Fietsen kan ongezond zijn

De titel van dit artikel is wellicht een beetje kort door de bocht. Uiteraard is lichaamsbeweging verstandig en gezond. Maar toch …fietsen is minder gezond dan veel mensen denken. Als je in een omgeving fietst met veel motorrijtuigen dan adem je mogelijk veel ongezonde roetdeeltjes in. Hiernaast kan fietsen zelfs erectiestoornissen en prostaatklachten opleveren. Tenslotte is een fietser ook nog eens zeer kwetsbaar in het verkeer. Kortom, fietsen heeft veel voordelen, maar hoe zit het eigenlijk met de nadelen?

Roet

Het is bekend dat bij verbranding van fossiele brandstoffen grote hoeveelheden roetdeeltjes vrijkomen. Men vermoedt dat deze roetdeeltjes bijzonder ongezond zijn. Als je rondfietst in een omgeving waar ook veel motorrijtuigen rijden dan krijg je dus veel van die roetdeeltjes binnen. Uit een Brits onderzoek (in 2011 uitgevoerd door prof. Jonathan Grigg) is gebleken dat fietsers veel meer roetdeeltjes binnen krijgen dan voetgangers. Volgens één van de onderzoekers komt dat o.a. doordat fietsers dieper en vaker inhaleren dan voetgangers terwijl ze zich in de buurt van de roet-uitstotende uitlaat bevinden. De onderzochte fietsers bleken maar liefst 2,3 keer meer roet in hun longen te hebben dan de onderzochte voetgangers. Deskundigen stellen dat de levensverwachting van een fietser met 1 tot 40 dagen daalt door het inademen van roetdeeltjes.

Erectiestoornissen

In 2008 bleek uit een Amerikaans onderzoek dat veel fietsen kan leiden tot erectiestoornissen. De onderzoekers onderzochten o.a. politiemannen die op de fiets patrouilleren. Het bleek dat deze groep veel minder vaak een erectie kreeg (en die ook minder lang aanhield) dan bij mannen die nooit of bijna nooit fietsen. Waarschijnlijk wordt dit probleem veroorzaakt door het zadel van de fiets. Bij de meeste zadels wordt de bloedtoevoer naar het kruis belemmerd of zelfs afgesneden. Het gevolg hiervan kan zijn dat de prostaat gaat irriteren en zwellen. Een onderzoek van de University College in Londen wees zelfs uit dat mannen van middelbare leeftijd zes keer meer kans hebben op prostaatkanker als ze meer dan negen uur per week op de fiets zitten.

Kans op ongelukken

Het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid heeft in 2014 een rapport uitgebracht over het risico op ernstige en dodelijke verwondingen in het verkeer. Uit dit onderzoek bleek dat het bij ernstig gewonde of dode verkeersslachtoffers meestal om een fietser ging (28%). Het verschil met autobestuurders (25%) en brom- en motorfietsbestuurders (20%) is echter niet zo groot. De verschillen zijn niet zo groot, omdat er bij deze getallen geen rekening is gehouden met het aantal afgelegde kilometers. De vergelijking geeft hierdoor eigenlijk een vertekend beeld. Een autobestuurder legt gemiddeld immers veel meer kilometers af dan een fietser. Hierdoor is de kans op een ongeluk natuurlijk ook groter. Als we kijken naar het risico per kilometer dan worden de verschillen aanzienlijk groter. In de leeftijdscategorie 25-44 is het risico op een ernstig of dodelijk ongeval voor een fietser 16 keer zo groot dan voor een autobestuurder. In de leeftijdscategorie 45-64 is het risico van de fietser zelfs meer dan 30 keer groter dan voor een autobestuurder.

---

Nuances

Als je de voorgaande alinea’s gelezen hebt dan zou je bijna niet meer op de fiets durven te stappen. Gelukkig zijn er enkele nuances in de verhalen aan te brengen. Om te beginnen bij de roetdeeltjes: op zich klopt het verhaal wel, maar het hangt natuurlijk wel af waar je fietst. Als je uitsluitend in het centrum van een drukke stad fietst, is dat waarschijnlijk niet zo gezond. Veel fietsers zullen echter regelmatig rijden in gebieden met geen of weinig auto’s. Hierdoor wordt het risico van roetdeeltjes natuurlijk veel kleiner.

Ook met betrekking tot de erectiestoornissen kunnen wel wat kanttekeningen geplaatst worden. Het probleem wordt grotendeels veroorzaakt door een te hard zadel. Als je overstapt op een wat zachter zadel dan wordt het al een heel ander verhaal. Deskundigen adviseren in dit verband een gel-zadel met een gleuf. Met dit zadel kunnen eventuele prostaatklachten voorkomen worden. Ook het risico op prostaatkanker is waarschijnlijk wat minder groot dan het lijkt. Hoofdonderzoeker dr. Mark Hamer zegt hierover: "Het is perfect mogelijk dat wielertoeristen gewoon meer bezig zijn met hun gezondheid en zich dus sneller laten onderzoeken op prostaatkanker”. Kortom, het enkele feit dat prostaatkanker vaker geconstateerd wordt bij mannen die veel fietsen hoeft niet direct te zeggen dat er een verband bestaat met het fietsen.

Wat betreft de kans op ongelukken valt er waarschijnlijk weinig te nuanceren. De fietser is nu eenmaal een kwetsbare verkeersdeelnemer. Hierdoor zijn de gevolgen van een ongeval voor een fietser vaak groter dan voor en automobilist.

Lees verder

• Teveel hardlopen is niet gezond