Vliegdekschepen

Vliegdekschepen, ook wel bekend als een vliegkampschip, worden veel gebruikt door de marine. Door middel van het grote dek kunnen vliegtuigen opstijgen en landen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld landen op het vliegdekschip, tanken en weer doorvliegen. Of als er een probleem is met het vliegtuig kunnen ze landen.

Inhoudsopgave

• Wat is een vliegdekschip?
• Wanneer zijn ze ontstaan?
• Kleur
• Vliegtuigen
• Helikopters
• Welke soorten vliegdekschepen zijn er?
• Welke landen beschikken over een vliegdekschip?
• Wie werken er op een vliegdekschip?
• Vliegdekschepen van de toekomst

Wat is een vliegdekschip?

Vliegdekschepen worden gebruikt om vliegtuigen vanaf de zee te laten landen en opstijgen. Je kunt ze herkennen aan het grote vlakke dek dat van voor tot achter doorloopt. De landingsbaan op een vliegdekschip is veel korter dan een normale landingsbaan. Daarom is het voor de piloot heel moeilijk om op te stijgen vanaf een vliegdekschip. Landen is nog moeilijker, want dan is de remweg korter. Piloten die willen landen, moeten hun remweg dus goed inschatten. Moderne vliegdekschepen hebben kernreactoren en kunnen daardoor jarenlang doorvaren zonder brandstof te hoeven tanken.

Wanneer zijn ze ontstaan?

Nog voor de Eerste Wereldoorlog dachten marinecommandanten al na over de voordelen van vliegdekschepen. Hoog in de lucht kan een waarnemer vijandelijke schepen spotten voordat je ze kon zien vanaf de boot. In 1910 startten ze de eerste experimenten met omgebouwde schepen en tweedekkers. Echter hadden ze nog een lange weg te gaan. Vele projecten mislukten, kostten veel tijd en ook veel geld. Vanaf 1918 ging het beter. De Britten begonnen de techniek van het starten en landen op dekken te beoefenen en de eerste vliegdekschepen te bouwen. Snel volgden ook de Amerikanen en Japanners.

Kleur

Vliegdekschepen hebben voornamelijk de kleur grijs. Dit zorgt ervoor dat ze goed gecamoufleerd zijn in het water. Vliegdekschepen kunnen echter ook verschillende kleuren hebben, omdat sommige schepen in verschillende omgevingen varen. Dit zorgt ervoor dat ze beter gecamoufleerd worden. Enkele verschillende omgevingen zijn tropische gebieden, met een andere/lichtere kleur water, midden op zee heeft water een donkerdere kleur, etc. Een lichtere kleur water zal resulteren in een lichtere kleur (grijs) van het vliegdekschip.

Vliegtuigen

Welk soort vliegtuigen bevinden zich het meest op een vliegdekschip? Je kunt het meest straaljagers zien, maar ook tankvliegtuigen. Straaljagers gaan sneller, zijn kleiner en hebben een kortere remweg. Straaljagers nemen ook veel minder ruimte in, wat ervoor zorgt dat er veel meer straaljagers op het vliegdekschip passen. Een groot passagiersvliegtuig of een cargovliegtuig zou niet op een vliegdekschip kunnen landen en/of opstijgen, en zou ontzettend veel ruimte op een vliegdekschip innemen. Cargovliegtuigen en passagiersvliegtuigen hebben een lange spanwijdte van de vleugels. Als ze op zouden willen stijgen, raken de vleugels andere vliegtuigen of andere dingen. Ook starten ze langzamer op, en landen ze moeilijker, omdat grotere vliegtuigen nou eenmaal een langere remweg nodig hebben.

Helikopters

Uiteraard kunnen er ook helikopters landen op een vliegdekschip. Dit zal natuurlijk plek/ruimte innemen voor andere vliegtuigen/helikopters of wat dan ook. Tevens bestaan er ook zogenaamde "helikoptercarriers"; vliegdekschepen met uitsluitend helikopters.

Helikoptercarrier

Een helikoptercarrier is een oorlogsschip, dat is ingericht voor het gebruik van helikopters. In uiterlijk lijken helikoptercarriers op "gewone" vliegdekschepen. Een helikoptercarrier gebruikt dus uitsluitend helikopters, waardoor er veel meer ruimte is op het schip zelf. Helikopters kunnen van een helikoptercarrier makkelijker opstijgen vanwege hun wieken, en geen vleugels. Helikopters hebben dus geen opstijg-/landingsbaan nodig. Ze kunnen verticaal opstijgen, wat helikopters op een vliegdekschip/helikoptercarrier heel efficiënt maakt. Er worden echter meer vliegdekschepen in gebruik genomen, en er zijn minder helikoptercarriers gebouwd.

Welke soorten vliegdekschepen zijn er?

Een supervliegdekschip

Een supervliegdekschip is een vliegdekschip, alleen veel groter en zwaarder dan een normaal vliegdekschip. Normaal wordt een vliegdekschip als supervliegdekschip beschouwd als het een waterverplaatsing van meer dan 75.000 ton heeft. Vanaf 2015 is het supervliegdekschip het grootste vliegdekschip of vliegkampschip dat ooit gebouwd is. Echter bestaan er wel grotere schepen, zoals mammoettankers. Anno 2015 is de Verenigde Staten het enige land dat supervliegdekschepen in dienst heeft. Tevens is Rusland vanaf 2012 bezig om een nog groter vliegdekschip te maken.

VSTOL Carrier

Vanaf de Britse carrier met een 'doorgaand' dek kunnen VSTOL-vliegtuigen hun werk doen. Het heeft een kort recht dek met aan de voorkant een schans. Het is sinds 2012 in gebruik door Engeland.

USS Kitty Hawk

De USS Kitty Hawk is een normaal vliegdekschip maar dan met een hoekdek. Daarmee kunnen twee banen tegelijkertijd gebruikt worden. De USS Kitty Hawk is sinds 2009 in gebruik door de Verenigde Staten.

Hr.Ms. Karel Doorman

De Hr.Ms. Karel Doorman was het tweede en laatste vliegdekschip van de Koninklijke Marine. Het was tevens het grootste schip dat ooit bij de Nederlandse marine heeft gevaren. Het schip behoorde tot de Colossusklasse en was op 17 januari 1945 bij de Royal Navy in dienst gesteld als HMS Venerable. De Royal Navy heeft het schip tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Grote Oceaan ingezet. Het schip is sinds 1948 niet meer in gebruik door Nederland.

Welke landen beschikken over een vliegdekschip?

Landen die in 2015 over een of meerdere vliegdekschepen beschikken:

• Brazilië
• China
• Frankrijk
• India
• Italië
• Rusland
• Spanje
• Thailand
• Engeland
• Verenigde Staten

Wie werken er op een vliegdekschip?

Enkele functies van mensen die op een vliegdekschip werken:

• Reparateurs: Problemen met bijvoorbeeld een vliegtuig kunnen de reparateurs verhelpen.
• Piloten: Vliegen met de vliegtuigen, en slapen op het vliegdekschip.
• Verkeersregelaars: Regelen het opstijgen en landen van vliegtuigen, door middel van lichten in de hand. Werken ook samen met de verkeersregelaars die in de luchtverkeerstoren zitten.
• Schoonmakers: Maken het vliegdekschip en de vliegtuigen schoon.
• Machinisten: Sturen het schip, houden de koers in de gaten en bepalen de snelheid.
• Matrozen: Maken schoon, schilderen en zorgen voor eten.
• Koks: Koken eten, maken het ontbijt klaar, etcetera.

Vliegdekschepen van de toekomst

Schepen gaan straks langer mee

Het is het wachten wel waard, want de USS Gerald R. Ford en andere schepen in deze klasse moeten zeker een halve eeuw meegaan. Ook tegen de bedreigingen van de toekomst moeten deze nieuwe vliegdekschepen "van de toekomst" bestand zijn. Denk aan wapens die worden gestuurd via gps en andere navigatiesystemen, de zogeheten ‘smart weapons’, die een grote rol zullen gaan spelen. Ingenieurs en ontwerpers doen daarom hun best de schepen zo flexibel te maken dat ze de komende 50 jaar makkelijk uit te breiden zijn met de nieuwste technologieën.

De nieuwe vliegdekschepen zullen minder vaak terug naar de scheepswerf hoeven. Vanwege de nieuwe kernreactor/kernaandrijving hoeven ze maar een keer per 50 jaar te tanken. Als ze dan na 50 jaar teruggaan, kunnen deze schepen dan meteen ook een grote beurt krijgen naast het tanken.

Smart Weapons

Smart Weapons zijn nieuwe wapens; "slimme wapens". Deze wapens gebruiken gps, slimme zoeksystemen en bepaalde flexibele besturing. Smart Weapons is een heel nieuw gebied, dus er wordt hard mee geëxperimenteerd en aan betere en slimmere wapens gewerkt.