Blind of slechtziend: Hulpmiddelen bij de mobiliteit

Voor mensen met een visuele beperking zijn tal van hulpmiddelen en aanpassingen beschikbaar om hun mobiliteit te verbeteren. Hierdoor is het absoluut niet nodig om thuis achter de geraniums te blijven zitten. De keuze aan hulpmiddelen is divers en afgestemd op verschillende behoeften. Sommige blinden en slechtzienden verkennen graag nieuwe routes, terwijl anderen het liefst binnen hun vertrouwde omgeving blijven. Naast de persoonlijke hulpmiddelen kan ook de gemeente, stad of openbare plaats bijdragen aan een veiliger en toegankelijker mobiliteitsnetwerk voor visueel gehandicapten.

• Apps voor blinden en slechtzienden
• Blindengeleidehond
• GPS-systeem
• Herkenningstekens
• Kompas
• Rateltikker
• Straatsignalisatie
• Witte stok
• Nieuwe technologische ontwikkelingen
• Toegankelijkheid van digitale platformen

Apps voor blinden en slechtzienden

Veel blinden en slechtzienden maken gebruik van een iPhone met VoiceOver, waarop talrijke apps beschikbaar zijn. Deze apps zijn ontworpen om verschillende aspecten van het dagelijks leven te vergemakkelijken:

• GPS: Helpt bij het zelfstandig vinden van de weg.
• Hulp vragen: De app "Be My Eyes" verbindt visueel gehandicapte gebruikers met ziende vrijwilligers die beschrijven wat ze zien.
• Kompas: Biedt informatie over richtingen en oriëntatiepunten.
• Openbaar vervoer: Geeft informatie over halte-aankondigingen, dienstregelingen en omleidingen.

Blindengeleidehond

Een blindengeleidehond is een waardevol mobiliteitshulpmiddel dat blinden en slechtzienden helpt om veilig van punt A naar punt B te komen zonder tegen obstakels aan te lopen. De geleidehond vermijdt zowel horizontale als verticale obstakels en kan op commando voorwerpen aanwijzen. Vaak wordt de blindengeleidehond gecombineerd met een witte stok en/of een GPS-systeem. Deze combinatie biedt een hoge mate van zelfstandigheid, hoewel hulp vragen nog steeds noodzakelijk kan zijn in bepaalde situaties.

GPS-systeem

GPS-systemen, vaak ingebouwd in smartphones, zijn nuttig voor blinden en slechtzienden. Er zijn ook speciale GPS-toestellen beschikbaar bij hulpmiddelenleveranciers, zoals de Trekker Breeze en Kapten Mobility. Deze apparaten bieden uitgebreide informatie over straatnamen, kruispunten en belangrijke oriëntatiepunten, en helpen bij het vinden van interessante locaties in de omgeving. Ze bieden zekerheid en vergroten de onafhankelijkheid tijdens het reizen.

Herkenningstekens

Voor sommige visueel gehandicapten is het belangrijk om goed zichtbaar te zijn, vooral als ze geen witte stok of blindengeleidehond gebruiken. Herkenningstekens zoals een herkenningsplaatje, armband of button met de woorden "blind" en/of "slechtziend" kunnen nuttig zijn om anderen te informeren over de visuele beperking en de veiligheid te verhogen.

Kompas

Een sprekend kompas of een kompas met braille helpt blinden en slechtzienden bij het oriënteren. Deze apparaten geven de windrichtingen en tussenrichtingen aan. Voor het beluisteren van de richting, drukt de gebruiker op een knop. Bij een kompas met braille kan de gebruiker de wijzerplaat met braille-indicatie betasten om de richtingen te bepalen.

Rateltikker

Een rateltikker is een apparaat dat aan verkeerslichten is bevestigd en helpt blinden en slechtzienden bij het oversteken. Wanneer de gebruiker of de blindengeleidehond op de rateltikkerknop drukt, begint het apparaat te ratelen als het verkeerslicht op groen staat. Sommige rateltikkers passen hun geluidsniveau aan op het omgevingsgeluid: ze klinken zacht bij weinig verkeer en luider bij drukte. Op de zijkant kunnen reliëftekens staan die de straatsituatie in het kort aangeven.

Straatsignalisatie

Het aanbrengen van antislip- of contraststrips en kunststoftegels in contrasterende kleuren verhoogt de zichtbaarheid voor slechtzienden. Dit is bijzonder nuttig op trappen en pleinen. Blindengeleidelijnen (geleidelijnen) helpen blinden en slechtzienden door middel van tastbare signalen. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Informatietegels / Rubbertegels: Duiden belangrijke punten aan, zoals een bushalte.
• Noppentegels: Waarschuwen voor veranderingen, zoals het begin van een oversteekplaats.
• Ribbellijnen: Geven de richting aan, bijvoorbeeld van buiten naar de lokettenhal in een station.
• Natuurlijke gidslijnen: Zoals muren, grasstroken of hagen, helpen bij oriëntatie met een witte stok.

Witte stok

De witte stok is een essentieel mobiliteitshulpmiddel voor slechtzienden en blinden. Deze stok is zowel een herkenningsmiddel als een taststok. De gebruiker houdt de witte stok voor zich uit om obstakels te detecteren en te vermijden. Witte stokken zijn verkrijgbaar in verschillende lengtes en kunnen uitschuifbaar of opplooibaar zijn. De punt van de stok kan verwisselbaar zijn en sommige stokken zijn uitgerust met obstakelsensortechnologie, zoals de I-Cane Mobile en de Ultracane, die waarschuwen voor obstakels op hoofd- en borsthoogte.

Nieuwe technologische ontwikkelingen

De technologische vooruitgang biedt voortdurend nieuwe mogelijkheden voor blinden en slechtzienden. Hier zijn enkele recente innovaties:

• Smartglasses: Brillen die visuele informatie real-time omzetten in gesproken taal of braille, zoals de Aira-bril.
• Verhoogde realiteit (AR) apps: Apps die omgevingsinformatie verstrekken via geluid of trillingen, zoals Seeing AI en Aira.
• Slimme navigatiesystemen: Geavanceerde GPS-systemen met realtime verkeersinformatie en aanbevelingen voor veilige routes.

• Toegankelijkheid van digitale platformen

• Een steeds groter deel van de leer- en werkomgeving verschuift naar digitale platformen. Het is van groot belang dat deze platformen toegankelijk zijn voor mensen met visuele beperkingen. Enkele belangrijke punten voor toegankelijkheid zijn:
• Digitalisering van leermateriaal: Zorg ervoor dat alle lesmaterialen, cursussen en examens digitaal beschikbaar zijn en compatibel met schermlezers.
• Webtoegankelijkheid: Websites en online platforms moeten voldoen aan de toegankelijkheidsrichtlijnen, zoals de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG).
• Ondersteuning van hulptechnologieën: Zorg ervoor dat digitale tools en platforms goed functioneren met hulpmiddelen zoals brailleleesregels en spraaksoftware.


Een bachelor- of masterdiploma behalen als je blind of slechtziend bent is goed mogelijk, maar dit lukt enkel indien er een goede communicatie bestaat tussen de school en de student! Bekijk de studie vanuit uitdagingen, kansen en mogelijkheden waarbij iedereen wat van elkaar leert. Vul dit aan met een snuifje creativiteit en "goesting" en dan is er heel veel mogelijk!



Lees verder

• App "Be My Eyes": Help een blinde en speel hun ogen
• Witte stok: Herkenningsstok, taststok, steunstok
• De UltraCane: Een slimme stok voor blinden en slechtzienden
• Reliëftegels en geleidelijnen: Hulp bij visuele handicap