Verkeersinzicht en afdekongeval binnen het verkeer

Verkeersinzicht omvat het vermogen of inzicht te handelen in niet geregelde situaties in het verkeer. Dit houdt in: alles wat in het verkeer geregeld is door middel van aanwijzingen, verkeersregels, verkeerstekens en bij wet, is géén verkeersinzicht. Verkeersinzicht heeft wel te maken met: onderkennen van (mogelijk) aankomend gevaar, toepassen van aangepast verkeersgedrag, een sociale opstelling in het verkeer, rekening houden met de doorstroming en de veiligheid in het verkeer en sparen van het milieu. Speciaal aandacht voor een afdekongeval, waarbij een beroep wordt gedaan op gevaarherkenning en verkeersinzicht.

Verkeersinzicht

Soms kan het in het verkeer nodig zijn om niet geheel in lijn te handelen met wets-/verkeersregels, omdat dit in bepaalde situaties dan de veiligheid en de doorstroming bevordert, of het milieu ten goede komt. Je moet dan voor een verkeersinzichtelijke en veilige oplossing kiezen of je van je sociale kant laten zien.

Verkeersinzicht en de risico's

Vanaf 1 januari 2008 worden er binnen het theorie-examen 10 vragen gesteld met betrekking tot verkeersinzicht. Het CBR schrijft op haar site over verkeersinzicht het volgende:
"bij de vragen over verkeersinzicht gaat het niet zozeer over wat in de wet geregeld is, maar vooral wat in een bepaalde situatie verstandig is om te doen".

• Verkeersinzicht
• Verkeersinzichtelijke oplossingen
• Aangepast verkeersgedrag of rijgedrag
• Verkeersinzicht en anticiperen bij het autorijden
• Afdekongeval in het verkeer
• Veiligheid - voorkom een afdekongeval

Verkeersinzichtelijke oplossingen

Enkele voorbeelden om duidelijk te maken, wat verkeersinzichtelijke oplossingen kunnen zijn:

• Heb je volgens de regels voorrang, maar komt er een bestuurder op de kruisende weg met hoge snelheid aanrijden,...laat deze dan voor gaan.
• Laat bestuurders bij een wegversmalling –als dit niet door verkeersborden is geregeld- vóór gaan als dit de doorstroming bevordert (maak er géén wedstrijd van).
• Denk bij slecht weer of harde wind aan –met name- de zwakkere verkeersdeelnemers en laat deze vóór gaan als de situatie hier om vraagt.
• Denk om aangepast verkeersgedrag in woonwijken, bij winkelcentra, bij scholen, speelplaatsen. Winkelend publiek heeft mogelijk minder aandacht voor het verkeer, kinderen zijn vaak onoplettend, speels en kennen de verkeersregels niet of onvoldoende.
• Denk ook aan minder validen, ouderen en personen die slecht ter been zijn. Laat deze weggebruikers voor gaan als de verkeerssituatie dit toestaat.
• Houd voldoende afstand als je ziet dat een bestuurder twijfelt (zoeken), of bijvoorbeeld angstig gedrag vertoont (tunnelvrees) etc.
• Kortom...kies voor een verstandige en veilige oplossing, die de doorstroming zo min mogelijk belemmert. "Geef je verstand voorrang"

Aangepast verkeersgedrag of rijgedrag

Denk bij de volgende situaties aan aangepast verkeersgedrag:

• Slechte weersomstandigheden, in het bijzonder bij zware regen, sneeuw en gladheid.
• Slecht wegdek. Dit vraagt veelal een lagere snelheid en een geconcentreerd stuurgedrag.
• Zachte berm. Kom je met (een van) de wielen in de berm, dan kan dit slippen tot gevolg hebben.
• Plassen. Doordat het water op het wegdek blijft staan kan er aquaplanning ontstaan, waardoor de banden (tijdelijk) minder grip hebben op het wegdek.
• Spoorvorming. Vooral veroorzaakt door zware vrachtauto's. De auto is dan geneigd het verdiepte spoor te volgen, zodat bij uit het spoor sturen enige weerstand kan ontstaan.
• Ontstaan van file's. Kijk voldoende ver vooruit, signaleer een (aankomende) file tijdig, houd voldoende afstand en waarschuw achteropkomend verkeer eventueel met alarmerende knipperlichten.
• Wegwerkzaamheden. Bij wegwerkzaamheden staat de veiligheid voor de wegwerkers voorop; geef hen voldoende ruimte en gelegenheid. Matig de snelheid, houd rekening met eventueel bouwverkeer en een slecht wegdek en/of een smaller gedeelte van de rijstrook dat berijdbaar is.

Verkeersinzichtelijk handelen betekent dus

Tijdig onderkennen van, en inspelen op:

• Verkeerssituaties zoals die zich voordoen.
• Situaties die zich gaan ontwikkelen, of
• zich kunnen gaan ontwikkelen (voorspellen).

Van invloed op verkeersinzichtelijk handelen zijn

Situaties of factoren die bij verkeersinzichtelijk handelen van invloed kunnen zijn:

• De mens (oud, jong, moe, medicatie, drank etc.).
• De weg en de omgeving (slecht wegdek, polderblindheid, druk, saai etc.).
• Het voertuig (technische staat, bandenspanning etc.).
• De weersomstandigheden (regen, ijzel, stof etc.).

Bedenk hierbij dat in 93% van de ongevallen die ontstaan, de mens de oorzaak is.

Verkeersinzicht en anticiperen bij het autorijden

Probeer ook verkeersinzichtelijke situaties zoveel mogelijk rijdend op te lossen (goed anticiperen/vooruit kijken), tijdig snelheid minderen en eventueel terugschakelen, zodat je zo min mogelijk hoeft te remmen. Door je blik niet te fixeren, maar afwisselend zo ver mogelijk vooruit te kijken, kun je vaak al voorspellen wat je verderop in het verkeer kunt verwachten. Hier kun je dan vervolgens veelal rustig en veilig op reageren, waarbij je dan waarschijnlijk ook nog de tijd en de rust hebt eventuele fouten van andere weggebruikers op te vangen.

Zoek in lastige of complexe verkeerssituaties indien mogelijk oogcontact met de andere verkeersdeelnemers, of let op de houding en/ of gebaar van de ander. Rekening houden met bovenstaande, betekent:

• Een grotere veiligheid voor jezelf en anderen.
• Een betere en snellere doorstroming op de weg
• Het sparen van het milieu, omdat er minder snelheidswisselingen zullen zijn en er minder geremd/gestopt hoeft te worden

Afdekongeval in het verkeer

Verklein de kans op een aanrijding of een afdekongeval! Men spreekt van een afdekongeval in het verkeer, als het zicht door een ander -naast, op of over het kruispunt opgesteld- voertuig of obstakel, voor het doorgaande verkeer ontnomen wordt. In een situatie waarbij een afdekongeval zich zou kunnen voordoen, zie je kruisend, tegemoetkomend of overig afslaand verkeer onvoldoende of te laat. Het zicht wordt door een voertuig of obstakel ontnomen. Het tijdig onderkennen van een verkeerssituatie met een mogelijk afdekongeval verhoogt de verkeersveiligheid voor jezelf en voor die van andere weggebruikers.

We spreken dus van een (mogelijk) afdekongeval, als je afslaat, rechtdoor rijdt of op een andere wijze je weg vervolgt, zonder dat je voldoende zicht hebt op de verkeersstromen en dus onvoldoende zicht hebt op andere bestuurders en overige weggebruikers .
Je zicht kan ontnomen worden door een vrachtauto, een auto die naast je staat opgesteld, een reclamezuil, vuilcontainer en dergelijke. Achter of naast het bewuste voertuig of obstakel kunnen zich andere weggebruikers bevinden, die aan jou zicht onttrokken worden. Je zicht wordt als het ware afgedekt.

Meestal zal de situatie zich voordoen als er meerdere rijstroken zijn en voertuigen naast elkaar rijden of zich naast elkaar kunnen opstellen. Het kan bijvoorbeeld ook in geval van voorsorteren vóór het afslaan, of bijvoorbeeld door een -al dan niet- dubbel geparkeerde verhuiswagen die jou het zicht ontneemt op andere verkeersstromen.

Veiligheid - voorkom een afdekongeval

Ga pas dan rijden nadat je zeker weet dat je veilig je weg kunt vervolgen en goed zicht hebt in alle richtingen, op alle verkeersstromen. Rijd eventueel stapvoets naar voren, totdat je jezelf zicht geeft op het naderend verkeer. Denk er aan dat je de doorstroming ook niet onnodig belemmert als je besluit te gaan rijden. Een kruispunt mag je in principe niet blokkeren, maar moet je in één keer over kunnen steken. In het verkeer moet je zoveel mogelijk proberen te vermijden dat je anderen hindert en dus onnodig voor je laat remmen (of erger).

Gevolgen van een afdekongeval in het verkeer

Het onvoldoende inschatten van een mogelijk afdekongeval kan tot levensgevaarlijke situaties leiden, omdat je meestal van rechts of links aangereden kan worden in de flank van jouw voertuig door kruisende bestuurders. Het voertuig dat jou dan aanrijdt zal over het algemeen een gemiddelde of hoge snelheid hebben (meestal voorrangskruispunt of bestuurders van rechts of links), hetgeen ernstige gevolgen kan hebben. Herken het gevaar en laat je verkeersinzicht spreken in dit soort situaties.