Motordiefstal, hoe gaat het in zijn werk en wat doe je eraan

Diefstal van motoren is niet nieuw. Het gebeurt al sinds er motoren bestaan. Waarom worden motoren gestolen en wat gebeurt er met gestolen motoren? Wanneer je meer inzicht hebt in deze materie kan je maatregelen nemen zodat je motor minder snel wordt gestolen en dat de motordieven het een stuk moeilijker krijgen. Een kijkje in de wereld van de motordiefstal, het strippen en het omkatten.

Diefstal van motoren

In de loop der tijd is het aantal motoren flink gegroeid. Hiermee groeide ook het aantal motordiefstallen. Vroeger verdwenen er in verhouding meer auto's dan motoren maar tegenwoordig worden er steeds meer motoren gestolen. Het aantal gestolen motoren groeit, terwijl het aantal autodiefstallen de laatste jaren afneemt.

De meeste motoren worden in de Randstad gestolen. In steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag ligt het aantal diefstallen viermaal zo hoog als in de rest van het land, vandaar dat er in deze gebieden ook meer verzekeringspremie moet worden betaald. Tevens is er een piek bij motorevenementen en een goed voorbeeld daarvan is de TT in Assen. De meeste motoren worden gestolen in het 'motorseizoen' dat ongeveer loopt van mei tot en met oktober. Het grootste aantal motoren dat wordt gestolen is van Japanse makelij, te weten Suzuki, Kawasaki, Yamaha en Honda.

Dader profiel

Niet alle motordieven gaan op dezelfde manier te werk. We kunnen grofweg de volgende indeling maken:

• De algemene motordief
• De motorkoper
• De joyrider
• De huurder

De algemene motordief

De algemene motordief werkt meestal in, of voor een criminele organisatie. Zij stelen in opdracht en weten precies welk merk, type en eventueel kleur ze nodig hebben. Zij richten zich dan ook naar de vraag op de markt. Na de diefstal rijdt de motordief zelf, of met behulp van een bestelauto of aanhangwagen direct naar de plek waar de motor "koud wordt gezet". Anderen zorgen voor het strippen, ombouwen (hetgeen in het dievengilde omkatten wordt genoemd) en verkoop, al dan niet naar het buitenland. Een andere mogelijkheid is het gebruik van de gestolen motor voor een overval of ander strafbaar feit. Verderop in dit artikel is meer te vinden over strippen en omkatten.

De motorkoper

Ook bij verkopen van je motor is het verstandig om gezond achterdochtig te zijn. Geef niet zomaar de motor mee aan iedere geïnteresseerde mee voor het maken van een proefrit. De zogenaamde "motorkoper" reageert op een advertentie of stapt een motorzaak binnen en doet zich voor als potentiële koper van een motorfiets. Al dan niet met het complete kentekenbewijs op zak, wordt er een proefrit gemaakt waarbij de rit dus ergens anders eindigt dan waar hij begonnen is. Het komt bij deze vorm van diefstal ook voor dat de dief met een gestolen auto aankomt, deze tijdens de proefrit bij de gedupeerde achterlaat om vertrouwen te wekken, en vervolgens nooit meer op komt dagen!

De joyrider

De categorie "joyriders" zit meestal in de leeftijdsgroep van 18 tot 23 jaar. Men steelt een motor om daar eens flink mee te raggen. Na verloop van tijd wordt het voertuig, al dan niet flink beschadigd, ergens achtergelaten. Het motief voor joyriding is meestal sensatie, de kick van het stelen en/of het zich bewijzen tegenover anderen.

De Huurder

De vierde categorie, "de huurder", komt bij een verhuurbedrijf en huurt daar de motorfiets die hij nodig heeft. Dit hoeft niet eens met valse identiteitspapieren te gebeuren. De motor wordt gewoon verkocht en de "huurder" doet gewoon aangifte van diefstal. Het eigen risico staat dan natuurlijk in geen verhouding tot de opbrengst.

Strippen

Een van de meest voorkomende motieven voor motordiefstal is het "strippen" van de gestolen motorfiets om aan onderdelen te komen die goed kunnen worden verkocht, want juist bij motoren wordt relatief nogal wat schade gereden. Onderdelen als kuip, tank en wielen zijn nieuw niet goedkoop. Het loont zeker om deze onderdelen via het zwarte circuit aan te schaffen en op deze manier een schadefiets op te knappen. Kopen van onderdelen die van diefstal afkomstig zijn valt onder heling. Op heling staan flinke straffen dus onderdelen aanschaffen die van diefstal afkomstig zijn is niet zonder risico.

Wat ook voorkomt is het volledig strippen van de motor om daarna het kale frame ergens langs de weg achter te laten. Na het aantreffen door de politie wordt de "complete motor" als teruggevonden beschouwd en uit de bestanden van politie en verzekeraars gehaald. Een zogenaamde "stroman" van de bende koopt daarna het frame van de verzekeringsmaatschappij, om daarna de motor weeer op te bouwen met de eerder gestripte onderdelen. Een legale motorfiets voor een zacht prijsje!

Omkatten

Het overhevelen van de identiteit van een "legale" motor op een gestolen motor wordt in vakjargon "omkatten" genoemd. Letterlijk betekent het zoiets als "een ander kapsel geven" of "omkappen". Dit is in het nederlands verbasterd tot omkatten. Voor het omkatten wordt het wrak van een bij een aanrijding betrokken motorfiets, liefst met compleet kentekenbewijs, opgekocht. Daarna wordt een exemplaar van hetzelfde type en bouwjaar gestolen. Elke motorfiets heeft zijn eigen Voertuig Identificatie Code (VIC) oftewel het framenummer en het identiteitsplaatje. Samen noemt men dit een setje. Zowel het VIN als het plaatje worden overgezet op de gestolen motorfiets, die daarmee de identiteit van het wrak krijgt. Als het kentekenbewijs er nog bij is, kan de motor zo weer worden verkocht. Is het kenteken er niet bij, dan wordt de motor ter keuring aangeboden. Indien de motor technisch in orde is, wordt er weer een kentekenbewijs uitgegeven en is de zaak rond.

Omkatten kan op verschillende manieren. Wat veel toegepast wordt is het wegpolijsten van het framenummer. Hierna wordt met slagnummers het andere framenummer ingeslagen. Meestal blijft men daarbij binnen de ingeslagen fabriekstekens, omdat criminelen niet over sluittekens beschikken. Het komt ook voor dat een compleet balhoofd met VIN wordt overgezet. De lasnaad wordt geëgaliseerd en opnieuw gespoten. Zelfs een kenner kan moeilijk zien dat er met de motorfiets is geknoeid. Ook het identiteitsplaatje wordt overgezet. Dit zit fabrieksmatig aan het frame gepopt en kan makkelijk worden overgezet met behulp van popnagels. Omgekatte motoren worden doorgesluist naar een "bevriende" handelaar of voor een paar duizend gulden onder de gangbare prijs in de landelijke dagbladen te koop aangeboden. Je zult begrijpen dat deze handel zeer lucratief is.

Een andere manier om een motorfiets een andere identiteit te geven is de volgende. Men doet aangifte van vermissing of diefstal van het complete kentekenbewijs van de motorfiets. Hiervoor wordt na verloop van tijd een duplicaat kenteken afgegeven. Een gestolen motorfiets wordt van die identiteit voorzien en op dat moment rijden er twee motorfietsen met dezelfde identiteit en kenteken rond, immers het originele kenteken is nog steeds aanwezig. Alleen bij grondige politiecontrole kan dit boven water komen. Hetzelfde kunstje kan ook worden toegepast met gestolen blanco of vervalste kentekenbewijzen.

Im- en export

Net als bij gestolen auto's verdwijnen er ook veel gestolen motorfietsen naar het buitenland. Met het verdwijnen van de grenscontrole binnen de EU en het verdwijnen van het IJzeren Gordijn rondom de oostbloklanden hebben criminelen er eigenlijk geen moeite meer mee om de gestolen waar binnen een kort tijdsbestek op de plek van bestemming te krijgen. Als de motorfiets in de late avond of 's-nachts wordt gestolen, wordt de diefstal meestal pas de volgende morgen opgemerkt. Tussen het tijdstip van diefstal en aangifte, waarbij het voertuig in het opsporingsregister komt, zit dan al de nodige tijd. Je zult begrijpen dat binnen deze tijdsspanne het voertuig al lang in een ander land aangekomen kan zijn.

Omgekeerd komt het ook voor dat in het buitenland gestolen motorfietsen op de nederlandse markt terecht komen. De overheid heeft de laatste jaren tegen de auto- en motorcriminaliteit duidelijk een steekje laten vallen. Binnen de politiegelederen is de aandacht voor gestolen voertuigen en de opsporing daarvan op een lager pitje komen te staan. De Rijksdienst voor het wegverkeer (RDW), het Gerechtelijk Laboratorium en importeurs verlenen nog steeds hun medewerking, maar de zaak moet vanuit de politie worden opgestart. Verzekeringsmaatschappijen schakelen nog wel eens particuliere onderzoekburo's in omdat men bij de politie niet terecht kan.

Bij het onderzoek naar de ware identiteit is een aantal zaken heel belangrijk, met name het schaderapport van de verzekering en de aangifte van de diefstal bij de politie. Als eenmaal vastgesteld is dat men te maken heeft met een omgekat voertuig, kan met met moderne technieken de ware identiteit weer naar boven krijgen.

Voorkomen is beter …

Wat kunnen we zelf doen om diefstal van (of joyriding met) onze motor te voorkomen?
Allereerst het gebruik van goede sloten. Alleen een stuurslot volstaat absoluut niet. Naast een goedgekeurd slot (waarmee je je motor bij voorkeur ergens aan kunt verankeren) kan een goed alarmsysteem en/of startonderbreker worden aangebracht. De meeste verzekeringsmaatschappijen eisen dit ook als een kasko-verzekering wordt afgesloten. De motordief heeft er een hekel aan als een poging om een motor te stelen te lang duurt. Alles wat dit kan vertragen is dus meegenomen. Indien er bewaakte parkeerplaatsen voor handen zijn, maak daar dan gebruik van en stal je motor niet ergens achteraf ergens waar er geen zicht op is. Het is het overwegen waard om bepaalde onderdelen van de motor te merken met bijvoorbeeld het kenteken of je postcode. Dit is nuttige informatie wanneer je aangifte van de diefstal gaat doen bij de politie.

Bij particuliere verkoop is het raadzaam géén adres in de advertentie te vermelden, zeker niet als je motor niet veilig gestald staat. Spreek met de koper bij voorkeur niet op je woonadres af, maar bijvoorbeeld bij een restaurant in de buurt.

Geef je adres ook niet telefonisch door, want het is al diverse keren voorgekomen dat een "interessante motor" een paar dagen later werd gestolen. Een eerlijke koper zal best begrijpen waarom je je adres liever niet geeft.

Vraag bij een eventuele proefrit naar een geldig legitimatiebewijs van de potentiële koper en houd dit achter als een soort borg. Als de koper daar moeilijk over doet, kun je beter niet met die persoon in zee gaan. Noteer in ieder geval het kenteken van het voertuig waarmee de koper arriveerde. Geef nooit of te nimmer het kentekenbewijs of een deel daarvan mee met een proefrit! Is de koop eenmaal gesloten en de koopsom voldaan, handel dan het overschrijven van het kenteken zelf op de voorgeschreven manier af op het postkantoor.

Indien je motor bij een aanrijding zwaar wordt beschadigd, zal de politie overgaan tot invordering van het kentekenbewijs. Dit wordt door omstandigheden wel eens vergeten omdat daar niet direct aan wordt gedacht. Als de motor wordt hersteld, moet de motor daarna in ieder geval worden gekeurd om het kentekenbewijs er weer bij te krijgen, waarmee dus tevens een extra drempel voor eventuele malversaties wordt opgeworpen. Invordering is ook in je eigen belang omdat het kenteken dan een code meekrijgt waarmee onderandere de houderschapsbelasting wordt geschorst.

Aangifte doen

Mocht het je ondanks alle maatregelen toch overkomen dat je motor wordt gestolen, dan moet daarvan aangifte bij de politie worden gedaan. Dit moet bij voorkeur zo snel mogelijk gebeuren en in de plaats waar de diefstal plaatsvond. Zoals gezegd is de aangifte een belangrijke sleutel in het opsporingsonderzoek en zeker in het geval van omkatten bij het zoeken naar de ware identiteit. Naast het vermelden van het kenteken, het VIN nummer, het motornummer, de kilometerstand en dergelijke, zijn een aantal herkenningspunten die alleen jij kunt weten, heel belangrijk. Hiermee bedoel ik merktekens, boorgaatjes, stickers, krassen, bijgewerkte plekjes en eventuele val- of andere schade. Alles wat je over je motor kunt vertellen is belangrijk en het kan het ontbrekende stukje in de grote puzzel zijn. Zelfs het merk, type en slijtage van de banden kan van belang zijn. Het is dan ook niet onverstandig om een logboekje bij te houden waarin je deze dingen vermeldt. Ook een goede omschrijving van de plaats waar het delikt plaatsvond is heel belangrijk. Immers alleen de dief herinnert zich waar de motor stond.

Let ook op bij aankoop

Ook bij particuliere aankoop van een gebruikte motorfiets zijn een aantal tips te geven, want blijkt achteraf dat de motor gestolen is, dan heb je een hoop problemen.

• Controleer de gegevens van het kentekenbewijs met die van de motor, met name het framenummer en het identifiteitsplaatje. Tevens moet het kentekenbewijs compleet zijn en voorzien zijn van een watermerk.
• Let ook op eventuele kleurverschillen van diverse onderdelen. Dit kan een teken zijn dat onderdelen niet van deze motor afkomstig zijn of dat er slecht spuitwerk is verricht.
• Zijn de originele contactsleutels en dergelijke er nog bij?
• Klopt de kilometerstand met de algehele staat van de motor?
• Vraag naar de herkomst en geschiedenis van de motor.

Mocht je zelf niet zoveel verstand hebben van dergelijke zaken, laat dan een aankoopkeuring door een onafhankelijke instantie als bijvoorbeeld de ANWB verrichten, voordat je tot aankoop overgaat. Een gerenomeerde dealer of handelaar zal zich uiteraard niet met dergelijke praktijken inlaten en op deze manier zijn naam te grabbel gooien. Bij particuliere aanbiedingen (ver) onder de gangbare prijs is een stukje gezonde aandacht nooit weg. Statistisch gezien moet een aantal van u op een motorfiets rijden waar een "luchtje" aan zit. Wanneer je weet dat je motor is gestolen of dit had kunnen weten, maak je je schuldig aan een vorm van heling. Bij ontdekking hiervan wordt de motor in beslag genomen. Is er sprake van "te goeder trouw zijn", dan wordt een formulier voor de bezitter opgemaakt. Op dat moment weet hij dat het om een gestolen voertuig gaat, waarvan hij de "bezitter" is, maar géén eigenaar! De verzekering zal dan een regeling treffen voor revindicatie (= terugvordering van eigendom) van de motorfiets. De RDW neemt de voertuigdokumenten in en zal nieuwe documenten afgeven na herinslag van het originele framenummer onder toeziend oog van de douane.