Keuze en onderhoud van een trekhaak

Voor veel automobilisten is de trekhaak een onmisbaar aanhangsel van hun auto; voor zakelijk gebruik maar zeker ook voor hobby en ontspanning. De boedelbak of aanhangwagen is niet meer weg te denken uit verkeersbeeld en zonder caravan of fietsendrager zal een vakantie of dagje uit niet meer mogelijk zijn. Mensen zijn geneigd een trekhaak voor lief te nemen maar vergeten dat de keuze voor de juiste trekhaak en het juiste gebruik en onderhoud van grote invloed is op het plezier en gebruiksgemak. Een trekhaak wordt voor meerdere doeleinden gebruikt:

• Trekken van caravan
• Trekken van een aanhangwagen
• Montage van een fietsendrager

Bij de trekhaak hoort tevens een contactdoos voor de elektrische aansluitingen.

Aan trekhaken worden de volgende eisen gesteld:

• De trekhaak moet een typekeuring hebben. Dit staat op het typeplaatje van de trekhaak. Ontbreekt het typeplaatje, dan mag alleen een aanhangwagen worden getrokken die inclusief de lading niet meer weegt dan 750 kg. Bovendien mag de aanhangwagen inclusief lading niet meer wegen dan de trekkende auto op dat moment weegt;
• De trekhaak mag de kentekenplaat van de auto niet afdekken. Bij een –gedeeltelijke– afdekking zult u de kentekenplaat moeten verplaatsen en de kentekenplaatverlichting aanpassen. Als alternatief kunt u gebruikmaken van een trekhaak met afneembare kogel;
• De auto moet bij het trekken van een aanhangwagen aan de zijkant voorzien zijn van richtingaanwijzers.
• Het gewicht waarmee de koppeling van de caravan op de trekhaak drukt, mag niet meer zijn dan de fabrikant van de trekhaak opgeeft. U vindt deze waarde op het typeplaatje van de trekhaak.

Tip: Kijk daarnaast ook in de instructieboekjes van de auto en de caravan, want misschien worden hierin andere waarden opgegeven. Hierbij geldt: de laagste waarde is maatgevend en die mag u dan ook niet overschrijden.

Kentekenbewijs en aanvullingsblad

Indien u een auto heeft met een kentekenbewijs waarop niet de maximale aanhangwagenmassa's (geremd en ongeremd) staat, dan heeft u voor het trekken van een aanhangwagen zwaarder dan 750 kg een aanvullingsblad nodig. Het aanvullingsblad is een inlegvel dat bij het kentekenbewijs hoort. Het document is het bewijs dat de trekhaak is goedgekeurd en vermeldt wat de auto maximaal aan geremd en ongeremd gewicht mag trekken en welke kogeldruk maximaal is toegestaan. Een eenmaal afgegeven aanvulling blijft geldig, maar wordt niet opnieuw afgegeven. Bij verkoop van de auto moet het document aan de volgende eigenaar worden gegeven. Voor een aanvullingsblad kunt u zich wenden tot de RDW. Deze instantie verstrekt dan een 'aangepast' kentekenbewijs, waarop het trekgewicht staat.

Soorten trekhaken

Er bestaat veel merken en soorten, maar in de basis zijn er twee types:

• De vaste trekhaak
• De afneembare trekhaak

De vaste trekhaak wordt met bouten aan of via een gelaste balk, onder de achterkant van de auto bevestigd. Deze kan veelal later verwijderd worden als u de auto verkoop en u zou de trekhaak willen houden. Het verwijderen van de bijbehorende elektrische aansluitingen is voor de leek niet aan te bevelen.

De afneembare trekhaak is in de regel duurder dan de vaste, en is aan te bevelen indien:

• er slechts sporadisch gebruik van wordt gemaakt
• het om esthetische redenen ongewenst is
• er parkeersensoren in de achterbumper zijn verwerkt; deze sensoren zullen de trekhaak opmerken en een signaal afgeven.

Er zijn echter ook nadelen verbonden aan een afneembaar type:

• Het mechaniek kan verslijten of vuil worden waardoor de haak moeilijk is te plaatsen of verwijderen.
• Het mechaniek dient te worden onderhouden.
• De montage zit vaak wat lager onder de auto, waardoor deze sneller het wegdek zal raken.
• U dient de afgenomen trekhaak wel bij de hand te hebben.

Tip: veel moderne auto’s zijn voorzien van de mogelijkheid om de parkeersensor om die reden tijdelijk uit te schakelen.

Er is geen verschil in de trekkracht of maximale belasting tussen de twee types.

Elektrische aansluiting

Er bestaan 2 soorten contactdozen en het is van belang bij de keuze van de aanhangkar of fietsendrager te controleren of de juiste bekabeling wordt gebruikt:

• 7-polig
• 13-polig

Bij de nieuwste systemen en bij meerdere automerken kan de contactdoos na gebruik, worden weg geklapt zodat deze praktisch onzichtbaar is geworden. Als de lichten van de aanhangwagen het niet doen kan dit liggen aan de contactdoos of de stekker; dit kan de volgende oorzaken hebben:

• De contactpunten hebben (na enige tijd niet gebruikt te zijn) aanslag. Even schuren van de pinnen en holle contacten lost dit vaak op.
• De pinnen en holle contacten maken geen contact: de pinnen met een schroevendraaier een beetje uit elkaar duwen.

Kwaliteitsnormering

Er bestaat een Euronorm (94/20EC) voor trekhaken. Deze teststandaard is vanaf 1 januari 1995 in de meeste EU-landen van kracht. De goedkeuring kan worden herkend uit het type plaatsje dat op de trekhaak is bevestigd
Het maximale aanhangwagengewicht staat vermeld op het kentekenbewijs deel I voor auto’s van na 1998. Voor andere auto’s blijkt het maximum aanhangwagengewicht uit het aanvullingsblad, Voor meer informatie kunt u terecht op de site van de Rijksdienst Wegverkeer (RDW) waar u met het kenteken van de auto deze gegevens kunt opvragen.

Trekhaak en een Hybride auto

Bij de meeste hybride auto’s, zoals de Honda Civic en de Prius, kunt u geen trekhaak gebruiken. Hiervoor worden door de fabrikant de volgende redenen gegeven:

• Bij lage snelheden is de elektromotor vooral aan zet en bij hoge snelheden vooral de 1.5 liter benzinemotor.
• Bij het trekken van een caravan zijn hogere snelheden/toerentallen nodig, en is dus het gebruik van de benzinemotor noodzakelijk.
• De benzinemotor heeft onvoldoende trekkracht om een aanhangwagen of caravan te trekken die in dit segment gebruikelijk is. Bovendien raken de accu’s te snel uitgeput bij het trekken van een zware last, waardoor de elektrische ondersteuning niet meer naar behoren functioneert.

Overigens is het wel mogelijk om op deze modellen speciale fietsdragers te monteren. Hiervoor is een speciale montagesteun ontwikkeld.

Hybride-auto’s zijn niet per definitie ongeschikt voor het trekken van een caravan of aanhander; De Lexus, een zustermerk van Toyota, levert bijvoorbeeld de RX en GS met hybride-aandrijving, die wél voorzien kunnen worden van een trekhaak. Beide auto’s zijn namelijk voldoende gemotoriseerd.

Onderhoud van de trekhaak

Het mechaniek van de afneembare trekhaak dient met een borsteltje gereinigd te worden van zand en vuil. Het slot en het mechaniek dient met een licht smeerproduct te worden ingesmeerd/gespoten. Plaats een trekhaakdop op de knobbel, ter voorkoming van roest.

Trekhaak wetenswaardigheden

Er bestaat een in 1978 opgerichte caravanclub, met de naam De Trekhaak. In deze club ontmoeten oudere caravanners elkaar om hun gezamenlijke hobby, het reizen en trekken per caravan, ook op gevorderde leeftijd te kunnen beoefenen.

Trekhaak Gezocht is een Europees verbindend cultureel project, waarbij Tjerk Ridder en Peter Bijl vanuit Utrecht de drie Europese Culturele Hoofdsteden van 2010, met een caravan, zonder eigen auto (!) bezochten. Doordat je anderen nodig hebt om verder te komen kwamen zij in contact met een brede groep mensen met verschillende culturen, religies en leeftijden. In totaal liftten zij op deze manier 3700 kilometer, in 53 liftritten door 88 landen.