Hoe werkt een ballon

Ze vallen zo op, we zien ze vaak in de lucht maar hoe werkt nu zo’n ballon. Je hoort ze van verre al komen en de honden blaffen al voordat de ballon in zicht is. Ze gaan dan weer hoger, dan weer lager en zoeken een landingsplek, hoe gaat dat in zijn werk. Een ballon is eigenlijk wel het eenvoudigste luchtvaartuig. Er zijn geen motoren nodig, geen dashboards met vele schakelaars, metertjes en toetsen, alleen hete lucht die geproduceerd wordt door het ontsteken van propaangas.

De ballon wordt tijdens de vaart in de lucht gehouden doordat de temperatuur in de ballon hoger is dan de temperatuur daarbuiten. Eigenlijk logisch want zoals we allemaal weten stijgt hete lucht op. Als we dus de ballon op de grond voldoende verwarmen, komt er een moment van lift en wil de ballon, gedreven door de “gevangen” hete lucht, naar boven en trekt daarmee de mand met inhoudt mee. Eenmaal in de lucht wordt de ballon door de wind aangedreven en gaat met de snelheid van de wind in de dan aanwezige windrichting op pad.

De warme lucht wordt geleverd door een brander te ontsteken. Gebruikt wordt propaangas en aan boord van de ballon staan minstens vier gascilinders.

Stijgen met de ballon is te realiseren door meer te branden met de brander, immers zo wordt de temperatuur in de ballon hoger hetgeen resulteert in stijgen. Minder branden zorgt voor een afkoeling binnen de ballon en deze zal dan zakken.

Iedere ballon is uitgerust met een zogenaamde parachute en dat is zeker niet wat U denkt want als U een ballonvaart boekt krijgt U geen parachute om in geval van nood te moeten springen. De parachute is een systeem in de top van de ballon dat door de piloot in de mand kan worden bediend door aan een lijn te trekken. Zodra hij aan de lijn trekt ontstaat er een kleine opening in de top van de ballon waardoor hete lucht kan ontsnappen. De ballon verliest daardoor sneller hete lucht en zal sneller dalen, bijvoorbeeld als de piloot op een bepaalde plek wil landen. Eenmaal aan de grond zal de piloot de ballon ook graag weer meenemen naar huis en zal alle hete lucht moeten wegvloeien en hij trekt dan zolang aan de lijn dat de grote opening aan de bovenkant helemaal open valt. De ballon zal dan inzakken en kan worden opgerold.

Grotere ballonnen, waarin veel meer passagiers dan 4 kunnen worden meegenomen, hebben aan de zijwanden van de ballon vaak ook een mogelijkheid om middels het trekken aan touwen hete lucht te laten ontsnappen. Als aan de zijkant van een ballon hete lucht ontsnapt zal deze in tegengestelde richting draaien om zijn lengte-as. Dit is voor die ballonnen noodzakelijk om de onder deze ballonnen hangende grotere en daardoor rechthoekige manden in positie te brengen voor de landing. De rechthoekige mand kan op deze manier op de breedste zijde geland worden hetgeen veiliger is voor de passagiers.

Meer technische snufjes zijn er niet en zijn ook niet noodzakelijk.

Voor de mensen die zich afvragen hoe een gasballon werkt een korte uitleg. Een gasballon wordt geheel gevuld met heliumgas. De envelop zelf zit gevangen in een net en omdat het heliumgas veel lichter is dan de lucht in de omgeving zal deze ballon stijgen. Dit soort ballonnen heeft zandzakken aan boord die afgeworpen worden als de piloot hoogte wil winnen. Door gas te laten ontsnappen kan hij dalen. Deze veel duurdere vorm van ballonvaren heeft echter geen last van thermiek en kan derhalve gedurende de hele dag varen en heeft dus ook geen beperkingen in de lengte van de vaart, immers er wordt geen brandstof verbruikt. In Nederland zijn nog maar enkele gasballonnen in gebruik.