Bulkcarrier: een specialist in losgestorte lading

Stukgoederen worden bijna allemaal vervoerd in containers. Er zijn ook goederen die niet verpakt worden, maar los worden gestort in een scheepsruim. Dit vervoer gebeurd door een bulkcarrier. Dikwijls gaat het om grote hoeveelheden van bijvoorbeeld ijzererts, steenkool maar ook voedsel als graan. Bulkcarriers zijn er in veel verschillende afmetingen en uitvoeringen. De allergrootste doen niet onder voor hun grote broers de containerschepen en de mammoettankers. Bulkcarriers nemen een flink deel voor hun rekening van alle lading die vervoerd wordt over zee.

Inhoud

• Indeling van een specialist in losgestorte lading naar grootte
• Handysize en Handymax bulkcarriers
• Norm afmetingen schepen in het Panamakanaal: Panamax
• Norm afmetingen schepen in het Suez kanaal: Suezmax
• Capesize: bulk carrier langs Kaap de Goede Hoop
• Chinamax: norm voor faciliteiten en infrastructuur van havens
• Valemax
• Ruimen en luiken
• Laden en lossen van een bulkcarrier
• Extra aandacht voor het laden

Indeling van een specialist in losgestorte lading naar grootte

Of een schip in een bepaalde klasse komt, wordt onder andere bepaald door de lengte, de breedte en de diepgang. Ook het draagvermogen van het schip is belangrijk, gezien het feit dat bijvoorbeeld vaak het zware ijzererts vervoerd wordt. De afmetingen bepalen of een schip bepaalde sluizen kan passeren om op een kanaal te kunnen komen. Het Panama kanaal en het Suez kanaal spelen hier een belangrijke rol in. Dit bepaalt namelijk of het schip een korte, of veel langere route moet nemen.

Handysize en Handymax bulkcarriers

Dit is het meest voorkomende type bulkcarrier. Meestal hebben deze schepen enkele kranen aan boord, zodat ze zelf kunnen laden en lossen. Omdat de afmetingen van dit type schepen beperkt zijn, kunnen ze ook kleinere havensteden aandoen, of havens waar laad- en losfaciliteiten ontbreken.

Norm afmetingen schepen in het Panamakanaal: Panamax

Is een aanduiding van de maximale afmetingen van een schip waarmee het nog gebruik kan maken van de sluizen die toegang geven tot het Panamakanaal. De schepen mogen dan niet langer zijn dan 290 meter en niet breder dan 32 meter. Ook de diepgang is aan een maximum van 12 meter gebonden. Vaak hebben ook dit type bulkcarriers kranen aan boord.

Norm afmetingen schepen in het Suez kanaal: Suezmax

De beperkende factor om door het Suez kanaal te kunnen varen, is de diepgang van maximaal 20 meter. Ook moet de scheepvaart rekening houden met het passeren van een brug, waardoor ook de hoogte een beperkende factor kan zijn. Overigens heeft het Suezkanaal geen sluizencomplexen en kunnen er behoorlijk grote schepen door het kanaal.

Capesize: bulk carrier langs Kaap de Goede Hoop

Dit zijn de grote schepen die niet door het Suez kanaal kunnen, maar rond kaap de Goede Hoop bij Zuid-Afrika moeten varen. Ook de VLBC (Very Large Bulk Carrier) met een draagvermogen boven de 200.000 ton, hoort tot deze klasse. Dit type schip beschikt niet over kranen en kan dus alleen havens aandoen die wel havenfaciliteiten hebben om te laden en te lossen.

Chinamax: norm voor faciliteiten en infrastructuur van havens

Dit is niet een norm voor schepen, maar voor havens. Schepen met de grootste afmetingen en diepgang kunnen deze havens aandoen in maximaal geladen omstandigheden. De havens die aan deze norm voldoen beschikken over de faciliteiten en infrastructuur om deze schepen te kunnen verwerken. De maximale afmetingen mogen dan niet meer zijn als 360 meter lang en 65 meter breed. De diepgang van een schip mag maximaal 24 meter bedragen.

Valemax

Sinds 2011 is er een nog grotere bulkcarrier in de vaart gekomen: de Valemax bulkcarrier. Deze schepen zijn speciaal gebouwd om ijzererts te vervoeren van het mijnbouwbedrijf Vale in Brazilië. De schepen zijn 360 meter lang, 65 meter breed en hebben een diepgang van 23 meter als ze helemaal volgeladen zijn. Tot op heden zijn dit de grootste bulkcarriers ter wereld. Deze schepen voldoen dus aan de Chinamax-norm, maar kunnen toch niet alle havensteden in China bezoeken, want niet alle havensteden voldoen aan die norm.

Ruimen en luiken

Veel bulkcarriers worden gebouwd in Azië. China, Japan en Korea zijn de voornaamste leveranciers van dit type schepen. Behalve de brug, bemanningsverblijven en de machinekamer bestaat een bulkcarrier voor het grootste gedeelte uit meerdere ruimen. De ruimen zijn voorzien van mechanisch bediende, grote luiken. De grote openingen zijn nodig om makkelijk te kunnen laden en lossen. Als het schip op zee is zijn de ruimen gesloten, want hoe groot ook, in een storm op de oceaan kunnen ook deze hele grote schepen het zwaar te voorduren krijgen.

Laden en lossen van een bulkcarrier

Het laden van een bulkcarrier gaat makkelijker en sneller dan het lossen. Vaak wordt gebruik gemaakt van hele grote lopende banden, die het product zo los in het ruim storten. Omdat dit continu doorgaat kan een schip snel geladen worden. Om te lossen is er meer tijd nodig. Het product moet uit de ruimen gehaald worden met grijpers. Als een ruim bijna leeg is, wordt er vaak ook een bulldozer in het ruim geplaatst. Deze bulldozer "veegt" de laatste restjes lading die over het hele ruim verspreid liggen, bij elkaar.

Extra aandacht voor het laden

Omdat de meeste bulkcarriers enorme afmetingen hebben en er veel zware lading vervoerd wordt, moet er tijdens het laden terdege rekening gehouden worden met de verdeling er van over alle ruimen. Eenmaal op zee kan verkeerd laden de ergste gevolgen hebben. De stabiliteit van het schip kan veranderen doordat de lading gaat schuiven. Of als het gewicht van de lading in het schip verkeerd verdeeld is kunnen er scheuren in de constructie ontstaan, of erger, het schip kan in tweeën breken. Om dit te voorkomen zijn er verschillende manieren om een schip te laden en wordt er voor elke lading opnieuw een plan vastgesteld.