De ontwikkeling en regelgeving rond de scootmobiel

Hoewel de scootmobiel al jaren in het straatbeeld te zien is, lijkt het soms alsof we er niet aan willen of kunnen wennen. Ze worden door menig weggebruiker nog steeds als lastig ervaren. Dit, terwijl de scootmobiel een steeds meer een gelijkwaardige gebruiker in het straatbeeld is. Wat weten we eigenlijk over de scootmobiel, hoe is deze ontstaan en hoe voegt deze zich in het hedendaagse verkeer?

Scootmobiel historie

De scootmobiel is sinds de tachtiger jaren van de 20ste eeuw te zien in het straatbeeld. De voorloper werd overigens al in 1954 in de Verenigde Staten gemaakt. Sears, Roebuck & Co produceerde de voorloper. Deze versie was echter qua uiterlijk meer een elektrische rolstoel dan een scootmobiel. Het product werd in de jaren vijftig van de 20ste eeuw uiteindelijk ook als elektrische rolstoel in de markt gezet, maar flopte als zodanig. Het voor een elektrische stoel logge apparaat op drie wielen, zag er lomp en weinig praktisch uit. Als elektrische stoel was het dus geen succes.

Het commerciële succes als scootmobiel kwam pas in 1968. Het was een scootmobiel op drie wielen met een voorwiel aangedreven motor. Gemaakt voor een familielid met de ziekte mutiple sclerose, maakte Alan Thieme dit apparaat. Zo kon het familielid in ieder geval in huis wat mobieler zijn. Hij had het apparaat dus eigenlijk voor binnenshuis gemaakt en werd toepasselijk Amigo genoemd. Amigo is ook de naam van het bedrijf dat het apparaat in 1968 in productie is gaan nemen. Het bedrijf is actief in het produceren van hulpmiddelen voor minder mobiele mensen en produceert dus ook alle varianten op de zo succesvolle scootmobiel.

In Nederland
Begin jaren tachtig van de 20ste eeuw werd de scootmobiel in Nederland geïntroduceerd. Een groot, traag apparaat met weinig comfort. Maar zoals alles is ook de scootmobiel doorontwikkeld en is men van drie naar vier en sinds 2008 naar vijf wielen gegaan. Er zijn verschillende uitvoeringen met veel comfort en met een daarbij behorende prijs.

Qua aantallen moeten we in het straatbeeld inmiddels serieus rekening houden met de scootmobiel, want waren er in 2006 nog 150.000 exemplaren in Nederland geregistreerd, in 2013 waren het er al 250.000. De verwachting is dat het aantal scootmobielen blijft groeien. Dit heeft enerzijds te maken met het gegeven dat mensen ouder worden en mobiel willen blijven en anderzijds heeft de scootmobiel het ‘suffige’ imago achter zich gelaten.

Waarom een scootmobiel?

De scootmobiel is er met name voor de minder mobiele mensen en daarvan is het merendeel reeds op hogere leeftijd. Het is eenvoudig te besturen en compact van formaat. Dit maakt het ook handig om er een boodschapje mee te doen, iemand te bezoeken of om zomaar even buiten onder de mensen te zijn.

Was het eerder voor jongere mensen nog een ‘oude mensenkarretje’, inmiddels is dit imago in de prullenbak terecht gekomen. Het besef is aanwezig dat ook jongere mensen die tijdelijk of permanent minder mobiel zijn, baat kunnen hebben bij zo’n praktische scootmobiel.

Vergoedingsmogelijkheden

De zorgverzekeraar zal de scootmobiel niet vergoeden. Afhankelijk van je situatie kun je wellicht aanspraak maken op een vergoeding (hiervoor is verwijzing van een arts niet nodig). Voor deze vergoeding moet je een aanvraag indienen en dit loopt via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De aanvraag kun je indienen bij het WMO-loket van je woonplaats.

Richtlijnen voor de scootmobiel

Wat wel eens gebagatelliseerd wordt is het gebruik van de scootmobiel in het verkeer. Er zijn duidelijke regels waar iedere verkeersdeelnemer, dus ook de man of vrouw op de scootmobiel, aan moet voldoen.

Regels voor de scootmobiel

• Een scootmobiel mag zowel op de stoep als op de rijbaan*. Men moet zich dan wel houden aan de regels die daar gelden. Dat wil zeggen tot 6 km per uur op de stoep bij de voetgangers en tussen 15 en 18 km per uur op het fietspad / de rijbaan.
• Op een scootmobiel mag maar één persoon vervoerd worden.
• Een scootmobiel mag zowel binnen als buiten de bebouwde kom rijden.
• Regels voor verlichting zijn gelijk aan die van andere weggebruikers. Dat wil zeggen voor- en achterlicht en meestal wordt ook geadviseerd een reflecterend vest te dragen voor extra zichtbaarheid.
• Voor een scootmobiel heb je geen apart rijbewijs nodig, maar VVN en Welzorg geven wel een gratis cursus om als nieuwe gebruiker wat handigheid te krijgen. Als niet gehandicapten een scootmobiel berijden, dan gelden de regels voor de bromfietsers.
• Onder de zestien jaar, mag je alleen op een scootmobiel die niet harder dan 10 km per uur rijdt.
• Er is geen kenteken nodig voor de scootmobiel, maar je moet wel verzekerd zijn. Je krijgt dan een klein verzekeringsplaatje dat aan de achterkant duidelijk zichtbaar bevestigd moet worden.
• Neem deel aan het verkeer zoals eenieder. Houd zoveel als mogelijk rechts, geef richting aan en ga niet dubbel rijden.
• Parkeren op de stoep mag, maar je mag ander stoepverkeer zoals kinder- en wandelwagens, rollators en rolstoelen niet hinderen.
• Om niet onverhoopt stil te komen staan op de weg is het goed je te realiseren dat een scootmobiel voor verkeer in de directe omgeving is. Met een accu komt je ongeveer dertig kilometer ver.

* = Dit heeft te maken met het gegeven dat de bestuurder in zijn scootmobiel één van de weggebruikers is die valt onder het ‘gehandicaptenvoertuig’.

Gaat het ook weleens fout op de weg?

Zoals voor iedere verkeersdeelnemer geldt, geldt dit ook voor de berijder op de scootmobiel … wees altijd alert. Volgens de ANWB raakten tussen de jaren 2010 en 2015 namelijk ruim zeshonderd mensen jaarlijks betrokken bij een ongeval. In 2015 overleden 41 mensen door een ongeluk met een scootmobiel.

Tot slot

De scootmobiel is niet meer weg te denken uit het verkeer. Het verrijkt menig leven, als dat leven - om wat voor reden dan ook - veel immobiliteit kent. Het kennen van de regels is zowel voor de berijder als voor andere verkeersgebruikers geen overbodige luxe. Zeker, omdat de verwachting is dat het aantal scootmobielen zal toenemen.