Autobanden: het meest onderschatte onderdeel van de auto

Veel mensen denken niet meer over autobanden na. Pas als ze niet meer door de apk-keuring komen, dan kopen we een nieuw setje autobanden. Toch kun je autobanden gerust het meest onderschatte onderdeel van je auto noemen. Hoe weet je bijvoorbeeld welke band op je auto moet liggen? En wat moet het profiel van een goede autoband zijn?

Waar moet de perfecte autoband aan voldoen?

Bij de slipscholen in Nederland leer je dat een auto zijn grip op de weg kan verliezen. En met een beetje geluk leer je op deze slipscholen ook nog wat je moet doen als je in zo'n situatie terechtkomt. Maar als het goed is, overkomt het je nooit. Daarvoor proberen bandenfabrikanten op hun beurt te zorgen.

Het is eigenlijk een wonder dat auto's zo weinig slippen. Want het contactoppervlak van een auto met de weg is verbazingwekkend klein. Er wordt vaak gekscherend over vier bierviltjes gesproken. En dat klopt ook wel een beetje. Voor een niet al te grote auto gaat het om het oppervlak van een A4'tje. Dat kleine stukje rubber wordt wel geacht om alle krachten van de auto op het wegdek over te brengen. Dus sturen, remmen en accelereren. Het maakt daarom nogal wat uit wat voor banden je onder je auto zet. Wie altijd op de best mogelijke wil rijden, mag wel een team van bandenwisselaars in dienst nemen. Want een snikhete zomerdag vraagt om andere banden dan een ochtend met strenge vorst. En bij droog weer rijd je het beste op een autoband die bij regen levensgevaarlijk is. Maar niemand heeft zin om elke dag van banden te wisselen. In de praktijk worden er dan ook allerlei compromissen gesloten bij het ontwikkelen van een autoband. Zo heb je bij droog weer de beste grip met banden zonder profiel. Maar zodra het regent, begint zo'n band in no time over het water op het wegdek te glijden. Het compromis: alle autobanden hebben profiel, zodat het water weg kan lopen. En er zijn nog wel meer compromissen gesloten. Want een heleboel eigenschappen van autobanden zijn strijdig met elkaar. Zacht rubber geeft veel grip, maar slijt sneller. Een band met veel profiel doet het goed in de regen, maar maakt wel weer meer lawaai. En banden die niet al te hard opgepompt zijn, rijden wel lekker comfortabel, maar zuinig is het weer niet. De automobilist wil natuurlijk een veilige band die je nauwelijks hoort, waarmee je altijd grip hebt op de weg, en waar het ook nog eens comfortabel en zuinig op rijden is.

Hoe kan het dat mijn auto slipt?

Wanneer een auto in de slip raakt voel je direct hoe veel grip die kleine stukjes rubber normaal gesproken op het asfalt hebben. Wanneer je slipt met je auto wordt je behoorlijk door elkaar geschud. Dat komt doordat rubber aan het wegdek 'plakt'. Deze zogeheten 'adhesie' zorgt voor het grootste deel van de grip. Als het regent, moet je het ergens anders van hebben.

Rubber is flexibel, en een wegdek is niet helemaal glad. Het rubber en de grote gaten van bijvoorbeeld zoab grijpen als een soort tandwielen in elkaar. Of het nu nat of droog is, je wilt niet dat de 'voetafdruk' van de band (dat deel dat de grond raakt) over de weg glijdt. Maar als je remt, stuurt of optrekt, moet juist een deel van die voetafdruk slippen. Hoe harder je optrekt of door een bocht gaat, hoe groter het deel dat slipt. Op een gegeven moment ga je een grens over, en glijdt de hele voetafdruk. Dan neemt de grip snel af. Bij te hard optrekken bijvoorbeeld. Dan draaien de wielen harder dan de auto rijdt. Bij hard remmen zijn blokkerende wielen en een langere remweg het resultaat. En met een beetje pech raak je in een bocht in de slip. Al moet je daar met de banden van tegenwoordig nog behoorlijk je best voor doen.

Waarom winterbanden?

Vooral in de winter komen op de weg nogal eens glijpartijen voor. Het is inmiddels bijna hip om op winterbanden te rijden. Dat heeft voor een deel te maken met nieuwe wetgeving, onder andere ook in Duitsland. Tegenwoordig ben je verplicht om je auto aan te passen aan winterweer. Dat geldt ook voor mensen die op wintersport gaan. Het verschil tussen een zomer- en winterband is direct zichtbaar: de winterband heeft veel profiel en veel lamellen. Dat zijn sneetjes in het rubber, waardoor het rubber ook flexibel blijft als het koud is. Is de winterband niet gewoon een truc van de bandenindustrie om ons meer geld uit de zak te kloppen? Het antwoord is nee. Op sneeuw doen ze het echt beter. En zelfs op ijs hebben ze meer grip. Daarvan zijn diverse tests te vinden op bijvoorbeeld youtube.com. De tests zijn behoorlijk overtuigend. Twee auto's die even hard rijden, remmen. De auto met de winterband staat netjes voor het eind van de baan stil. De auto met normale banden knalt met flinke vaart op twee auto's die aan het einde van de baan staan opgesteld.

Heeft de winterband echt alleen maar voordelen? Nou, je moet de banden wel aanschaffen en ze twee keer per jaar omwisselen. Want in de zomer slijt een winterband wat sneller dan een 'all seasons'- of zomerband. De rolweerstand van de winterband zal dan ook wat sterker zijn, wat weer tot een hoger verbruik leidt. Maar als je ze op tijd verwisselt, dan heb je niet meer slijtage. Want in de winter spaar je je zomerbanden.

Banden zijn te zacht

Wat slijtage betreft, kunnen we het sowieso wel wat beter doen. Vijftig procent van alle Nederlanders rijdt op te zachte banden. Dat kost enorm veel energie. Een zachte band wordt verder ingedrukt, en dat levert een hogere rolweerstand op. Als een band te zacht is, dan rijd je vooral op de buitenkanten. Dat zorgt er niet alleen voor dat de auto meer benzine slurpt. De band slijt ook sneller, en kan zelfs helemaal kapot gaan. En een niet al te hard opgepompte band rijdt misschien wel comfortabel, maar een auto met te zachte banden komt minder goed door de bocht. Zachte banden buigen namelijk makkelijker, en de wielen staan in een bocht niet meer geheel recht boven het loopvlak.

Je hoort wel eens een fabrikant roepen dat zijn banden zuiniger rijden, maar in de praktijk zijn de verschillen klein. Je kunt beter naar de bandenspanning kijken. Daarmee kun je meteen veel meer winnen. De vuistregel is om banden tien procent harder op te pompen dan de fabrikant van de auto aangeeft. De fabrikant legt de nadruk op comfort. Maar als je de banden iets harder oppompt, dan rijd je zuiniger, en reageert de auto ook alerter.

Zijn brede banden beter?

Wie stoer is, heeft brede banden onder de auto. Want dat hebben de raceauto's van de grote jongens als Alonso en Massa ook. Toch is breed niet altijd beter. Je zou kunnen denken dat een brede band meer contact maakt met het wegdek, maar dat is niet per se waar. De voetafdruk van een brede band is wel breder, maar ook korter dan die van een smallere. Het belangrijkste voordeel van breed is dat het meer grip in de bocht oplevert. Maar er kleeft ook een belangrijk nadeel aan. Brede banden moeten in nat weer veel meer water zien te verwerken. Een smalle autoband snijdt als een mes door het water. Met een brede band lukt dat niet. Je zult daardoor eerder last krijgen van aquaplaning.