Verkeer - Gevaarherkenning Verkeersinzicht

Wouter, 06-05-2016
Ik ben het eens dat dit één van de moeilijkste onderdelen is van zowel theorie als de praktijk. Maar het valt zeker goed te leren. Ik ben rij-instructeur voor de categorie B (personenauto) en merk dat dit onderdeel moeilijk is voor de leerlingen. Maar het heeft in grote mate te maken met ver vooruitzien (op tijd gaan waarnemen) en daarna op tijd gaat handelen en je taken goed verdelen zodat je op tijd de juiste beslissingen kunt nemen. Deze taakprocessen moeten t.z.t. automatisch worden uitgevoerd. Dus Waarnemen, Voorspellen, Evalueren, Beslissen, Handelen. Deze cyclus doorloopt men iedere keer. Een voorbeeld: Stel je nadert een gelijkwaardig kruispunt. Je weet dat je bestuurders van rechts voorrang moet verlenen. Waarnemen: Is het kruispunt overzichtelijk of onoverzichtelijk, wat voor kruispunt is het?. Voorspellen: Is het een druk kruispunt en met wie moet ik rekening houden? Evalueren: Met welke snelheid nader ik het kruispunt aan de hand van de vorige criteria? Beslissen: Nu ga ik aan de hand van mijn vorige taakprocessen een juiste beslissing nemen. Handelen: Ik heb gezien dat het een overzichtelijk kruispunt is, ik heb mijn kijktechniek op tijd uitgevoerd, Voor-Links-Voor-Rechts. Er komt geen bestuurder van rechts, dus nu ga ik besluitvaardig handelen om het kruispunt vlot en veilig over te steken. Ik hoop dat ik het op deze manier meer inzichtelijk heb gemaakt. Succes! Reactie infoteur, 06-05-2016
Ben het theoretisch helemaal met je eens Wouter.
De moeilijkheid is met name bij de gevaarherkenning dat men tijdens het theorie-examen statische vragen krijgt voorgelegd, waarop men de keuze moet baseren. Doorlopen van de taakprocessen of het proces -bij een wijzigende situatie- opnieuw doorlopen valt binnen de vraagstelling niet of nauwelijks toe te passen
Dat er (slechts) 13 vragen goed beantwoord moeten worden om voor dit onderdeel te slagen geeft al aan dat het niet zo eenvoudig ligt.

Daarnaast vindt het theorie-examen veelal plaats in een fase binnen de opleiding dat bepaalde zaken (vooral het kijken in de breedste zin van het woord) nog in ontwikkeling zijn.

Je voorbeeld van het doorlopen van de taakprocessen is duidelijk en kan lezers wellicht tot hulp zijn.

Mvg - Sjaak

Jos Gulpen, 20-05-2013
Hoi Hoi, Heb al meer dan dertig jaar het rijbewijs heb alle toetsen gedaan vele gezakt alleen door gevaar herkenning. Het is waar daar staat het zo en daar weer anders. Ik vind het zeer verwarrend remmen of afremmen of is gas na laten ook afremmen mijn vrouw is er ook mee bezig en zakt ook steeds door de gevaar herkenning. Voor mij is dit meer in een praktijk les te leren dan theoretisch. Op 65 vragen twee vragen over voorrang, is dit niet belangrijk. schijnbaar niet. Wel een vraag waar drie fietser naast elkaar rijden wat te doen? antwoord c niets. Hier zijn geen woorden voor. Hier moeten alle rijschool houders iets gaan aan doen. Hoop van hat dat mijn vrouw slaagt? Reactie infoteur, 20-05-2013
Beste Jos,

Het onderwerp is inderdaad lastig; dit is dan ook de reden dat je "slechts" ongeveer de helft goed hoeft te hebben.
Uiteraard groeit de gevaarherkenning en het verkeersinzicht met de jaren. Tijdens de rijlessen zal je nooit alle verkeerssituaties meemaken die je later -na het behalen van je rijbewijs- wel tegen zult komen. Het creëren van een stukje bewustwording tijdens de opleiding is mijn inziens dan ook niet zo verkeerd. Nogmaals het wordt soepel beoordeeld.
Ook zal je bij de opgaven minder vragen tegen komen die al in verkeersregels geregeld of vastgelegd zijn. Dit zou immers al bekend moeten zijn vanuit de theorie. Dat wat in de theorie al geregeld is zal over het algemeen niet zo veel problemen geven; uitzonderlijke verkeerssituaties waarbij mogelijk gevaar kan ontstaan en waarbij een (groeiend) inzicht wordt verwacht wel.
Mijn advies: probeer zo logisch mogelijk na te denken, vul altijd een antwoord in en kies bij twijfel voor gas los laten. Een garantie is het niet, maar mogelijk helpt het.
Succes voor je vrouw!

Mvg - Sjaak

Fraknoise, 26-10-2011
Ik ben van mening dat de rijschoolwereld massaal in protest moet komen tegen deze manier van examineren. Als eerste is 'gevaarherkenning' iets dat niet onder 'theorie' valt, maar onder praktijk. En dat zou dan al door het praktijkexamen afgedekt moeten zijn. Ten tweede is het in mijn ogen volkomen waanzinnig om een dynamische situatie (verkeer…) op basis van een stilstaande foto te laten beoordelen. Het staat zo ver af van de werkelijkheid, dat de toetsing niets zegt over het inzicht dat met poogt te toetsen. Bovendien: les één in de didactiek is dat je inzicht niet kunt toetsen met meerkeuzevragen.
Ik ben er voorstander van om het theorie examen te laten zijn wat het moet zijn: een theorie examen. Waarin dus de wegenverkeerswet en het begrip daarvan getoetst wordt. Dat is voldoende belangrijk om veel aandacht aan te besteden. Nu gaat energie en tijd verloren aan het zinloze leren te begrijpen van de manier waarop je de gevaarherkenning vragen kunt maken. Ik begrijp echt niet waarom de rijschoolwereld dit accepteert. Reactie infoteur, 27-10-2011
Beste Fraknoise,

Je hebt gelijk dat je binnen je betoog vraagtekens plaatst bij de beoordeling van statische beelden. Mijn inziens kan het echter geen kwaad enig bewustzijn te kweken bij voorbeelden van potentieel gevaar op de weg, anders dan via de regels uit het RVV en de Wegenverkeerswet alleen.
Dat statische beelden niet altijd tot een éénduidig antwoord leiden, wordt weerspiegeld in de beoordeling, die een score van plusminus 50 procent verlangt.
Uiteraard groeit verkeersinzicht en het herkennen van gevaar met de jaren, maar deze onderwerpen geven je mijn inziens wel een kapstok om kandidaten duidelijk te maken hoe ze het verkeer moeten 'lezen'. Binnen de theorieles worden deze onderwerpen onderbouwd en probeer ik een vertaalslag te maken naar situaties die men in de praktijk meegemaakt en/of gezien heeft. Of omgekeerd: refereren aan de gevaarherkenning / het verkeersinzicht tijdens de praktijkles. Dit voedt wel degelijk de manier waarop men naar het verkeer kijkt, ook al is er niet altijd een antwoord te geven die in een dynamische situatie de absolute oplossing zou zijn.
Het vraagt in ieder geval van de kandidaat om 'analytisch' met het verkeer bezig te zijn, hetgeen -naar ik hoop- een stuk begrip en bewustwording teweeg brengt ten aanzien van het eigen gedrag en het gedrag van anderen én de gevolgen hiervan in het verkeer.
Je moet je ook realiseren dat zich tijdens de praktijklessen lang niet alle verkeerssituaties voordoen die we -door de jaren heen- in de dagelijkse praktijk wel meemaken. Dit is geen tekortkoming binnen de rijopleiding, maar een simpel gevolg van de verkeersituaties zoals zich die aandienen tijdens de rijlessen. Je kunt bepaalde situaties wel opzoeken, maar niet sturen.
Als kandidaten dan als extra aandachtspunten ten aanzien van mogelijk gevaar en niet geregelde verkeerssituaties (verkeersinzicht) mee krijgen -ook al dekt dit de parktijk niet volledig af- lijkt me alleen maar positief.

Mvg - Sjaak

Dylan, 11-08-2011
Ondanks dat dit artikel wel duidelijk en juist is, komen jouw voorbeelden totaal niet overheen met die van VERJO daar moet je veel vaker gas loslaten dan remmen. Ik weet ook niet meer wat ik moet geloven, ik heb zelfs een keer precies dezelfde situatie gehad met de ene keer gas loslaten en de andere keer remmen. Ik krijg het idee dat het puur is gebaseerd op mening, en punten die niet duidelijk zijn in het voorbeeld.En dan bedoel ik die van VERJO want ik vind jou beredenering wel logisch maar doet het CBR het ook zo of op de manier van VERJO. Want in de oefenexamens zak ik telkens op gevaarherkenning, de verkeers regels ken ik wel. Reactie infoteur, 11-08-2011
Beste Dylan,

Ik heb de algemene aandachtspunten erbij gezet omdat ik het zelfde probleem constateer.
De vragen en afbeeldingen van zowel Verjo als Vekabest heb ik naast elkaar gelegd en waar je bij de één het gas los laat, moet je bij de ander remmen of b.v. niets doen. En dit in min of meer vergelijkbare omstandigheden.
Het geeft alleen maar aan dat geen enkele situatie het zelfde is en de beoordeling van plek tot plek kan verschillen.
Probeer de situaties toch zo logisch mogelijk te benaderen, bekijk de situatie op de afbeelding goed en probeer de gevolgen van een eventuele beslissing te overzien, zonder er te veel bij te verzinnen.
Op de ene afbeelding zal de situatie duidelijker zijn dan op de andere. Enige troost is dat je 'slechts' de helft (-1) goed hoeft te hebben.
Overigens vind je hier http://www.autorij-instructie.nl/?p=744 een aantal voorbeelden zoals deze op de site van het CBR zijn weergegeven.

Mvg - Sjaak

Danny Florijn, 19-05-2011
Ik heb veel gehad aan dit artikel! de eerste keer dat ik theorie examen ging doen had ik dit artikel nog niet gezien en deed ik alles uit mijn hoofd. ik vond het al raar dat in je theorie boek niet veel uitleg word gegeven over gevaarherkenning! ik zat precies op het randje qua goed en fout. nu weet ik hoe de vragen zijn en nu ik dit gelezen en geleerd heb snap ik het veel beter en krijg ik een betere indruk! Reactie infoteur, 19-05-2011
Bedankt voor het compliment Danny en… nu op naar het rijbewijs!