Vertragingen spoorwegen door sneeuwval: wat is de oplossing?

Nederland staat stil bij zware sneeuwval. Waar in andere landen het leven gewoon doorgaat, stagneert bij ons de complete infrastructuur. Slecht begaanbare wegen, honderden kilometers file, een tekort aan strooizout en vele vertragingen op het spoorwegnet. Juist de stagnatie bij de Nederlandse Spoorwegen roept veel vragen op. Waarom neemt de NS geen extra maatregelen en is zij niet bestand tegen slecht weer?

Wat doet de sneeuw?

Als gevolg van zware sneeuwval moest de NS dit jaar in één maand bijna tweehonderd rijtuigen van het spoor halen, wat komt op ongeveer 10% van wat normaal aan treinen wordt ingezet. Omdat niet alle defecte onderdelen direct uit voorraad op te vragen zijn, lopen de herstelwerkzaamheden zeer traag. Hoe is het mogelijk dat sneeuw zo veel invloed heeft op het treinennetwerk?

Te laag geplaatste inlaten

Vaak wordt als eerste reden van vertraging 'bevroren wissels' opgeworpen. Maar juist ook de treinen zelf zijn vaak de grootste oorzaak van vertragingen bij sneeuwval, en met name stuifsneeuw. Een moderne trein is uitgerust met een koelsysteem voor bepaalde motoren en spanningsomvormers. Deze inlaten zuigen lucht van buiten aan en zijn vooral geplaatst aan op lage locatie aan de zijkant de trein. Als deze inlaten vervolgens de stuifsneeuw naar binnen zuigen, smelt de sneeuw in de behuizing van de elektrische installaties waardoor er kortsluiting optreedt.

Brokken sneeuw

Een ander probleem dat onstaat tijdens zware sneeuwval, is het aantrekken van brokken sneeuw onder de wagons. Deze brokken raken door trillingen tijdens het rijden of temperatuursverschillen los van de trein en veroorzaken grote problemen op het spoor. De ijsklompen brengen ook schade aan het plaatwerk aan de onderzijde van de treinen.

De vertragingen werken allemaal door. Treinen die defect zijn geraakt, kunnen door de vele wisselstoringen pas een aantal dagen later de werkplaatsen bereiken. Treinmonteurs draaien overuren om alle achterstand in reparaties weer in te lopen.

Oplossingen

Een mogelijke oplossing voor de inlaten die de stuifsneeuw naar binnen zuigen, is het verplaatsen van deze zuigers naar de bovenkant van de trein. Helaas is deze optie voor de treinen van de NS niet mogelijk om uit te voeren. Een andere mogelijkheid is het installeren van extra filters op de inlaten, dat voor de Nederlandse treinen wel uitvoerbaar is. Ook is het mogelijk de temperatuur van de koellucht aan te passen. In de winter is het immers kouder, zodat een kleinere hoeveelheid koellucht volstaat. Hierdoor zou het systeem ook minder lucht aanzuigen, waarmee de hoeveelheid sneeuw in de installaties afneemt.

Om te voorkomen dat sneeuw zich hecht aan een treintoestel, zou deze zo aerodynamisch mogelijk uitgevoerd moeten worden. Met de huidige treinen, kunnen alleen maar aanpassingen gedaan worden. Zo brengt de NS platen aan die de leidingen moeten beschermen tegen de sneeuwschade.

De NS investeert

De NS belooft dat de aanpassingen voor de volgende winter 2010-2011 zullen zijn doorgevoerd. Hiervoor wordt een investering van tien miljoen euro gedaan. Ook de oudste serie dubbeldeksintercity’s worden rigoureus aangepakt met een nieuwe installatie die beter is bestand tegen winters weer. Kosten: veertig miljoen euro. Deze investering wordt uitgesmeerd over meerdere jaren.

Op korte termijn worden de volgende regelingen door de NS doorgevoerd ter bevordering van de continuïteit van het treinverkeer:

• Door Intercity’s op bepaalde routes minder vaak te laten rijden, spelen ze treinen vrij om de rijdende Intercity’s op die routes langer te maken.
• Er worden meer pendeltreinen ingezet, waardoor wel meer mensen moeten overstappen.
• De NS zet extra medewerkers in om de reizigers te helpen bij extra overstappen en vragen rond wijzigingen in het spoorrooster.
• Tenslotte introduceert de NS het zoutkaartje tijdens dagen met heftige sneeuwval. Met dit kaartje kan de reiziger tussen 09.00 en 16.00 uur en na 19.00 uur op de doordeweekse dagen met 40% korting reizen, zonder in het bezit te zijn van een speciale voordeelkaart.

Moedeloos

Ondanks de verklaringen van de NS voor de vele vertragingen, wordt de OV reiziger hier wel erg moedeloos van. Want elk seizoen brengt zijn eigen redenen voor oponthoud mee. Warmte zet de wissels uit, bliksem geeft stroomstoringen en sneeuw geeft dus zijn eigen problemen. Welke weersomstandigheden ook, de NS kan nog steeds geen garantie geven voor een betrouwbaar spoorwegnet. De slogan van de NS, ‘wie op tijd wil zijn, vertrouwt op de trein’, slaat de plank dus volledig mis. Hopelijk brengen de nieuwe investeringen hier verandering in.