De constructie en toepassing van viaducten

Viaducten zijn grote bruggen die het verkeer begeleiden en versoepelen. Het is vaak mogelijk om zowel op (en onder) een viaduct te rijden. Soms rijden er treinen over viaducten heen. De constructies zijn in drukke steden het meest efficiënt omdat hier een grote hoeveelheid steegjes te vinden zijn. Zogenaamde 'aquaducten' zijn handig op plaatsen waar rivieren en meren voorkomen. Waar komt het viaduct oorspronkelijk vandaan en waar wordt het allemaal toegepast? Waar wordt de plek onder een viaduct zoal voor gebruikt? Uit welke materialen bestaan viaducten?

Viaducten

• Wat is een viaduct?
• Romeinse uitvinding
• De bouw van viaducten
• Waar worden viaducten toegepast?
• Het gebied onder een viaduct
• Viaduct van Millau

Wat is een viaduct?

Een viaduct is een bepaalde type brug. Het is gebouwd om obstakels te kunnen overbruggen. Een viaduct is meestal groter dan overige bruggen. Dit komt omdat een viaduct meestal uit meerder bogen en componenten bestaat. Vaak lijkt een viaduct op meerdere bruggen die aaneengesloten zijn.

Romeinse uitvinding

Het viaduct is een Romeinse uitvinding, al werd het woord 'viaduct' in de Romeinse tijd nog niet gebruikt. De constructies werden onder andere tactisch ingezet voor oorlogsvoering. Hiermee konden namelijk troepen en materiaal verplaatst worden. De Romeinen hadden ook het zogenaamde 'aquaduct' uitgevonden. Dit werd gebruikt om een dorp of stad met een waterbron te verbinden. Dit kan bijvoorbeeld een spreng of rivier zijn. Deze aquaducten worden soms ook wel 'waterbruggen' genoemd. De vroegere viaducten bestonden veelal uit bogen. Deze bogen zorgen voor de stevigheid van de constructie.

De bouw van viaducten

Materiaal

De duurzaamheid van een viaduct is zeer belangrijk, het bouwwerk moet namelijk voor een langere periode beschikbaar zijn. Ontwerpers zijn daarom zorgvuldig met het materiaal dat zij hiervoor gebruiken. Er wordt gebruik gemaakt van onder andere metselwerk, beton en metaal. Men kiest meestal staal als metaalsoort voor de versteviging van het bouwwerk. In het verleden gebruikte men nog gietijzer. Gietijzer is echter bros en heeft een lagere treksterkte. Hierdoor is het materiaal minder flexibel en is de kans groter dat de constructie onveilig wordt. De Romeinen gebruikten in het verleden vulkanische as. Sommige viaducten zijn van hout gemaakt en zijn een stuk kleiner omdat ze minder draagkracht hebben.

Veiligheid

Tijdens het ontwerp van een viaduct is het belangrijk om aan de veiligheidsschriften te denken waaraan een viaduct moet voldoen. Als het tunnels bevat moet er bijvoorbeeld gekeken worden of er voldoende licht aanwezig zal zijn. Dit kan natuurlijk licht of kunstlicht zijn. Hiernaast is het belangrijk dat er voldoende overzicht aanwezig is.

Ontwerp

Bij het ontwerp van een viaduct wordt naast de veiligheid en het bouwmateriaal ook met de omgeving rekening gehouden. Een viaduct kan zoveel mogelijk overeenkomen met het landschap of er kan besloten worden om het viaduct juist op te laten vallen. Er kan rekening gehouden worden met het zonlicht. Hiernaast kan het ontwerp zo tot stand komen dat de rest van de omgeving nog duidelijk te zien is wanneer je het viaduct betreedt.

Waar worden viaducten toegepast?

Viaducten worden wereldwijd toegepast bij onder andere spoorwegen. Deze kunnen onder andere door grote valleien of steden gaan. Londen, Birmingham en Chicago zijn enkele voorbeelden van steden waar er veel viaducten te vinden zijn. Hiernaast zijn er in Nederland talloze viaducten te vinden. Deze viaducten bevinden zich veelal langs snelwegen. De viaducten zorgen ervoor dat het verkeer ongehinderd kan door blijven rijden, zonder dat het last heeft van bijvoorbeeld trein- of tramverkeer. Soms rijdt het treinverkeer zij aan zij met het reguliere verkeer. Hiernaast is er regelmatig een fiets- of voetpad naast de autobaan te vinden. De meeste viaducten die over land gaan zijn verbonden met heuvels die ongeveer dezelfde hoogte hebben.

Viaducten over water

Er bestaan ook viaducten die over rivieren of meren gaan. Rivieren en meren zorgen er namelijk vaak voor dat gebieden vaak onbereikbaar worden. Soms wordt er hier gebruik gemaakt van kleine eilandjes om de fundering te plaatsen. Deze viaducten worden vaak in combinatie van ophaalbare bruggen gebruikt. Deze bruggen zorgen ervoor dat grote schepen kunnen passeren. De Pont du Gard in Frankrijk is een zeer bekend voorbeeld van een aquaduct. Deze brug is 48,8 meter hoog en bevindt zich boven de rivier de Gardon. Deze Romeinse constructie bevat talloze bogen en is in de eerste eeuw na Christus gebouwd.

Het gebied onder een viaduct

De grond onder een viaduct kan voor meerdere doeleinden gebruikt worden. Het kan bijvoorbeeld gebruikt worden als doorgang voor wegen of parkeerplaatsen. In stedelijke gebieden wordt het soms gebruikt door verschillende bedrijven voor bijvoorbeeld het verhuur van garage's. Hiernaast zijn er soms uitgaansgelegenheden onder een viaduct te vinden. Hierdoor wordt de ruimte optimaal benut, wat vooral in stedelijke gebieden belangrijk kan zijn.

Lage viaducten

Sommige viaducten zijn te klein om vrachtverkeer toe te laten. Het kan hierdoor voorkomen dat een vrachtwagen zich klem rijdt. Dit wordt zoveel mogelijk voorkomen door middel van waarschuwingsborden en kettingen die de toelaatbare hoogte aangeven. Er bestaan ook viaducten die slechts geschikt zijn voor fiets- of voetgangers en hierdoor geheel afgesloten zijn voor autoverkeer. De tunnel is in dit geval afgescheiden zodat fietsers en voetgangers een eigen gedeelte hebben. Dit kan onder andere door middel van het gebruik van een stoep, hek of muur.

Viaduct van Millau

Het viaduct van Millau is een voorbeeld van een bekend viaduct. Dit is sinds 2004 toegankelijk voor verkeer. Het viaduct bevindt zich in Frankrijk. De constructie is maar liefst 343 meter hoog. Het functioneert als autosnelweg (A75/E11, La Méridienne). Omdat viaducten meestal grote constructies zijn worden er grotendeels stevige materialen gebruikt om deze constructies te bouwen.