Stoomlocomotief Big-Boy '4012' van Union Pacific

De ‘Big-Boy’-serie werd op het juiste moment gebouwd. Na de Japanse aanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941, raakten de Verenigde Staten definitief betrokken in de Tweede Wereldoorlog. Door de mobilisatie moest er gigantisch veel oorlogsmaterieel naar de havens en vliegvelden worden vervoerd. En daar was de grootste stoomlocomotief ter wereld uitermate geschikt voor. Met een gewicht van 541 ton en een tractie van ongeveer 4500 kW-vermogen, ofwel ruim 6000 pk, konden deze Amerikaanse krachtpatsers uiteindelijk goederentreinen trekken van wel 8000 ton, dwars door de Rocky Mountains. De Big-Boy '4012' is onder andere te bewonderen in Scranton (spoorwegmuseum Steamtown), Pennsylvania.

Inhoud

• Union Pacific Railroad
• De Big-Boy, een gelede locomotief
• Technische specificaties van de Big-Boy ‘4012’
• Pearl Harbor
• Spoorwegmusea

Union Pacific Railroad

De Big-Boy's werden tussen 1941 en 1944 in Amerika gebouwd, in de jaren dat Europa gebukt ging onder de expansiedrift van nazi-Duitsland. De Big-Boy-stoomlocomotief is een 4-8-8-4. Het wielensysteem bestaat uit 2 loopwielassen, twee groepen van 4 drijfassen en 2 loopwielassen als sluitstuk, waarbij de tender van 7 assen is voorzien. Dit type aandrijving wordt ook wel het Mallet-systeem genoemd, naar de Zwitserse ingenieur die deze techniek heeft ontworpen.

Goederenvevoer
De Union Pacific Railroad liet een vloot van 25 Big-Boy’s bouwen. Het waren zéér krachtige en dus zéér zware locomotieven die juichend werden ontvangen in een periode die in het teken stond van een sterke toename van de groei in het goederenvervoer. Twee groepen van 10 Big-Boy’s werden in 1941 gebouwd. De laatste vijf werden in 1944 in dienst genomen.

De Big-Boy, een gelede locomotief

De Union Pacific was een grote spoorwegmaatschappij met een monopoliepositie in het westen van de Verenigde Staten. Door het almaar groeiende goederenvervoer na de crisisjaren zag de fabrikant zich genoodzaakt een aantal technische problemen op te lossen. Zoals de tractie van treinen die steeds langer en zwaarder werden. Het type Big-Boy ‘4012’ werd in november 1941 gebouwd. Deze locomotieven werden voornamelijk ingezet in de Division Wyoming. De Wasatch Range tussen Wyoming en Utah bestond uit hellingen van wel 12 procent.

Oorlogslogistiek

De Big-Boy was een krachtpatser die de Rocky Mountains moeiteloos aankon, terwijl in het verleden voor dat gebergte twee of meer locomotieven voor de wagons werden gekoppeld. Dankzij de Big-Boy 4014 werd de oorlogslogistiek efficiënter. Een ander probleem was de slechte staat van het spoorwegennet. Daardoor moest deze locomotief (541 ton) langer worden gemaakt om het gewicht per as te beperken.

Technische specificaties van de Big-Boy ‘4012’

Het principe van de gelede locomotief had inmiddels zijn intrede gedaan in Europa, waaronder de Zwitserse 'Krokodil' die de steile hellingen van de Gotthard kon nemen. Union Pacific wist die techniek in de Big-Boy te perfectioneren.

• Lengte: 40 meter (twee keer zo lang als de toenmalige Europese en Amerikaanse locomotieven).
• Gewicht: 541 ton.
• Cilinderdiameter: 604 mm.
• Zuigerslaglengte: 813 mm.
• Vuurkistrooster: 14 m².
• Werkvermogen: 6360 pk (4600 kW).
• Snelheid: 100-120 km/u.
• Inhoud steenkooltender: 29 ton.
• Inhoud watertender: 95 ton.

Pearl Harbor

Tot begin jaren veertig van de vorige eeuw hadden de Verenigde Staten een afwachtende houding aangenomen inzake de politieke ontwikkelingen in Europa en Azië. Met de Japanse aanval op Pearl Harbor, op 7 december 1941, was daar definitief een einde aan gekomen. De Amerikaanse oorlogsmachine kwam meteen uitstekend op gang. Aan het in goede banen leiden van de omvangrijke troepentransporten en het vervoer van oorlogsmaterieel in de daaropvolgende jaren heeft de Big-Boy beslist een grote bijdrage geleverd.

Snelheid

De Big-Boy's-locomotieven konden immers enorme treinen trekken. Met 40 km/u sjorden de eerste Big-Boy's 4000 ton omhoog over hellingen van 8 procent. En op de vlakke prairies werd de snelheid opgevoerd tot wel 110 km/u, onder een wolk van zwarte kolenrook.

Spoorwegmusea

De Big-Boy’s liepen op kolen, gewonnen in de mijnen van Wyoming, waarvan Union Pacific de eigenaar was. In de oorlogsjaren deden de Big-Boy's uitstekend dienst. Na de oorlog steeg de kolenprijs en het arbeidsloon, ook werden de dieselmotoren efficiënter. Dat betekende het geleidelijke einde van de Big-Boy’s.

Einde van de Big-Boy's

Enkele van deze krachtpatsers staan te pronken in de spoorwegmusea, zoals de ‘4006’ in het Transportmuseum in St. Louis. De ‘4012' is te bewonderen in museum Steamtown in Scranton, Pennsylvania. Deze locomotief deed gedurende twintig jaar dienst op het traject tussen Cheyenne (Wyoming) en Ogden (Utah) en legde tot in 1962 in totaal bijna twee miljoen kilometer af.

Lees verder

• Kriegslok Serie 52 – oorlogslocomotief van de nazi's
• Go West! De locomotief 4-4-0 'American' uit het Wilde Westen
• De Märklin 'Krokodil' voor O-spoor: een verzamelaarsobject
• Pruisische stoomlocomotief 'P8' – Europese oorlogsbuit
• TGV Postal – de gele posttrein van Frankrijk