De Märklin 'Krokodil' voor O-spoor: een verzamelaarsobject

De Zwitserse modelspoorlocomotief ‘Krokodil’ voor O-spoor werd tussen 1933 en 1941 door Märklin op de markt gebracht. Het is een van de zeldzaamste locomotieven, de droom van elke speelgoedverzamelaar. Helemaal perfect nagemaakt is hij echter niet. Na de Tweede Wereldoorlog werd de 'Krokodil' niet meer in productie genomen. Deze 'speelgoedlocomotief' was een kopie van de loc die in Zwitserland op de steile hellingen van de Gotthard uitstekend dienst deed. Er zijn er op de wereld nog maar enkele van over.

Inhoud

• De 'Krokodil' – een driedelige locomotief
• Gotthardlijn
• Indrukwekkend
• Meesterwerk van Märklin
• Technische specificaties van de Märklin ‘Krokodil’ voor 0-spoor
• Belangrijk verschil
• Niet meer in de catalogus

De 'Krokodil' – een driedelige locomotief

In 1919 was het dan zover. De Schweizerische Bundesbahn had een elektrische locomotief ontwikkeld voor de steile Gotthard in Zwitserland. Sommigen vonden hem mooi, anderen hadden zo hun bedenkingen. De harmonische lijn was in elk geval opvallend. In totaal werden er 51 locs gefabriceerd.

Gotthardlijn

De locomotief was geschikt gemaakt voor een soepele doorgang over de Gotthardlijn met de krappe boogstralen. Vandaar de driedelige geleding waaraan de ‘Krokodil’ zijn naam te danken heeft en wereldwijd herkenbaar is. De oorspronkelijke ‘Krokodil’ (‘6/8', Nr. 14253) was bruin van kleur en had zes drijfassen in twee groepen van drie.

Indrukwekkend

De elektrische locomotief werd ingezet op de zeer steile hellingen van de Gotthard. De loc kreeg veel aandacht van de media en was in die periode – de jaren twintig van de vorige eeuw – beslist een van de fraaist ogende en krachtigste van zijn tijd. De ‘Krokodil’, of ‘Ae6/8' stond dan ook model voor een van een fraaiste stukjes speelgoed.

Meesterwerk van Märklin

De modeltrein verscheen in 1933 in de catalogus van Märklin. Helemaal in het groen met gele en zwarte strepen. En zo geleed als de echte locomotief. De twee motortjes van 20 volt wisselstroom drijven de loc aan op een spoor met drie rails, waarvan de middelste de geleider vormt. De twee lichten voor en achter, en de cabineverlichting, geven de loc iets extra’s en exclusiefs. En vergeet de verende schokbrekers niet. En de deurtjes van de stuurcabine die open en dicht kunnen. En de ramen van glas. Kortom, een massief stukje speelgoed van uitstekende kwaliteit.

Technische specificaties van de Märklin ‘Krokodil’ voor 0-spoor

De totale lengte van de loc is 45 centimeter. Kinderen van rijke ouders, en natuurlijk de hobbyisten, waren er zeer mee in hun sas.

• Lengte: 45 cm
• Spoorbreedte: ‘O’ (32,5 cm)
• Spoorsysteem: 3 rails
• Stroomvoorziening: 20 volt wisselstroom (en gelijkstroom)
• Catalogusnummer: CCS/66/12920
• In catalogus: 1933
• Uit catalogus: 1941

Belangrijk verschil

De Märklin ‘Krokodil’ voor O-spoor is een meesterwerkje van een fabrikant die zijn sporen ruimschoots heeft verdiend. Ten opzichte van de echte locomotief is er een belangrijk verschil met de modelversie. Er ontbreken immers twee drijfassen. Dat had alles te maken met de kosten en het type speelgoedrails. De echte ‘Krokodil’ is wat je noemt een 2-6-6-2. De loc heeft dus 6 drijfassen in twee groepen van drie, verbonden door drijfstangen. De Märklin-versie is echter een 2-4-4-2. Het ‘HO’-spoor verscheen in 1938. Toen pas hield Märklin zich aan de schaalafmetingen en het aantal wielen. Dat gold echter alleen voor de duurdere modellen.

Zeldzaam
De oorspronkelijke ‘Krokodil’ is een speelgoedlocomotief die zeer zeldzaam is geworden. Misschien dat ergens op een zolder nog een vergeten exemplaar ligt. Gooi hem niet weg, want de echte verzamelaar heeft er een vermogen voor over!

Niet meer in de catalogus

De hierboven genoemde modelversie van de ‘Krokodil’ is na de oorlog niet meer in productie genomen en staat dus niet meer in de catalogus. Wel is er een heruitgave om het 160-jarig bestaan van Märklin te vieren. De oorspronkelijke loc is een icoon uit zijn tijd, de jaren veertig van de vorige eeuw. Net als de echte locomotief, die de steile hellingen van de Zwitserse Gotthard beklom.

Lees verder

• Go West! De locomotief 4-4-0 'American' uit het Wilde Westen
• Kriegslok Serie 52 – oorlogslocomotief van de nazi's
• Stoomlocomotief Big-Boy '4012' van Union Pacific
• TGV Postal – de gele posttrein van Frankrijk
• Stoomlocomotief 'P36' 4-8-4 en de Transsiberië Express