Turbulentie: wat is turbulentie eigenlijk?

Turbulentie: iedereen heeft wel eens meegemaakt dat er turbulentie was tijdens een vliegreis. En dat is meestal niet zo leuk. Je schudt heen en weer, of het vliegtuig lijkt een soort vrije val te maken. Mensen met vliegangst zijn vaak bang voor onder andere turbulentie. Maar wat is turbulentie eigenlijk? En kan turbulentie kwaad of is er eigenlijk niets aan de hand als een vliegtuig in turbulentie terecht komt?

• Bang voor turbulentie
• In een luchtzak terechtkomen tijdens een vliegreis
• Turbulentie is er in drie soorten
• Wat is turbulentie?
• Turbulentie: ongemakkelijk, maar niet gevaarlijk
• Kan een vliegtuig tegen turbulentie?
• Waarom gaan stewards en stewardessen zitten bij turbulentie?
• Ontspannen tijdens turbulentie

Bang voor turbulentie

Mensen met vliegangst, zijn heel vaak bang voor turbulentie. Ook voor andere zaken in het vliegtuig of dingen die met het vliegtuig gebeuren zoals start of landing, maar vaak het schudden en bewegen door de turbulentie. Toch is turbulentie eigenlijk niet eng. Wel lastig, want je kunt niet meer eten of drinken en soms gaat zelfs je boek op en neer. Het punt met turbulentie is echter dat veel mensen denken dat het gevaar oplevert. En daardoor worden ze bang of nog banger. Terwijl dat helemaal niet nodig is.

In een luchtzak terechtkomen tijdens een vliegreis

Iedereen kent wel verhalen van mensen die in een vliegtuig hebben gezeten waarbij ze volgens hen in een “luchtzak” terechtkwamen. Volgens deze sterke verhalen “viel’ het vliegtuig daardoor meters naar beneden in een soort luchtledigheid. Het geheim is echter dat dergelijke luchtzakken helemaal niet bestaan. En die kennis kan vliegangst verminderen.

Turbulentie is er in drie soorten

Turbulentie is er in drie soorten. Zij hebben benamingen die door piloten worden gebruikt en worden als volgt genoemd:

1. Light (lichte turbulentie). Bij lichte turbulentie is het vliegtuig in beweging en schommelt en beweegt het een beetje
2. Moderate (gemiddelde turbulentie). Bij gemiddelde turbulentie is dat gevoel al groter. Het heen en weer schudden geeft onrust en is niet gelijkmatig De bewegingen zorgen ervoor dat iemand in zijn stoel kan worden gedrukt of dat de riem wordt aangesnoerd. Thee gaat met gemiddelde turbulentie over het kopje heen en voorwerpen die ergens los liggen bewegen heen en weer.
3. Severe (zware turbulentie). Bij zware turbulentie wordt het vliegtuig flink heen en weer geschud. Ook de mensen in het vliegtuig worden flink gehusseld. Het is ongeveer het gevoel als met hoge snelheid over een snelheidsdrempel rijden met een auto. Zware turbulentie komt trouwens niet vaak voor en het duurt ook niet lang. Meestal duurt het een paar minuten. Piloten kunnen zware turbulentie aan zien komen op de weerradar. Lichte turbulentie is niet te zien.

Wat is turbulentie?

Luchtzakken hebben niets met turbulentie te maken, want die bestaan niet in de dampkring. Met een vliegtuig in een soort gat terechtkomen, is dus helemaal niet mogelijk. Turbulentie is wel de beweging die een vliegtuig maakt op de golven van lucht die in beweging is. Net als bij water de boot op en neer gaat als er golven ontstaan (door harde wind of doordat er een ander schip heel hard voorbij komt varen) gaat een vliegtuig ook heen en weer als het op een soort wind van lucht terechtkomt. Die lucht is in beweging als:

• Het gas dat lucht is in beweging komt
• Als twee stromingen van lucht elkaar tegenkomen. Dit geeft een soort golf van lucht. Als twee luchtlagen met verschillende snelheden over elkaar heen bewegen geeft dat hetzelfde effect. En dit gebeurt regelmatig omdat de wind op hogere hoogte een beetje van richting verandert en ook in kracht toeneemt.
• Warme en koude lucht elkaar raken. Warme lucht is licht en stijgt op, koude lucht zakt. Dit geeft beweging in de atmosfeer en daar reageert een vliegtuig ook op
• Er een wolk is. In een wolk is het vaak kouder dan in de omgeving daaromheen. Die verschillen zorgen voor beweging en als daar een vliegtuig doorheen gaat, zorgt dat voor turbulentie.
• Er een vliegtuig doorheen gaat. Een vliegtuig veroorzaakt namelijk zelf ook turbulentie. Dit gebeurt bijvoorbeeld als twee vliegtuigen elkaar kruisen (maar dan niet zo letterlijk. De vliegtuigen zien elkaar niet eens en zijn vaak ook al verdwenen, maar de stroom die ze beide achterlaten kan zorgen voor een botsing van stromen en dat zorgt voor turbulentie. Bij harde wind verwaait die turbulentie overigens heel snel weer.

Turbulentie: ongemakkelijk, maar niet gevaarlijk

Een vliegtuig hangt als het ware in een massa lucht. Als die massa beweegt, beweegt het vliegtuig dus mee. Als een boot op het water, die ook meegaat met de deining. Omdat vliegtuigpassagiers gewoon in hun stoel zitten met de riem om in dat vliegtuig dan kan hen eigenlijk weinig gebeuren. Ze zitten vast aan het vliegtuig en kunnen dus niet zomaar door de lucht gaan vliegen. Piloten vinden turbulentie overigens geen bedreiging, ze zijn er op ingesteld. Wel proberen ze het altijd te omzeilen om er voor te zorgen dat het de gasten in het vliegtuig zo comfortabel mogelijk wordt gemaakt.

Kan een vliegtuig tegen turbulentie?

Een vliegtuig is erop gebouwd om turbulentie op te vangen. Het is gebouwd om 2,5 keer de hoogst gemeten turbulentie te kunnen weerstaan. Ook de romp, de vleugels en de buitenkant van het vliegtuig kunnen tegen de “golven” in de lucht.

Waarom gaan stewards en stewardessen zitten bij turbulentie?

Als je vliegangst hebt dan let je vaak overal op. En als dan de stewards en stewardessen ook nog eens gaan zitten bij turbulentie, dan wakkert dat vaak de angst wel aan. Toch is er eigenlijk niets geks aan dat ze gaan zitten. Stel je maar eens voor dat je in een bus rijdt die opeens gaat rijden. Je valt over de bank, stoot je aan een stoel of valt. Dat is voor cabinepersoneel niet anders. Zij zitten niet met ijzeren draad aan de grond van het vliegtuig vast omdat ze er nu eenmaal in werken en moeten dus ook gaan zitten om blauwe plekken te voorkomen.

Ontspannen tijdens turbulentie

Wie angst heeft voor turbulentie (en voor vliegen in het algemeen) schiet vaak helemaal in de stress als het bewegen en schudden begint. En dat zorgt nu juist weer voor meer angst omdat het lichaam dan juist nog meer angsthormonen aanmaakt. Probeer dus te ontspannen en zoek afleiding. Praat met degene naast u in turbulentie, lees een boek, luister muziek of doe een spelletje. En doe goede ademhalingsoefeningen die er voor zorgen dat het lichaam zo ontspannen mogelijk blijft.