Vliegtuigen: hoe vliegtuigen worden onderhouden

Wie bang is voor vliegen denkt altijd dat een vliegtuig zomaar uit elkaar kan vallen. Maar niets is minder waar: een vliegtuig wordt eerst heel grondig getest en vervolgens heel goed onderhouden. Ten minste als er met een goede vliegtuigmaatschappij wordt gevlogen. Over vliegtuigen en vliegtuigonderhoud.

Een nieuw vliegtuig ontwerpen en bouwen

Vliegtuigontwerpers en vliegtuigbouwers zijn jaren bezig en besteden heel veel geld aan de ontwikkeling en het testen van nieuwe vliegtuigen. Om een goed vliegtuig te bouwen moet dit betrouwbaar en veilig zijn, maar vooral stabiel. Omdat er zoveel aandacht is voor de stabiliteit van een vliegtuig kan het vliegtuig nooit autonoom beginnen te rollen of in een bocht terechtkomen. Daarom wordt een vliegtuig gemaakt van flexibel, maar ook sterk materiaal worden gemaakt. De vleugels van een vliegtuig zijn zo gemaakt dat ze turbulentie of wervelingen van de lucht gewoon kunnen doorstaan zonder dat er iets gebeurt. Daarnaast moet een vliegtuig tegen heel verschillende temperaturen kunnen. In een tropisch land stijgt een vliegtuig vaak op als het zo’n 40 graden Celsius is en na korte tijd bevindt het zich dan in een temperatuur van min 55 graden Celsius. Zo’n vliegtuig moet daar dus wel tegen kunnen, dus wordt er met de bouw rekening gehouden. Is een vliegtuig eenmaal ontworpen en daarna gebouwd, dan wordt het 1 tot 2 jaar getest. Pas als het voldoet, gaat een producent ermee naar een luchtvaartdienst. Door die luchtvaartdienst wordt het toestel dan opnieuw helemaal gekeurd. Overigens moet zo’n vliegtuig in alle landen waar het vliegt bij de luchtvaartdienst worden gekeurd en dat betekent dus dat het in alle landen waar het op vliegt opnieuw gekeurd wordt. Pas als het vliegtuig is goedgekeurd krijgt het vliegtuig een luchtwaardigheidscertificaat. In Nederland is de Inspectie Verkeer en Waterstaat Divisie Luchtvaart verantwoordelijk voor dit keuren en het certificaat. In België is dat de Burgerluchtvaartadministratie. Bovendien blijft het niet alleen bij die ene keuring. Het bewijs van luchtvaardigheid is maar voor een bepaalde tijd geldig. Voor dat bewijs weer verlengd wordt, moet het ook weer opnieuw gekeurd worden.

Onderhoud van vliegtuigen: veel en vaak

Bovendien moet een vliegtuigmaatschappij zorgen voor verplichte onderhouds- herstel-, en revisievoorschriften. Dit betekent dat de vliegtuigen periodiek worden onderhouden en hersteld. Bovendien wordt voor dat werk geen beun de haas ingeschakeld, maar alleen technische specialisten mogen dat onderhoud doen. De Inspectie Verkeer en Waterstaat Divisie Luchtvaart inspecteert dat bovendien.

Hoe vaak wordt een vliegtuig gecontroleerd en onderhouden

Vliegtuigen worden heel vaak gecontroleerd en onderhouden. Er zijn 5 soorten onderhoudsbeurten voor vliegtuigen. Dit zijn:

1. Na elke vlucht wordt door grondwerktuigkundigen een inspectie gedaan. Ook wordt door de black box bijgehouden wat er tijdens een vlucht met een vliegtuig gebeurt. Alles wordt geregistreerd en als dat om actie vraagt, wordt die actie ondernomen. Elke onvolkomenheid in een vlucht (bijvoorbeeld een te harde lading) wordt onderzocht. Ook zijn er allerlei computers aan boord die checks doen en automatisch een bericht doorgeven aan Schiphol over de technische status van het vliegtuig. Is er iets niet in orde, dan wordt het vliegtuig naar de hangar getaxied voor onderhoud.
2. Uitgebreider onderhoud is er een maand nadat het vliegtuig tussen de 300 en 350 uur gevlogen heeft. Er wordt dan 24 uur aan het vliegtuig gewerkt om alles goed na te kijken en eventueel te herstellen.
3. Nog uitgebreider onderhoud wordt gedaan eens in de 11 of 12 jaar. Dan wordt er een uitgebreide inspectie gedaan waarbij een week lang fulltime aan het vliegtuig wordt gewerkt. Bijna het hele vliegtuig wordt dan gecontroleerd op materiaalmoeheid, microscopische scheurtjes en corrosie. Er wordt niet alleen met het oog naar alles gekeken, maar er werden ook röntgen en gammastralen ingezet om te zien of er ergens problemen zijn.
4. De grootste onderhoudsbeurt die een vliegtuig ondergaat is de Heavy Maintenance Visit. Deze beurt wordt na 26.000 vlieguren gedaan en dat betekent afhankelijk van het type vliegtuig eens in de 4 of 5 jaar tot eens in de 7 jaar. Het vliegtuig wordt dan zo goed onder handen genomen dat er 1 tot 2 maanden aan wordt gewerkt. Het hele vliegtuig wordt dan ook uit elkaar gehaald en elke schroefje en boutje wordt dan helemaal bekeken en zo nodig vervangen. Eigenlijk is het vliegtuig daarna weer als nieuw.

Onderdelen van het vliegtuig worden ook nog eens apart geïnspecteerd

De afzonderlijke onderdelen van het vliegtuig (zoals de motoren, het landingsgestel en de instrumenten) hebben daarnaast ook nog een heel eigen onderhoudsschema.