Oldtimer bromfiets: rolaandrijvers
Hulpmotoren met rolaandrijving waren rond 1950 mateloos populair in Nederland. Men was in die naoorlogse jaren toe aan goedkoop en sneller vervoer, waar de fabrikanten van die hulpmotoren goed op inspeelden. Deze hulpmotoren waren te monteren op iedere normale fiets en daardoor dus ook ideaal voor het grote publiek. Een aantal van de bekende en misschien minder bekende rolaandrijvers, stel ik graag aan u voor.
De hulpmotor
Veel fabrikanten van motoren ontwikkelden een
rolaangedreven motor, die dikwijls met een
hendel op de
band kon worden gezet. Een aantal van die
fabrikanten maakte een motor voor montage
boven het
voorwiel, maar er waren er ook die de ophangingbevestiging voor de motor
midden onder het frame maakten. Dit laatste principe zorgde voor een
lager zwaartepunt met als voordeel een
betere wegligging en dus meer
stabiliteit.
De Mosquito
De introductie van de motor was in 1949. De rol aangedreven
Mosquito werd met 2 bouten,
verend onder aan het frame gemonteerd. De motor woog maar 7 kg. en was zo smal, dat de trappers goed rond konden gaan, als er normaal op gefietst werd.
De bediening vond plaats door
twee handles. Een voor het
gas en een voor het
kleplichten. Die laatste hendel zorgde voor minder compressie, waardoor de motor beter aan te trappen was. Het benzinetankje werd onder de bagagedrager gemonteerd.
Het verbruik was 1:100. De maximumsnelheid bedroeg 25 km/uur. Deze van oorsprong
Italiaanse motor werd door N.V.
Hostaco in Dordrecht verkocht.
De Lohmann
De Lohmann was een heel specifieke motor, die op
petroleum reed. Een soort
dieselversie die geen ontsteking of bougie had, maar die d.m.v. kabels aan het stuur de cylinderbus bewoog. Door de veranderende compressieverhouding ontstond
zelfontbranding.
De motor werd onder het frame geplaatst met de rol op het achterwiel. Het gewicht van de motor bedroeg slechts 5 kg. Het verbruik was 1:130. De maximumsnelheid bedroeg 25 km/uur. Deze van oorsprong
Duitse motor werd door N.V. Rijwiel en Motorrijwielfabriek
Cyrus in Venlo verkocht.
De Berini M13
De introductie van de
Berini M13 motor was in 1949. Dit betrof alleen het motortje, die overigens als bijnaam "
het Eitje" kreeg vanwege het ei-vormig tankje, wat boven op het motortje zat. Dit motortje was bedoeld voor montage boven het voorwiel van de fiets. Al snel werd er een
eigen frame voor de Berini ontwikkeld, waardoor er een stevige bromfiets ontstond. Het gewicht van de motor bedroeg 6,5 kg. en het verbruik 1:75. De maximumsnelheid bedroeg 30 km/uur. Deze van oorsprong
Nederlandse motor werd door
Berini in Dordrecht verkocht.
Pluvier motoren
Diverse fabrikanten maakten gebruik van de
Pluvier rol aandrijfmotor. De modellen van de brommers leken erg op elkaar. Dit waren o.a. de
Simplex, de
Locomotief en de
Berini(M23).
Sparta maakte er ook een met de Pluvier motor en dit type werd bekend onder de naam "
verpleegster brommer". Een geheel met plaatwerk bedekte bromfiets, in de veel geziene grijze kleur. (Een foto van deze brommer vind je achter de Simplex bromfiets). Het verbruik was ongeveer1:40 en de maximumsnelheid bedroeg 35 a 40 km/uur. Deze van oorsprong
Nederlandse motor werd gebouwd onder in Nederland gebouwde frames en bij diverse dealers verkocht.
De Solex
De al in 1948 geïntroduceerde
Solex is nog steeds een bekende verschijning op de Nederlandse wegen. Een bromfiets die nog steeds
nieuw te verkrijgen is, al is het model in de loop van de jaren wat hoekiger geworden. De aandrijving vindt op het voorwiel plaats en vanaf het type OTO voorzien van een automatische koppeling. Het verbruik is 1:70 en de maximumsnelheid bedraagt 30 km/uur.
De Velo Vap
Deze bromfiets komt uit de Vap-fabriek in Frankrijk en is sinds 1958 in productie. Het model lijkt een
tweelingbroertje van de
Solex en is voorzien van een vol- automatische koppeling. Tevens heeft de Velo Vap een
automatische regulateur, die bij tegenwind of hellingen zorgt voor meer power. De aandrijving bevindt zich boven het voorwiel. Het verbruik is 1:70 en de maximumsnelheid bedraagt 33 km/uur.
Onbegonnen werk
Het is bijna
onmogelijk om
alle gefabriceerde
modellen in beeld te brengen. Daar zijn hele boeken over te schrijven. Met het
vermelden van de
onderstaande modellen, die nog af en toe in Nederland te zien zijn bij een van de vele oldtimerritten, wil ik volstaan:
- Cymota, een Engelse hulpmotor met rolaandrijving boven het voorwiel.
- Wolf-kid, een Franse hulpmotor met rolaandrijving boven het voorwiel.
- Le Poulain, een Franse hulpmotor met rolaandrijving boven het voorwiel.
- Achilles Flink, motor met rolaandrijving boven het voorwiel.(herkomst niet bekend)
- Avaros ideaal, motor met rolaandrijving boven het voorwiel.(herkomst niet bekend)
- Boy, een Nederlandse motor met rolaandrijving midden onder het frame.
- Cyclestar, een Nederlandse hulpmotor met rolaandrijving midden onder het frame.
- Peugeot Bima, een Franse bromfiets met rolaandrijving midden onder het frame.
- Pirottino, een Italiaanse bromfiets met rolaandrijving midden onder het frame.
- Mobylette, een Franse bromfiets met rolaandrijving midden onder het frame.
- Bianchi, een Italiaanse bromfiets met rolaandrijving midden onder het frame.
Lees verder