Maximum snelheid naar 130 kilometer per uur

In het regeerakkoord van de VVD en CDA, met gedoogsteun van de PVV, is afgesproken dat de maximum snelheid op snelwegen naar 130 kilometer wordt verhoogd. De PVV is al van meet af aan hier een groot voorstander van geweest en zo’n 60% van de Nederlanders deelt die mening. Toch zijn er dus ook veel tegenstanders die de gevolgen voor de verkeersveiligheid en het milieu als argumenten aanvoeren. Het lijkt veel Nederlanders blijkbaar een fijn vooruitzicht; met 130 kilometer per uur over de snelwegen mogen rijden, lekker opschieten, minder boetes en ergernissen over deze, voor velen, onnodige betutteling. De huidige regering heeft, met name onder aanvoering van haar gedoogpartner de PVV, de knoop doorgehakt en heeft inmiddels deze nieuwe maximumsnelheid ingevoerd. Uit een recente peiling door Maurice de Hond, vindt het plan de grootste steun bij de rechtervleugel van de Tweede Kamer, met een hoge 87% bij aanhangers van de PVV en VVD. Bij het CDA is dit 67%, bij SP-stemmers 44% en bij de PvdA 39%. Hekkensluiter is Groen Links waar slecht 29% achter deze verhoging staat.

Wanneer

In november liet de regeringspartij VVD en gedoogpartner PVV weten dat zij op sommige snelwegen de snelheid al in januari 2011 naar 130 kilometer per uur willen verhogen, maar minister Melanie Schultz van Haegen gaf toen aan eerst naar de aspecten van verkeersveiligheid en milieuaspecten te willen kijken. VVD-kamerlid Charlie Aptroot vond dat niet nodig en stelde dat het al op enkele wegen kan worden ingevoerd. PVV-er Richard de Mos voegde daar aan toe dat dit “gemakkelijk te doen is want je haalt gewoon het bordje weg en zet er een bord met 130 kilometer neer. We moeten dat gewoon doen, dan ervaren we later wel hoe het is”.

De PVV heeft bovendien voorgesteld mensen die betrapt worden op te hard rijden (tussen de 120 en 130 kilometer per uur) nu geen boete meer te laten betalen. Dit voornemen zou dan de periode moeten overbruggen totdat het besluit valt over het verhogen van de maximumsnelheid naar 130 kilometer per uur op de Nederlandse snelwegen. Deze visie is niet door de kamer overgenomen. Wel is de wet veranderd, zodat mensen die nu op een 130 km-weg 135 km p/u rijden, beboet kunnen worden, terwijl dit voorheen bij 139 km p/u was. Correctie om mogelijke afwijkingen van het meetapparatuur blijft van kracht.

Waar

Iedereen was het er over eens dat deze verhoging selectief diende te worden ingevoerd. Voor de PVV en regeringspartijen zijn dat de snelwegen buiten de stedelijke gebieden en daar waar meer dan 2 rijstroken zijn. Als voorbeeld noemde zij de A6 voorbij Almere en de A2, waar sinds kort extra rijstroken zijn aangelegd. De ANWB hanteert andere normen en is van mening dat het verhogen van de maximum snelheid naar 130 kilometer per uur slechts op enkele plaatsen kan. Op de meeste plaatsen in Nederland is het volgens de ANWB te gevaarlijk of worden er geluids- of uitstootnormen overschreden als dit voorstel wordt gerealiseerd.

“Rond vrijwel alle grote steden neemt de geluidshinder voor omwonenden flink toe als de snelheid wordt verhoogd’’, aldus een woordvoerder van de ANWB. ''En buiten de Randstad tellen veel wegen twee rijstroken. Het vrachtverkeer op de rechterrijstrook rijdt maximaal 80 kilometer per uur. Als andere auto’s daarnaast 130 gaan rijden, kan het te grote snelheidsverschil voor gevaarlijke situaties zorgen”.

Bovendien stelt de ANWB een dynamische maximum snelheid voor, waarbij er gedurende de nacht op veel meer wegen 130 km zou mogen worden gereden dan overdag.

Gevolgen voor milieu en verkeersveiligheid

Het gerenommeerde bureau voor advies op gebied van verkeer en vervoer, Goudappel Coffeng, heeft uit eigen beweging onderzoek gedaan naar de consequenties van de snelheidverhoging en zijn daarbij uitgegaan van een verhoging op de wegen waar dit mogelijk zou zijn. Dat zijn vooral wegen die nu een limiet van 120 km/uur hebben. Het gaat om 4000 kilometer rijstrook, vooral buiten de Randstad. Grofweg is dit iets minder dan de helft van het rijkswegennet.

Zij komen tot de volgende conclusies:

• Vijftien verkeersdoden meer.
• Tweehonderd extra gewonden die in een ziekenhuis behandeld moeten worden.
• Zoveel extra luchtvervuiling dat het resultaat van alle fiscale stimuleringsmaatregelen voor schonere auto’s in één klap teniet is gedaan.

De onderzoekers komen tot de conclusies op basis van een rekenmodel. Deskundigen op het gebied van zowel milieu als verkeersveiligheid onderschrijven deze conclusies. Dat er meer vervuiling komt, is niet alleen te wijten aan de bestaande automobilisten die harder gaan rijden. Het komt ook doordat meer mensen, volgens Goudappel Coffeng, de weg op gaan wanneer je harder mag rijden. Ze gaan ook eerder langere afstanden afleggen. In totaal zou de verhoging voor 3 procent meer kilometers zorgen. Dit is niet direct zichtbaar in algemeen sterk stijgende filecijfers. Wel waarschuwen de onderzoekers voor files bij wat ze de 'poorten van de Randstad' noemen: de A6 bij Almere, de A9 bij Beverwijk, de A12 bij Ede en de A15 bij Sliedrecht.

"Flauwekul"

Charlie Aptroot van de VVD omschrijft deze conclusies als “allemaal flauwekul”. Hij stelt dat

• De snelwegen juist het veiligst zijn en dat een goede doorstroming deze veiligheid ten goede komt.
• Een betere doorstroming op de snelwegen zal het sluipverkeer bovendien doen afnemen, waardoor ook de luchtvervuiling in de omgeving zal afnemen.

Hij verwijst vervolgens naar ervaringen in de ons omringende landen:

"In 2004 ging in Denemarken de maximumsnelheid van 110 naar 130 km/uur. Het aantal ongevallen, gewonden en doden nam met 25% af. Automobilisten gingen zich veel beter aan de maximumsnelheid houden omdat deze na de verhoging als redelijk werd ervaren en overtredingen dus fors afnamen.

Naast Denemarken is ook in Frankrijk en Luxemburg de maximumsnelheid 130 km/uur, Duitsland kent een adviessnelheid van130 km/uur. Het enige buurland met minder dan 130 is straks België met 120 km/uur. Als zij de onzinnige ideeën over een kilometerheffing en een vignet voor auto’s nou eerst laten varen, kunnen zij misschien een positief besluit nemen en de maximumsnelheid ook verhogen naar 130 km/uur".

Tijdwinst of niet

Harder mogen rijden geeft veel automobilisten een gevoel van vrijheid; geen beperking en betutteling en bovendien levert het nog tijdwinst op ook. Toch is het maar de vraag of op onze snelwegen het verhogen van de maximumsnelheid naar 130 km/uur ook daadwerkelijk tijdwinst oplevert. De overvolle wegen, met name in de Randstad, zullen in de praktijk weinig ruimte bieden om het gaspedaal “eens lekker in te trappen”. Daarbij zijn de afstanden die wij in Nederland doorgaans rijden vaak zo kort, dat de tijdswinst vaak slechts in minuten kan worden uitgedrukt. Intussen is komen vast te staan dat op de Afsluitdijk de verhoging naar 130 km een gemiddelde tijdswinst van 34,5 seconden oplevert.

Laatste ontwikkelingen

Vanaf medio 2012 is de snelheidslimiet op de Nederlandse snelwegen verhoogd naar 130 km, al dan niet beperkt tot bepaalde tijden. De borden die vervolgens de vele uitzonderingen aangeven veroorzaken de nodige misverstanden en de weggebruiker dient zeer oplettend te zijn om niet alsnog de fout in te gaan.