Verschil tussen bemande en onbemande tankstations met shop

Bedrijven kunnen qua aanbod en aanpak drastisch veranderen. In de meeste gevallen heeft die verandering te maken met de vraag en behoefte van de klant. In het geval van tankstations is de prijs de belangrijkste reden. Brandstofprijzen zijn aan stijging onderhevig en maatschappijen willen de goedkoopste brandstof leveren. Daarom heeft men de onbemande tankstations bedacht. In Nederland kennen we inmiddels de bemande en onbemande tankstations. Maar wat wordt nu eigenlijk met die termen bedoeld en wat zijn de belangrijkste verschillen? Het is een feit dat de onbemande tankstations goedkope brandstofprijzen hanteren. Maar welke voordelen hebben ze nog meer te bieden ten opzichte van de bemande tankstations?

Onbemande tankstations met of zonder shop

Onbemande tankstations zijn tankstations waar je via een betaalsysteem buiten moet afrekenen. Er is geen personeel aanwezig en er is in de meeste gevallen geen shop of winkel aan verbonden. De onbemande tankstations zijn in de beginjaren van het nieuwe millennium als 'paddenstoelen' de grond uitgeschoten. In het begin was men nogal cynisch over het bestaansrecht van onbemande stations maar al snel leek er in een behoefte te voorzien. Het gaat in de eerste plaats om de behoefte van de consument om goedkoper te tanken want, het beruchte ´kwartje van Kok´ zit namelijk ook nog steeds bij de literprijs inbegrepen. Onbemande tankstations kunnen goedkoper brandstof verkopen doordat ze geen onkosten van personeel hebben. Soms zit er wel een shop bij maar dan staat die los van de brandstofverkoop. Je moet dan nog steeds voor de brandstof buiten betalen.

Bemande tankstations met shop

Bemande tankstations zijn stations die door zelfstandige ondernemers worden geëxploiteerd. Aan de snelweg zijn het vaak de grote oliemaatschappijen zoals Shell, Esso of Texaco. Bij een bemand tankstation is altijd een shop aanwezig. In tegenstelling tot een onbemand station horen de shopverkoop en de brandstofverkoop bij elkaar. Lokaal zijn het vaak de familiebedrijven. Met name de bemande stations hebben in een lokale gemeenschap een betrouwbare klantenkring opgebouwd. Klanten voelen zich bij bemande stations veiliger en, ervaren de aanwezigheid van de ondernemer zelf of het personeel als prettig. Lokale bemande tankstations bieden meestal meer persoonlijke service dan onbemande stations. Hoewel dit per station verschilt. Niet allemaal kunnen ze volledige service bieden vanwege veiligheidsregels. Personeel mag bijvoorbeeld niet achter de kassa weg. Andere stations hebben personeel in dienst die de service verleent. Het voordeel van de meeste bemande stations is ook dat men kan sparen voor korting op brandstof of shopartikelen. Ook kun je bij veel bemande tankstations met je ANWB-lidmaatschapskaart sparen voor korting.

Service

Bemande tankstations kunnen alleen nog bestaan als ze goede service gaan verlenen. Dus meer dan tanken alleen. De werkzaamheden op een full-service gericht tankstation bestaan meestal uit een breed aanbod van broodjes en snack's. Sommige stations gaan een stapje verder en doen gratis vloeistof-controle en vullen bij als dat nodig is. Ze hebben personeel in dienst voor het vervangen van autolampen, het meten van bandenspanning en bedienen tijdens het tanken. Maar nogmaals die service bieden ze niet allemaal. Wanneer consumenten de voor en nadelen op een rijtje zetten, dan komen de bemande stations qua service beter uit de bus. Hierin speelt de 'beleving' een belangrijke rol. Klanten willen ervaren dat ze klantvriendelijk ontvangen worden en klantencontact is daarbij essentieel.

Prijzenslag van tankstations

De komst van de onbemande tankstations hebben de bemande stations voor een lastig dilemma gezet. De eigenaren van die stations moeten vaak kiezen tussen stoppen of doorgaan. Wanneer een onbemand tankstation in de regio word gevestigd begint de prijzenoorlog. De zelfstandig ondernemer die al jaren een trouwe klantenkring heeft opgebouwd kan van de ene op de andere dag zijn stabiele inkomen ontnomen worden. Om nog enigszins de onderneming draaiende te houden moet men meegaan met de prijzen van het onbemande tankstation. Dat betekent in de praktijk dat veel ondernemers de brandstof soms tegen kostprijs moeten verkopen. De hoop is dan gevestigd op de shop-omzet. Als de ondernemer besluit om door te gaan dan zal hij creatief en innovatief aan de slag moeten gaan. Dit betekent dat een ondernemer van een tankstation van 'beroep moet wisselen'. Eerst hielp hij nog klanten met brandstof en olieverkoop. Vervolgens staat hij broodjes gezond klaar te maken.

Brandstofprijzen langs de snelweg

Langs de snelwegen zijn de brandstofprijzen van tankstations meestal duurder t.o.v. lokale tankstations. Veelal is men daar bij de zogenaamde onbemande stations niet goedkoper uit. Niet alleen dat de prijzen hoger liggen t.o.v. lokale onbemande stations maar langs de snelweg is meestal wel een shop aanwezig waar men bijvoorbeeld koffie en een broodje koopt. De shop wordt veelal van de brandstofmaatschappij gehuurd door een horecaondernemer. Zo heeft de maatschappij geen verantwoordelijkheden voor de exploitatie van de shop en verwerft daardoor structurele inkomsten.

Toegevoegde waarde van een shop bij een tankstation
De maatschappijen die onbemande stations langs de snelwegen ´planten´ hebben zich verkeken hoe groot de betekenis van een shop is. Daarom werken ze samen met andere ondernemers om de shop te exploiteren om toch klanten op het station te krijgen. Tankstations langs de snelwegen kunnen niet zonder shop of restaurant. Het is een pleisterplaats voor de reiziger. Men is tijdens het reizen best bereid om wat meer geld uit te geven dan gewoonlijk. Het voordeel van buiten afrekenen wordt eigenlijk verwaarloosd omdat de prijsverhouding niets tot weinig verschilt. Maar goed, de klant went er wel aan om zo te tanken.

Brandstofprijzen van lokale tankstations

In elk dorp, stad of regio is wel een onbemand tankstation gevestigd. De brandstofprijzen van lokale bemande tankstations zijn daardoor gedaald maar, de service verdwijnt zo langzamerhand ook. Ondernemers moeten creatief zijn en keuzes maken in de bedrijfsvoering. Vaak zijn het de wat oudere ondernemers die het station decennia lang naar alle tevredenheid runnen. Wanneer er dan een onbemand station als buurman komt wordt dus de ondernemer uit zijn tevreden bedrijfje gejaagd. Van deze groep ondernemers wordt verwacht dat ze innovatief en creatief hun onderneming draaiende houden. De vraag is of die verwachting terecht is. Deze groep zou gesteund of gecoacht moeten worden, door de overheid of desnoods door de maatschappij die voor de onrust in de bedrijfsvoering heeft gezorgd.

Social service

Onbemande tankstations kunnen goed concurreren met de literprijzen van de brandstof. Maar het is nog maar de vraag hoe dat ontwikkeld met de sociale service. Bemande tankstations hebben fysieke service door middel van het bekende praatje tijdens de verwerking van transacties. Onbemande tankstations hebben dat niet en we zien dan ook dat daar veel in geïnvesteerd wordt. Voorbeelden hiervan zijn interactieve schermen bij de pomp die je welkom heten, kentekenplaatherkenning of via je betaalpas je een fijne verjaardag kunnen wensen. Dat lijkt natuurlijk allemaal heel mooi maar, of mensen dit in de toekomst gaan accepteren als vervanging voor de fysieke service van de medewerker is de grote vraag. Daarbij speelt de zichtbare en actieve veiligheid op een bemand tankstation ook een grote rol. Het is echter wel zo dat een bemand tankstation het risico loopt op een overval en een onbemand tankstation heeft dat niet.

Toekomst van tankstations met of zonder shop

Wanneer de marktwerking van onbemande en bemande tankstations zich zal stabiliseren is anno 2019 moeilijk te zeggen. Met name omdat er zich nog niet echt een onderscheidend tegengeluid heeft gemeld. Het succes van de onbemande tankstations kan zich ook zomaar weer tegen de eigen 'succesformule' keren. Dus ook voor onbemande stations geldt dat ze creatief en innovatief moeten zijn. maar net zoals alle andere hype's zullen ook de onbemande tankstations onder druk komen te staan. Anderzijds verschillen de prijzen niet meer zo extreem veel ten opzichte van bemande stations. Bemande stations hebben in de praktijk veel meer potentie. Het is aan de exploitant om die kansen creatief te benutten.

Auto elektrisch opladen bij onbemande of bemande tankstations

Electrische auto's moeten 'getankt' worden met stroom. Aan de snelweg zijn vanaf 2019 diverse mogelijkheden om de accu van een elektrische auto op te laden. Deze oplaadpunten zijn geen tankstations zoals we die kennen van de brandstof. Maar het zijn onbemande oplaadpunten. Voor de toekomst kunnen hier mogelijkheden liggen om toch de bemande tankstations in bedrijf te houden. Het opladen van een elektrische auto gaat niet snel en kan tot wel een uur duren. In die tijd zou er dus een shop, restaurant of iets anders moeten zijn om de wachttijd door te brengen. Voor bemande of onbemande stations of oplaadpunten zijn er genoeg mogelijkheden om samen te werken.

Shop of supermarkt bij het tankstation
Het is voor de onbemande tankstations het voordeel dat er geen personeelskosten zijn. De klanten kunnen dus zelf tanken en er is geen medewerker meer nodig om de transactie af te handelen. Het concept van onbemande tankstations heeft echter ook valkuilen of beperkingen. Het onbemande tankstation zonder shop of winkel erbij mist de 'blikvanger' die een shop met producten kan opleveren. De shop heeft voor een onbemand tankstation enorm veel potentieel. Marketingtechnisch draagt alleen de brandstofverkoop van een onbemand tankstation niet bij aan de levensvatbaarheid van de onderneming. Veel tankstations kiezen ervoor om toch een shop of een soort supermarkt erbij te exploiteren. Dit is misschien wel het grote verschil tussen onbemand en bemand tankstation waar nog veel over nagedacht kan worden.