Geestelijk in balans voor motorrijles

Veel leerlingen raken tijdens de motorrijlessen op enig moment in een dip. Dat gebeurt vaak tijdens AVB (voertuigbeheersing), maar komt ook voor bij AVD (verkeersdeelname) of theorie: het lijkt of je geen vooruitgang meer boekt, of je een oefening nóóit onder de knie zal krijgen of dat je in geen honderd jaar voor je theorie-examen zult slagen. Dat kan funest zijn voor je zelfvertrouwen en je in een negatieve spiraal brengen. Gelukkig zijn er eenvoudige oefeningen waarmee je jezelf zowel geestelijk als fysiek in de optimale staat brengt om nieuwe kennis en vaardigheden aan te leren.

• Concentratie en zelfvertrouwen
• Hersengolven in alfatoestand
• De oefeningen
• In- en uitademen
• Ontspan je spieren
• Affirmatie
• Geestelijk in balans
• Slow motion
• Aandacht bij je klusje
• Voel je vezels

Concentratie en zelfvertrouwen

Voor motorrijden heb je specifieke kennis en vaardigheden nodig. Soms kan het lijken of het kwartje maar niet wil vallen. Daar kun je behoorlijk gedemotiveerd van raken. Je kunt je zelfvertrouwen een flinke boost geven met een paar eenvoudige oefeningen. Ze helpen je om je algemene rust en concentratie te vergroten en je geest in optimale staat te brengen om nieuwe informatie te verwerken. Die rust en concentratie kun je straks, als je eenmaal je motorrijbewijs hebt, goed gebruiken voor je eigen veiligheid.

Hersengolven in alfatoestand

Om kennis op te doen en informatie in je op te nemen én te onthouden, is het belangrijk dat je hersenen in de hiertoe ideale staat verkeren. Bekend is dat de hersengolven een bepaald ritme moeten hebben om dit te realiseren. Niet te snel (stress), niet te langzaam (slaap) maar juist daar tussenin, de zogenaamde alfatoestand. Wat hierbij blijkt te helpen, is het luisteren naar barokmuziek. Ook als het niet je lievelingsmuziek is, geeft het tempo van deze muziek toch je hersenen en je hart een impuls om zich hieraan aan te passen. Dus zet voor deze oefeningen lekker even een koptelefoon op, doe je telefoon uit en sluit je af voor de buitenwereld. Ook zonder muziek is het prima mogelijk om de oefeningen te doen, maar je zult zien dat de gewenste alfastaat gemakkelijker te bereiken is als je dit een aantal keren met muziek erbij hebt geoefend, in een vertrouwde omgeving. Je kunt er in je hele verdere leven profijt van hebben als je ze onder de knie hebt, zelfs als je straks al jaren motor rijdt en de lessen ver achter je hebt gelaten.

Samenwerkende hersenhelften
Allereerst ga je ervoor zorgen dat je hersenhelften samen het werk gaan doen. Normaal gesproken wisselen de linker- en rechterhelft elkaar af in dominantie. Je dwingt ze nu echter als het ware om optimaal samen te werken. Dat is niet alleen handig voor het opdoen van theoretische kennis, maar ook voor je evenwicht. Je hebt vast wel gemerkt (en vernomen) dat de meeste motorrijders meer moeite hebben met het maken van een U-bocht naar links, dan wel naar rechts. Nu, dit heeft alles te maken met de dominantie van je linker- of rechterhersenhelft. Net zoals je links- of rechtshandig bent! Deze oefening is daarom nuttig, of je nu theorie gaat leren of voertuigbeheersing.

De oefeningen

In- en uitademen

Ga rustig rechtop zitten en haal een paar keer diep adem. Houd nu met je rechterduim je rechterneusgat dicht. Adem langzaam acht tellen in door je linkerneusgat. Houd je adem vier tellen vast, terwijl je nu je linkerduim naar je linkerneusgat brengt en deze dichtdrukt. Adem langzaam acht tellen uit door je rechterneusgat. Nu langzaam 8 tellen inademen door je rechterneusgat en weer vier tellen pauzeren om van duim en neusgat te wisselen. Dit herhaal je een aantal keren, tot je merkt dat het in- en uitademen door beide neusgaten ongeveer even gemakkelijk en ‘natuurlijk’ voelt.

Ontspan je spieren

Besteed nu weer aandacht aan je houding: zit je nog ontspannen en rechtop? Plaats je voeten plat op de grond en concentreer je op ieder spiertje in je lichaam: probeer ze allemaal te ontspannen. Een trucje dat daarbij kan helpen, is om letterlijk van top tot teen te visualiseren: begin bij je voorhoofd, dan je oogleden, dan je wangen, je kaken, je kin. Door naar je nek, je hals, je schouders et cetera tot je helemaal onderaan bij je tenen bent gekomen. Vind je het erg moeilijk om ‘op commando’ alles te ontspannen, dan heb je er misschien baat bij om de spieren eerst juist kort aan te spannen. Dan voel je waar ze zitten en kun je beter ontspannen.

Affirmatie

Als al je spieren lekker ontspannen voelen, blijf je rustig zitten terwijl je hardop tegen jezelf zegt dat je datgene dat je graag wilt leren, heel goed kunt. Heb je bijvoorbeeld moeite met het wegrijden uit het parkeervak, zeg dan: “Ik kan ontzettend goed wegrijden uit elk parkeervak.” Is het juist de verkeersdeelname die je lastig vindt, zeg dan: “Ik rijd in elke verkeerssituatie perfect!” Ben je bezig met je theorielessen? Dan kun je zeggen: “Alles wat ik lees, onthoud ik.” Natuurlijk kun je ze ook afwisselen. Het gaat er vooral om dat je onbewust gaat geloven wat je hardop beweert (“Fake it till you make it”). Deze manier van jezelf overtuigen heet ‘affirmatie’. De praktijk wordt bevestigd door de theorie, als het ware. Blijf intussen rustig ademhalen en herhaal je affirmatie een aantal keren. Tenslotte herhaal je de affirmatie nog maximaal 2 minuten terwijl je naar een punt recht boven je neus omhoog kijkt.

Na deze oefeningen zijn je hersenen optimaal in staat om te leren.

Geestelijk in balans

Er bestaan allerhande oefeningen om je geestelijk te ontspannen. Het lastige daarvan is, dat je er echt even tijd voor moet maken. Je moet je vaak een poos concentreren en je afsluiten van je omgeving. Het voordeel van de volgende drie oefeningen is juist dat je ze gewoon bij je dagelijkse bezigheden kunt inpassen. Je kunt ze zelfs combineren, met elkaar of met één van de eerder beschreven oefeningen voor concentratie en (geestelijk) evenwicht. Deze oefeningen helpen je bijvoorbeeld goed bij examenstress of angst voor de lessen: je brengt jezelf ermee in balans en kunt je beter concentreren op wat je aan het doen bent. Het is vooral effectief als je er wat ervaring mee hebt opgedaan, dus wacht er liever niet mee tot vlak voor je examen. Ter voorbereiding heb je er baat bij als je in grote lijnen op elk vlak in balans bent, zowel lichamelijk als geestelijk. Veel motorleerlingen en -instructeurs merken dat oneffenheden in het dagelijks leven van grote invloed zijn op het verloop van de lessen. Je hebt weliswaar niet zelf in de hand wat je overkomt in je leven, maar je kunt wél zelf beïnvloeden in welke mate dit overheerst, oftewel hoe je ermee omgaat. Deze oefeningen helpen je daarbij: focus op waar je mee bezig bent, ‘houd je aandacht bij je klusje!’

Slow motion

De eerste oefening is erop gericht om één alledaagse activiteit extra langzaam uit te voeren. Haast en tijdgebrek zijn moeilijk te vermijden, daarom breng je al wat balans in je leven als je iets heel eenvoudigs in slow motion doet. Ga je een kopje koffie inschenken? Doe dit overdreven langzaam. Bij elke handeling en elke beweging, let je erop dat je het super langzaam uitvoert. Van het openen van het keukenkastje tot het neerzetten van het kopje, van het inschenken tot het tellen van de schepjes suiker. Ook het meenemen naar de (huis-, studeer)kamer en het neerzetten doe je langzaam. Dat is alles. Missie volbracht. Je kunt dit bijvoorbeeld ook doen bij het aankleden, het brood smeren of het halen van de post. Het hoeft maar één keer per dag bij één gewone dagelijkse activiteit.

Aandacht bij je klusje

De tweede oefening haalt je gedachten uit je beslommeringen en zorgen. Hoe vaak gebeurt het dat je tijdens het doen van de afwas denkt aan alle problemen op je werk? Of aan wat je allemaal nog moet doen vanavond? Of morgen? Of zelfs volgende week? Je gedachten dwalen continu af tijdens 'geestdodende' bezigheden. Dat kan heel relaxed voelen, maar in werkelijkheid word je er niet blijer of evenwichtiger van. Integendeel. Deze keer doe je daarom, als je de afwas doet, ook werkelijk alléén de afwas: je houdt je aandacht volledig bij dit ene klusje. Je zet de kraan aan, laat het water warm worden, voelt of de temperatuur goed is, doet een scheut afwasmiddel in de bak, enzovoorts. Richt je helemaal op elke stap in dit proces en betrap jezelf als je gedachten afdwalen. Nee, het is niet belangrijk wat je baas tegen je zei: op dit moment doe je de afwas en alleen de afwasborstel is interessant. Het lijkt makkelijk, maar je zult merken hoe moeilijk het is en hoe zeer je eraan gewend bent om duizend en één dingen tegelijk te doen en te denken. Vandaag niet, dit ene klusje vraagt al je aandacht.

Voel je vezels

De laatste oefening brengt je een momentje bij jezelf. Ook deze oefening doe je gewoon tijdens een dagelijkse activiteit. Ga je op de fiets boodschappen doen? Of loop je naar de bus? Een prima moment voor deze oefening. Je kan hem ook heel goed doen tijdens één van de oefeningen voor een lichaam in balans. Het is namelijk de bedoeling dat je elke spier, elke vezel in je lichaam gaat voelen. Bij elke beweging, bij elke teug adem, voel je heel bewust dat ie er is. Je beenspier die je trapper omlaag brengt op de fiets, je hiel die de schok opvangt van je stap, je armspier die zich spant als je de tas optilt, je borst en buik die omhoog gaan als je inademt. Deze oefening maakt je bewust van wat een bijzondere ‘machine’ je eigenlijk bent. Een waardevol en onmisbaar mechanisme, dat grotendeels zonder het je bewust te zijn, heel gewoon zijn werk doet. Geen wonder dat er af en toe misschien iets geolied moet worden, omdat het na al die arbeidsjaren wat stroef loopt … Denk aan de geruststellende boodschap die circuleert op internet: "Whenever you feel sad, remember that there are billions of cells in your body and all they care about is you!"

Lees verder

• Lichamelijk in balans voor motorrijles