F-15 Eagle straaljager: baas in de lucht
Sinds 1976 vliegt deze tactische straaljager (in het algemeen) voor de Amerikaanse luchtmacht de wereld rond om ten tijde van oorlog, overal waar dit toestel verschijnt, heerschappij in het luchtruim af te dwingen. Dit heeft de F-15 in diverse missies reeds bewezen. De F-15 Eagle is in de loop der jaren uitgegroeid tot één van de succesvolste gevechtsvliegtuigen ter wereld met inmiddels meer dan 100 bevestigde overwinningen.
Begin van de F-15
In de jaren '60 wilden de Amerikanen een nieuwe straaljager voor de lange afstand die elke tegenstander de baas zou zijn. Dit kwam vooral door de toenemende verliezen tijdens de oorlog in Vietnam in de jaren 60 van de vorige eeuw. Het toestel diende tevens goedkoop in aanschaf te zijn. Zo gebeurde het dat na het bestuderen van meerdere ontwerpen uiteindelijk, in 1967, vliegtuigbouwer McDonnell Douglas de opdracht kreeg om hun ontwerp voor een superieure jager te bouwen voor de United States Air Force (USAF). In 1972 vloog het eerste prototype om vervolgens in 1976 in actieve dienst te treden. Een uiterst moderne straaljager was afgeleverd met een dubbele straalmotor, bedoeld om overwicht in het luchtruim te hebben en te houden.
Multifunctionele straaljager
Tevens is dit toestel geschikt om te vliegen in alle weersomstandigheden. Ook is het mogelijkheid om met dit toestel aanvallen op gronddoelen uit te voeren. Na het uitbrengen van de F-15 Eagle is deze nog verkocht aan diverse landen zoals o.a. Israël, Saudi-Arabië, Japan en Zuid-Korea. Verwacht wordt dat de F-15 Eagle dankzij reeds ondergane en met de nodige verbeteringen tot voorbij 2025 in dienst van de USAF zal zijn. Zo zal dit type straaljager waarschijnlijk zo'n 50 jaar na de eerste vlucht nog steeds in het luchtruim te vinden zijn.
Inzet van de Eagle
De F-15 is in diverse uitvoeringen voor diverse taken ingezet. Allereerst zie je ze altijd rond het persoonlijke vliegtuig van de president van Amerika, Air Force One, als escorte meevliegen. Uiteraard staan ze klaar om het Amerikaanse grondgebied ten allen tijden te verdedigen en bedreigingen te onderscheppen of eventueel mee af te rekenen. In de jaren 80 van de 20e eeuw zijn alleen de Israëlische F-15's daadwerkelijk ingezet tijdens een conflict in Libanon.
Inzet jaren 90
Tijdens de 1e Golfoorlog (1990-1991), met de bevrijding van Koeweit, in Operation Desert Storm werd de F-15 als toestel voor het eerst ingezet door de USAF. De F-15's dienden een luchtoverwicht boven Irak en Koeweit af te dwingen. Met veel succes slaagden ze hierin: ruim 30 van de in totaal 37 neergehaalde Iraakse gevechtstoestellen werden neergehaald door F-15's. Later werd de opdracht het opsporen en vernietigen van Scud-raketinstallaties en artilleriestellingen. Na de 1e Golfoorlog deden F-15's mee met het controleren van de ingestelde no-fly zones in Noord- en Zuid-Irak. Ook tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië zijn deze toestellen ingezet om een no-fly zone boven de provincie Bosnië in te stellen en in stand te houden.
Inzet 2000 - 2016
In de 2e Golfoorlog, tijdens operatie Iraqi Freedom, dienden de F-15's wederom voor een overwicht te zorgen in de lucht en van daaruit tegenstanders op te sporen en te beschieten. Dezelfde actie moest ook tijdens operatie Enduring Freedom in Afghanistan worden uitgevoerd op de terroristengroepering Al Quada. Ook in Libië in 2011 werd de F-15 ingezet om de door de Verenigde Naties ingestelde no-fly zone af te dwingen. De Libische dictator Khadaffi viel met zijn eigen luchtmacht de opstandelingen aan waarna de Verenigde Naties overgingen tot deze resolutie.
Bewapening
De diverse uitvoeringen van de F-15 kunnen een heel scala aan wapens vervoeren aan 8 tot 11 ophangpunten onder het toestel, uiteraard afhankelijk van de uit te voeren missie. Sowieso behoort het
M6IA-1 20 MM Vulcan kanon tot de standaard bewapening, welke geplaatst is in de rechterbasis van de vleugel. Tot de mogelijkheden voor luchtgevechten behoren de
AIM-7 Sparrow,
AIM-9 Sidewinder en de
AIM-120 AMRAAM voor de middellange, korte en lange afstand. Voor het bombarderen van doelen op de grond kan gekozen worden uit een aantal lasergeleide, GPS geleide of raket aangedreven bommen. Ook de AGM-88 HARM anti-radar raket en de B-61 kernraket behoren tot het uitgebreide arsenaal van deze indrukwekkende straaljager.
Technische gegevens
Deze jager kost(te) rond de 30 miljoen US dollar per stuk en in totaal zijn er ruim 1200 stuks door McDonnell Douglas gebouwd.
Met de twee stuks Pratt & Whitney motoren is een topsnelheid te behalen van rond de mach 2,5 (ongeveer 2650 km/u). Zonder belading weegt de F-15 ongeveer 12.500 kg en volgeladen tegen de 31.000 kg. Met een spanwijdte van 13,05 m en een lengte van 19,43 m beslaat dit toestel toch al gauw een oppervlakte van 56,5 m2. De totale hoogte van het toestel is al snel 5,63 m.
De afstand die de F-15 op een tank kan vliegen is zo'n 5000 km, maar door het gebruik van externe brandstoftanks is dit bereik fors uit te breiden.
Plaatsvervanger
Ondanks de indrukwekkende staat van dienst en de mogelijkheden van de F-15 als multifunctionele jager / bommenwerper ontkomt ook deze machine niet aan de vooruitgang. Nieuwe technieken en functie-eisen dienen geïntegreerd te worden in nieuwe toestellen. Denk hierbij vooral aan de stealth technologie. De plaatsvervanger staat dan ook al klaar in de vorm van de F-22 Raptor. Hier hangt echter een prijskaartje aan van zo'n 150 miljoen US dollar per stuk. Het zal hierom dus nog wel even duren voordat de complete F-15 luchtvloot is vervangen en definitief uit het luchtruim is verdwenen.
Lees verder