Schietstoel in een vliegtuig

Een schietstoel is al sinds 1942 in gebruik en doend ervoor om de piloot van een vliegtuig te redden, wanneer het toestel dreigt neer te storten. Meer dan 8.000 mensen hebben hun leven te danken aan een schietstoel.

De schietstoel in ontwikkeling

Een schietstoel wordt in vliegtuigen gebruikt die voor militaire doeleinden wordt ingezet, en waarbij de piloot meer gevaar loopt dan in andere gevallen van vliegen.

De eerste schietstoel werkte op perslucht, een latere versie werkte op explosieven. De huidige schietstoelen worden afgeschoten met behulp van raketten. De vooruitgang hierin heeft ook te maken met het feit dat de vliegtuigen steeds sneller gaan. De allereerste schietstoel dateert van 1942. Deze werd tijdens de tweede wereldoorlog gebruikt en de allereerste piloot die zijn leven redde dankzij de schietstoel, was Helmut Schenk.

Werking schietstoel

Wanneer een piloot in gevaar dreigt doordat zijn toestel neerstort of is neergeschoten, kan de pilot zichzelf in veiligheid brengen door middel van de schietstoel. De piloot draagt een vest dat aan zijn stoel bevestigd zit. Op deze manier zit de piloot aan de stoel vast. De piloot heeft een hendel tussen zijn benen. Wanneer hij hieraan trekt, wordt de schietstoel in werking gezet.

Als eerste gaat het koepelvormig dak, de canopy van het vliegtuig, open. Tenminste, dat is de bedoeling. De huidige schietstoelen worden zo snel afgeschoten, dat er soms geen tijd meer is om te wachten tot het dak open is. De piloot wordt dan letterlijk door het dak heen gelanceerd, wat soms de nodige verwondingen oplevert.

De schietstoel wordt weggeschoten met behulp van een raket. De schietstoel schiet naar boven toe. Eerder maakte men ook gebruik van schietstoelen die naar onder worden afgeschoten, maar een vliegtuig dat laag vliegt heeft hier niks aan, de piloot zou immers direct naar de grond worden gelanceerd.

Wanneer de stoel is afschoten laat de kop van de stoel los. Aan de kop van de stoel zit ook de parachute. De gordels springen op en en de rest van de stoel laat los, zodat de piloot alleen nog de parachute en de kop van de stoel meeneemt.

De piloot kan nu met behulp van zijn parachute landen. Wanneer de piloot in het water terecht komt, dan hij gebruik maken van een opblaasbaar bootje. De meeste nieuwe schietstoelen werken ook met het zero/zero-principe, de schietstoel kan dus ook gebruikt worden wanneer het toestel aan de grond staat en stilstaat.

De gevaren

Soms ontstaat er een beschadiging aan de wervelkolom doordat de snelheid zo hoog is, of beschadiging aan het hoofd doordat de schietstoel dwars door het dak gaat. De parachute kan niet open gaan of het kopstuk van de stoel laat niet los. Gemiddeld verloopt het gebruik van de schietstoel goed, maar 10 tot 20 procent verloopt toch nog dodelijk.