De UltraCane: Een slimme stok voor blinden en slechtzienden

Visueel gehandicapte personen vertrouwen op een blindengeleidehond of taststok om zich buitenshuis te verplaatsen. Dankzij de met sonar uitgeruste ‘UltraCane’, een speciale witte stok, is het mogelijk de objecten in de omgeving veel eenvoudiger te detecteren. Met behulp van vibrerende knoppen op het handvat is de visueel gehandicapte gebruiker in staat om intuïtief een beeld van zijn omgeving te vormen. Dit biedt heel wat voordelen voor iemand blind of slechtziend.

• Werking
• Uitzicht
• Kostprijs
• Conclusie

Werking

Het unieke van de UltraCane-geleidestok is dat hij voorzien is van een sonar die de directe omgeving continu aftast op voorwerpen. Via een geavanceerde obstakeldetectie geeft de witte stok een tactiele terugkoppeling. Deze techniek is rechtstreeks afgekeken van de vleermuis of de dolfijn, die immers ook ultrasone golven (echolokalisatie) gebruikt om te navigeren.

Gebruikers kunnen daardoor objecten binnen een straal van twee of vier meter waarnemen, zowel op de grond alsook op hoofdhoogte. Door middel van twee knoppen op het handvat krijgt de blinde of slechtziende gebruiker feedback. Zo wordt het een stuk eenvoudiger om probleemloos rond obstakels te lopen.

Wanneer de onderste knop alleen trilt, is er een hindernis kort bij de grond (bijvoorbeeld een parkeerpaaltje of vuilnisbak). Trilt de bovenste knop, dan bevindt er zich mogelijk een hindernis op hoofdhoogte (zoals een overhangende brievenbus, overhangende takken, een luifel of een reclamebord). De Ultracane lokaliseert voorwerpen op ongeveer 1,6 meter vanaf de handgreep.. Wanneer beide knoppen gaan trillen, duidt dat mogelijk op bijvoorbeeld een muur. Het spreekt voor zich dat het leren werken met deze speciale witte stok heel wat training en gewenning vergt. Op de website van de producent van UltraCane, Sound Foresight Technoloy LTD, is Engelstalig instructiemateriaal beschikbaar.

De tikbeweging die normaliter vereist is wanneer de gebruiker met een gewone witte stok loopt, is niet meer noodzakelijk bij de UltraCane. Zijn stralen meten namelijk even breed dan zijn schouderbreedte. Tijdens het wandelen met deze stok voelt de slechtziende of blinde gebruiker gelijktijdig met zijn duim op het handvat de beide trilknoppen. Dat vergt wat oefening, omdat de knoppen nogal ver uit elkaar staan. Ook is het belangrijk dat de stokloper tijdens het stappen het handvat van de stok zo vasthoudt dat de sensors altijd recht vooruit gericht staan, anders krijgt hij een vertekend beeld van zijn omgeving.

Uitzicht

De UltraCane is gebaseerd op een normale geleidestok. De handgreep is wel forser dan een gewone witte stok. Hierin zit namelijk een batterij, de nodige elektronica, twee detectoren en twee trilknopjes verwerkt zodat de visueel gehandicapte gebruiker via het handvat vibrerende informatie krijgt over hindernissen. De UltraCane valt in alle weersomstandigheden te gebruiken. Hij heeft bijgevolg geen last van regen of wind. Maar ook binnenshuis valt te UltraCane in te zetten. De UltraCane waarschuwt de persoon met een visuele beperking voor gordijnen, mensen, plantenbakken, glazen wanden enzovoort. De informatie die de sonar verzamelt, wordt omgezet in vibraties via de knoppen op het handvat. De gebruiker voelt met andere woorden de objecten in zijn omgeving.

Kostprijs

Het speciale detectieapparaat in de vorm van een witte stok valt in België aan te kopen bij Integra Belgium in Heverlee. In Nederland is de UltraCane te koop bij Slechtziend.nl. De prijs schommelt per hulpmiddelenleverancier rond de enkele honderden euro’s tot circa 1.000 EUR, inclusief een draagtas en handleiding.

Conclusie

De tactiele feedback biedt de gebruiker veel meer gedetailleerde informatie over de mogelijke gevaren dan mogelijk is met een traditionele witte stok. Het is vooral handig voor het waarschuwen van hindernissen op hoofdhoogte. De UltraCane geeft de gebruiker meer kennis over de omgeving en stelt hem in staat om beslissingen veel sneller te maken, zodat hij veilig en zelfverzekerd kan navigeren. Deze stok vervangt alleszins geen blindengeleidehond, die al ver op voorhand situaties kan inschatten en hierop anticipeert, en daarnaast zoekopdrachten kan voltooien. De informatie die een geoefende slechtziende of blinde gebruiker krijgt via de sensors, is echter mogelijk een hulp om hindernissen tijdig te detecteren. Daarnaast is het looptempo veelal een stuk sneller en verplaatst hij zich bijgevolg met veel meer vertrouwen buitenshuis.

Lees verder

• Witte stok: Herkenningsstok, taststok, steunstok
• Blind of slechtziend en toch zien: Echolokalisatie