Witte stok: Herkenningsstok, taststok, steunstok
Een (zwaar) slechtziende of blinde persoon maakt gebruik van een witte stok, ook wel blindenstok genoemd, om zich veilig en zelfstandig te verplaatsen. Bij de aanvraag voor een machtiging moet de oogarts een attest opstellen waaruit blijkt dat de persoon na optische correctie een gezichtsvermogen heeft van 1/10 of minder voor elk oog, of een gezichtsveld van minder dan 20°. Er zijn vier verschillende soorten witte stokken: de herkenningsstok, de taststok, de steunstok en de slimme stok. Elke soort heeft een specifieke functie en wordt op een andere manier gebruikt, afhankelijk van de behoeften van de persoon met een visuele handicap. Voor elk type witte stok ontvangt de gebruiker een training die is afgestemd op zijn of haar specifieke situatie en mogelijkheden.
Witte stok: Herkenningsstok bij obstakels en in het verkeer
Sommige slechtzienden maken gebruik van een herkenningsstok wanneer ze zich in het verkeer verplaatsen. Deze stok dient voornamelijk om aan te geven dat de gebruiker slechtziend is. Verkeersdeelnemers herkennen aan de stok dat de persoon visueel gehandicapt is. De herkenningsstok is echter niet bedoeld voor het detecteren van obstakels of het verkennen van de weg; daarvoor is de stok te kort.
Een slechtziende persoon oriënteert zich op een andere manier dan een blinde persoon. Terwijl blinden een taststok gebruiken om obstakels te detecteren en te vermijden, kan een slechtziende persoon ervoor kiezen om een herkenningsstok te gebruiken, vaak ook als taststok. Het gebruik van een herkenningsstok hangt af van persoonlijke voorkeur en de specifieke behoeften van de gebruiker.
Herkenningsstokken kunnen worden aangeschaft bij regionale centra voor blinden- en slechtziendenzorg. Ze zijn vooral nuttig in situaties waar de visuele beperking van de gebruiker extra duidelijk moet zijn. Daarnaast zijn er badges beschikbaar met de tekst "slechtziend" die op kleding kunnen worden gespeld.
In het verkeer gebruiken slechtzienden niet altijd een herkenningsstok. In tegenstelling tot blinden, die hun taststok gebruiken om hun route te verkennen, gebruiken sommige slechtziende personen liever een herkenningsstok in het verkeer om door andere weggebruikers herkend te worden. Slechtzienden kunnen zich oriënteren op kleuren en contrasten, wat hen helpt bij hun mobiliteit.
Witte stok: Taststok voor blinde of slechtziende personen
Een blinde persoon gebruikt een taststok om zich zelfstandig en veilig te verplaatsen. De taststok heeft naast de functie om de weg te verkennen en obstakels te detecteren, ook een signaalfunctie. Het laat andere verkeersdeelnemers weten dat de persoon blind of zeer slechtziend is. Daarnaast maakt de blinde persoon gebruik van zijn gehoor om obstakels te herkennen.
Gebruik
De taststok kan op twee manieren worden gebruikt: de "tikmethode" en de "schraaptechniek" (ook wel veegtechniek genoemd).
Tikmethode
Bij de tikmethode houdt de blinde persoon de taststok in één hand en beweegt deze schouderbreed van links naar rechts voor zich uit. De punt van de taststok tikt regelmatig op de grond, wat helpt bij het detecteren van obstakels en veranderingen in het terrein.
Schraaptechniek
De schraaptechniek wordt vaak binnenshuis of bij het in- en uitstappen van openbaar vervoer gebruikt. De blinde persoon schuift de taststok van links naar rechts over de grond om obstakels te herkennen en te omzeilen. Deze techniek is nuttig bij het navigeren over verschillende oppervlakken, zoals geleidelijnen en tramrails.
Verplaatsingen in het verkeer
Het geluid dat de taststok maakt wanneer deze de grond raakt, geeft de blinde persoon informatie over het type oppervlak dat hij aanraakt. Bijvoorbeeld, een hard/zacht verkanting zoals een grasrand naast een stoep heeft een ander geluid dan een betonnen stoeptegel. Gevels van huizen of andere vaste structuren kunnen ook dienen als gidslijnen om de route te volgen. Door de taststok op de juiste manier te gebruiken, kan de blinde persoon effectief navigeren en obstakels vermijden.
Witte stok: Steunstok bij obstakels en in het verkeer
De steunstok is een witte stok die zowel als herkenningsstok als wandelstok fungeert voor mensen die naast een visuele beperking ook mobiliteitsproblemen hebben. Deze stok is ontworpen voor mensen die slecht ter been zijn en biedt extra ondersteuning tijdens het lopen. Sommige blinde en slechtziende ouderen maken gebruik van een witte rollator met rode banden voor extra stabiliteit.
Witte stok: Slimme stok voor blinde of slechtziende personen
De slimme witte stok is een geavanceerd hulpmiddel dat is uitgerust met technologie voor objectherkenning. Deze stokken, zoals de
Ultracane-stok, geven trillingen of andere signalen door aan de gebruiker om obstakels in de omgeving te detecteren. Deze technologie helpt blinde of slechtziende personen om veilig te navigeren door hun omgeving door hen te waarschuwen voor mogelijke obstakels.
Praktische tips voor het leven met een witte stok
Een witte stok is een essentieel hulpmiddel voor blinden en slechtzienden, dat helpt om hun mobiliteit te verbeteren en veiligheid te waarborgen. Het gebruik van een witte stok stelt mensen in staat om hun omgeving te verkennen, obstakels te detecteren en zich zelfverzekerd in hun omgeving te bewegen. Het leren omgaan met een witte stok vereist oefening, maar met de juiste technieken kan het een waardevolle steun zijn voor de dagelijkse activiteiten.
Oefen het gebruik van de witte stok regelmatig
Het is belangrijk om de witte stok regelmatig te gebruiken om vertrouwd te raken met hoe deze werkt en je omgeving te verkennen. Oefen in verschillende omgevingen, zoals thuis, in de buurt en in openbare ruimtes, om je navigatievaardigheden te verbeteren. Begin met eenvoudige en veilige plekken, zoals een rustige kamer, en breid geleidelijk je oefengebied uit. Door herhaling leer je de juiste technieken en vergroot je je zelfvertrouwen bij het gebruik van de witte stok.
Leer de juiste technieken voor het gebruik van de witte stok
Er zijn verschillende technieken voor het effectief gebruiken van de witte stok. De meeste mensen gebruiken de stok met de dominante hand en houden deze voor zich uit in een hoek van ongeveer 45 graden. De stok wordt in een horizontale beweging van links naar rechts bewogen, waarbij je de omgeving scant om obstakels te detecteren. Dit helpt bij het vinden van obstakels op de grond, zoals stoepranden of muren, maar ook bij het detecteren van objecten op ooghoogte. Het is belangrijk om te oefenen met het aanpassen van de snelheid van de beweging, afhankelijk van je omgeving, en het bewustzijn van de ruimte om je heen te ontwikkelen.
Gebruik geluid en andere zintuigen voor oriëntatie
De witte stok is een belangrijk hulpmiddel, maar het combineren ervan met andere zintuigen, zoals gehoor, kan je helpen bij het navigeren in je omgeving. Let bijvoorbeeld goed op het geluid van verkeer, voetstappen van andere mensen, of het geluid van de omgeving om te bepalen of er gevaarlijke situaties zijn. Bij het gebruik van de witte stok is het ook nuttig om in stilte te oefenen, zodat je je meer kunt concentreren op de geluiden om je heen. Gehoor helpt je bij het identificeren van objecten, mensen of mogelijke gevaren die je anders misschien niet zou opmerken.
Zorg voor onderhoud van de witte stok
Een witte stok is een hulpmiddel dat vaak wordt gebruikt, en het is belangrijk om goed voor de stok te zorgen zodat deze altijd in goede staat verkeert. Controleer regelmatig de punt van de stok om ervoor te zorgen dat deze niet versleten is. De punt van de stok is essentieel voor het detecteren van obstakels, dus het moet in goede staat zijn om effectief te kunnen werken. Als je merkt dat de punt versleten is, vervang deze dan tijdig. Daarnaast kun je de stok schoonmaken met een vochtige doek en zorgen dat de handgreep stevig is en comfortabel in je hand ligt. Een goed onderhouden stok draagt bij aan de effectiviteit van je navigatie.
Zorg voor je veiligheid bij het gebruik van de witte stok
Veiligheid is essentieel bij het gebruik van de witte stok, vooral in drukke of onbekende omgevingen. Wees altijd alert op veranderingen in je omgeving, zoals verkeer, onverwachte obstakels of andere mensen. Wanneer je over straat gaat, wees dan extra voorzichtig bij het oversteken van wegen en gebruik voetgangersovergangen om de veiligheid te waarborgen. Het is ook aan te raden om een begeleider mee te nemen in onbekende of gevaarlijke omgevingen totdat je je volledig zelfverzekerd voelt bij het navigeren. Het is belangrijk om jezelf niet te haasten en altijd bewust te zijn van je omgeving om ongelukken te voorkomen.
Kies de juiste witte stok voor jouw behoeften
Er zijn verschillende soorten witte stokken beschikbaar, en het is belangrijk om de juiste keuze te maken op basis van je persoonlijke behoeften. De traditionele witte stok is een rechte stok die meestal geschikt is voor mensen met een visuele beperking, maar er zijn ook telescopische stokken die kunnen worden ingeklapt en gemakkelijk opgeborgen. Sommige stokken zijn voorzien van een veermechanisme of kunnen trillingen voelen, wat helpt bij het detecteren van obstakels. Overleg met een specialist om te bepalen welk type witte stok het beste bij jouw situatie past, zodat je optimaal kunt profiteren van de voordelen van dit hulpmiddel.
Lees verder