bij aan komen rijden richting aangeeft en zo veel mogelijk voorsorteert (ook al is er maar één rijstrook), zodat het overig verkeer weet wat je van plan bent te gaan doen. Op de rotonde géén richting aangeven, tot ongeveer een kwart voor je de rotonde verlaat.

Mvg - Sjaak

E. van de Haterd, 04-05-2009
Help mij! Mijn echtgenoot beweert dat je bij inhalen eerst richting aan moet geven naar links, en meteen na de ingehaalde auto weer richting aan moet geven naar rechts om naar de eerste baan terug te gaan. Dus 2x richting aangeven voor één manouvre. Volgens mij is dat niet waar. Wie heeft antwoord? Reactie infoteur, 04-05-2009
Beste,

Bij iedere belangrijke zijdelingse verplaatsing moet je richting aangeven.
Als leidraad kun je voor ogen houden dat een belangrijke zijdelingse verplaatsing iedere verplaatsing is, méér dan de ruimte die nodig is om één fietser in te halen.
Bij wisseling van een rijstrook is er inderdaad sprake van een belangrijke zijdelingse verplaatsing, waarbij je zowel bij naar links gaan, als naar rechts gaan richting aan moet geven.
Daarbij geldt voor bestuurders tevens de regel "plaats op de weg is rechts"

Mvg - Sjaak

Robert, 02-03-2009
Welke bijzonder vreemde ontwikkeling zich sinds niet al te lange tijd voordoet op met name de Nederlandse autosnelwegen; géén richting meer aangeven… Welke situatie dan ook, in nog minder dan de helft wordt er geen richtingaanwijzer gebruikt! Kuddegedrag, anders kan ik het niet omschrijven. Reactie infoteur, 02-03-2009
Beste Robert,

Je hebt helemaal gelijk wat mij betreft.
Binnen de rijopleiding wordt hier stevig op gehamerd en wordt dit voldoende gemotiveerd. Maar helaas, zodra men de vrije hand heeft, past men het te vaak te weinig of verkeerd toe. Kennelijk wordt de mens -zonder controle of sturing- onverschillig, maar dit geldt voor meerdere situaties. Helaas, zolang er mensen zijn, worden regels overtreden of op eigen wijze ingevuld!?

Mvg - Sjaak

Bianca, 30-10-2008
Heel duidelijk uitgelegd allemaal, maar helaas geen antwoord op mijn vraag kunnen vinden. Namelijk bij de ene rij/instructeur moet ik als ik op eenweg rij die zelf een bocht maakt wel richting aangeven indien er ook een mogelijkheid is om af te slaan en bij de andere instructeur niet. De laatste vindt dat je niet van weg veranderd en het dus niet nodig is. Het mag wel. Wie heeft er nu gelijk…? Reactie infoteur, 30-10-2008
Beste Bianca,

Het is inderdaad niet verplicht richting aan te geven als je de weg 'in de voorrang' blijft volgen, of de weg vervolgt ingeval van een bocht in de weg. (je blijft rechtdoor rijden) Het heeft echter wel de voorkeur en het CBR ziet het graag. (kan ook geen kwaad)
Waar het vooral om gaat is dat je duidelijkheid verschaft aan de overige weggebruikers.
Mijn visie is de volgende:
Als je in de bedoelde verkeerssituatie wel richting aan geeft, weten de overige weggebruikers vroegtijdig wat je wilt gaan doen en kunnen hier vervolgens hun voorspelling, gedrag en handelen op aan passen. Veelal komt dit de rust, de veiligheid en -in ieder geval- de doorstroming ten goede.

Lees eventueel volgend artikel; is een mooie aanvulling:
http://auto-en-vervoer.infonu.nl/diversen/6335-kruispunt-herkennen-taakprocessen.html

Mvg - Sjaak

Henkjan, 03-12-2007
Een prima artikel, heel duidelijk, vind de reactie hieronder zeer onterecht.
mvg
henkjan Reactie infoteur, 03-12-2007
HenkJan, bedankt voor je positieve reactie. Ik til ook niet zo zwaar aan de reactie van je voorganger. Gezien de toon van het commentaar zegt het meer over de frustratie in het verkeer van de persoon in kwestie, dan over de inhoud van het artikel. Desalniettemin bedankt en fijn dat je hebt gereageerd.

Mvg
Sjaak