De Statsraad Lehmkuhl, een spierwit Noors schoolschip

De spierwitte Noorse driemaster, de Statsraad Lehmkuhl, doet dienst als opleidingsschip voor de Noorse Koninklijke Marine. Tevens neemt dit zeilschip geregeld deel aan Tall Ships Races. Met succes, want in 1960, 1993, 1997, 2007 en 2016 behaalde de Statsraad Lehmkuhl de eerste plaats in deze wedstrijden! Tijdens de Tall Ships Races neemt de Statsraad Lehmkuhl ook trainees mee, jongeren tussen 15 en 25. Met zijn bijna 100 meter lengte overall is dit schip een van de grootste zeilschepen ter wereld!

Geschiedenis van de Statsraad Lehmkuhl

1914 - 1919

In 1914 werd op de scheepswerf Johann C. Tecklenborg in Bremershaven - Geestemünde in Duitsland een grote, witte driemaster gebouwd. Het schoolschip, bestemd voor de Duitse Keizerlijke Marine, kreeg de naam Grossherzog Friedrich August. Het schip kreeg nog drie zusterschepen: de Dar Pomorza (nu in Poolse handen), de Duchesse Anne (in Franse handen) en het Schulschiff Deutschland (in Duitse handen). De Grossherzog Friedrich August wordt algemeen beschouwd als het best gebouwde van de vier. In 1919, op het einde van Wereldoorlog I, palmden de Britten het schip in als oorlogsbuit.

In Noorse handen en terug naar Duitsland

In 1921 verkochten de Britten het schip aan de Noren, meer bepaald aan Kristofer Lehmkuhl, minister van tewerkstelling. Het schip veranderde van naam en werd de Statsraad Lehmkuhl. Minister Lehmkuhl gebruikte het schip als opleidingschip gedurende een kleine twintig jaar. In 1940 (Noorwegen werd toen bezet door de Duitsers) werd het schip in beslag genomen door de Duitsers en kreeg het de naam Westwärts. Een naam die het zou dragen tot in 1945.

Statsraad Lehmkuhl sinds 1945
In 1945 kreeg het schip terug zijn vorige naam, Statsraad Lehmkuhl. Het schip werd gebruikt als trainingschip voor de Bergen School Schip Foundation. In 1967 kon deze organisatie niet meer instaan voor de kosten van het onderhoud. Om te voorkomen dat de driemaster nogmaals in vreemde handen zou vallen, kocht de Noorse reder Hilmar Reksten het schip over. Tot 1973 werd het weer gebruikt als schoolschip. Daarna lag het wezenloos voor anker in de haven van Bergen (Noorwegen). In 1978 schonk Hilmar Reksten het schip aan de "Stiftelsen Seilskipet Statsraad Lehmkuhl". Deze stichting verhuurt het schip aan clubs, verenigingen en bedrijven. In de zomer organiseert het zelf ook cruises en dagtrips langs de kust. Verder neemt het schip geregeld deel aan de Tall Ships Races, aan Sail Amsterdam (2005 en 2015) en aan Delfsail (2009). Het was ook al verschillende malen te gast in Amerika.

Koninklijke Noorse Marine

Sinds 2002 wordt de Statsraad Lehmkuhl geregeld gecharterd door de Koninklijke Noorse Marine voor de opleiding van haar kadetten.

Wat betekent Statsraad Lehmkuhl?

Statsraad betekent in het Noors "kabinet van de minister". Kristofer Lehmkuhl was de Noorse minister die de Grossherzog Friedrich August overkocht van de Britten. Omdat hij er zo'n goed werk mee verrichtte, werd het schip naar hem vernoemd. Statsraad Lehmkuhl betekent dus eenvoudigweg "Kabinet van Minister Lehmkuhl".

Statsraad Lehmkuhl: een echt prijsbeestje!

Oudste en bijna grootste

De Statsraad Lehmkuhl is een schip van superlatieven. In Noorwegen is het het oudste en grootste zeilschip. Ook wereldwijd is het een van de grootste en oudste zeilschepen.

Prijsbeest

Het schip viel geregeld in de prijzen tijdens races. Zo won het de eerste prijs in de Tall Ships Races in 1960, 1993, 1997, 2007 en 2016. In 2008 kreeg het de Boston Teapot Trophy, de prijs voor het snelste schoolschip.

Meevaren als trainee aan boord van de Statsraad Lehmkuhl

Het schip neemt geregeld "trainees" mee. Mensen met een hart voor zeilen die aan boord van het schip het zeemanschap leren. Om mee te mogen varen met de Statsraad Lehmkuhl moet je minimum 12 jaar zijn. Tussen 12 en 15 jaar moet je begeleid zijn door minstens een meerderjarig persoon. Tijdens de Tall Ships Races moet iedereen minimum 15 jaar zijn. Naar boven toe is er geen leeftijdslimiet. Maar aangezien de hele crew moet meewerken aan boord, wordt er wel van je verwacht dat je lichamelijk fit genoeg bent om de handen uit de mouwen te steken. Voor jongeren tussen 15 en 25 jaar wordt er, voor wie wil, gewerkt met een fondsenwervingsprogramma om aan het benodigde bedrag te komen. De jongeren worden begeleid door een coach en krijgen tips om aan geld te geraken. Mensen boven de 25 jaar betalen meer dan jongeren en moeten zelf aan hun geld zien te geraken.

Aan boord moet er gewerkt worden. De dekken moeten geschrobd worden, er moet eten op tafel komen, de zeilen moeten gehesen en gestreken worden en er moeten wachten worden gelopen. Alleen zwaar werk en in de masten klimmen zijn niet verplicht.

Het slapen gebeurt in hangmatten, in je eigen slaapzak. Op zich niet slecht. Bij zwaar weer volg je in een hangmat de deining van de zee terwijl je in een bed heen en weer rolt en dus makkelijker zeeziek wordt. Er is plaats voor 200 trainees. Persoonlijke bezittingen kunnen in een locker gestoken worden die op slot kan. Er zijn geen kajuiten en de accommodatie is tamelijk basic. Maar dit mag de pret van het internationale gezelschap zeker niet bederven. De meeste deelnemers komen hier immers om te genieten van de zee, van het zeilen en van de andere jongeren en minder jongeren. 's Avonds worden er soms shanti's gezongen en spelletjes gespeeld. Vele jongeren bouwen er vriendschappen voor het leven op.

Technische gegevens Statsraad Lehmkuhl

• Oorspronkelijke naam: Grossherzog Friedrich August
• Naam van 1940 tot 1945: Westwärts
• Huidige naam: Statsraad Lehmkuhl
• Gebouwd in 1914
• Werf: Johann C. Tecklenborg in Bremershaven - Geestemünde (Duitsland)
• Huidige vlag: Noorwegen
• Thuishaven: Bergen (Noorwegen)
• Soort schip: bark, zeilschip, driemaster
• Schoolschip van de Koninklijke Noorse Marine
• Uitzicht: wit schip met dubbele fries op de boeg en enkele fries op het achtersteven
• Lengte romp: 84,6 meter
• Lengte boegspriet: 13,4 meter
• Lengte overall: 98 meter
• Breedte: 12,60 meter
• Diepgang: 5,20 meter
• Aantal zeilen: 22
• Oppervlakte zeilen: 2026 m²
• Masthoogte: 48 meter
• Snelheid: met motor: maximum 11 knopen, met zeilen: maximum 17 knopen, in Amerika zelfs eenmaal 18 knopen
• Vaste bemanning: 20 man
• Aantal trainees: 200 man
• Totaal aantal mogelijke bezoekers aan boord: 350 man
• IMO-nummer (nummer dat het schip zijn hele leven volgt): 5339248
• Roepletters: LDRG

De Statsraad Lehmkuhl naar de Tall Ships Races van 2016!

In 2016 nam de Statsraad Lehmkuhl weer deel aan de Tall Ships Races. Deze vonden plaats in juli 2016. Het vertrek lag in Antwerpen (België). Van daar ging het naar Lissabon in Portugal. Daarna vaarden de schepen naar Cádiz in Spanje en het eindpunt lag in A Coruña (eveneens in Spanje). De Statsraad Lehmkuhl werd eerste, voor de vijfde keer! Na de race ging het schip terug naar Noorwegen, waar het heel de zomer nog wat ging rondvaren met toeristen.

Meer Noorse schepen

De Statsraad Lemhkuhl is niet het enige Noorse schip. Naast de Statsraad Lehmkuhl is er ook nog de Christian Radich, die eveneens deelnam aan de Tall Ships Races van 2016 en de Sorlandet.

Franse postzegel en postkaarten

Postzegel

De Statsraad Lehmkuhl staat afgebeeld op een Franse postzegel met als waarde 1 Franse Frank. De zegel kwam uit in 1999 in een reeks van tien zegels, uitgegeven ter gelegenheid van de Armada van de eeuw in het Franse Rouen. Een collectorsitem voor liefhebbers van zeilschepen.

Postkaarten

Ook op postkaarten staat de spierwitte Statsraad Lehmkuhl met de mooie boegtekening vaak afgebeeld. Ook deze postkaarten zijn collectorsitems voor postkaartenverzamelaars.