De F-16, al 30 jaar trouwe dienst

Is de F16 niet aan pensioen toe? Deze in uit de begin jaren zeventig stammende straaljager heeft sinds 1979 ons luchtruim verdedigd, en vliegt dus nu al 30 jaar rond boven ons land. De planning is dat de F-16 wordt opgevolgd door de JSF, maar wanneer en of dit gebeurd is nog steeds niet bekend. De Fighting Falcon, zoals de F16 officieel gedoopt is, is in de begin jaren zeventig ontwikkeld door General Dynamics en later door Lockheed Martin. De F-16 werd in 1979 naar Nederland gehaald om de F104 Starfighter (sinds 1958) en de NF-5 (sinds 1969) te vervangen. De Falcon is een zogenaamde multi-role fighter, ook wel swing role fighter genoemd. Multi role houd in dat de jager voor verschillende doeleinden kan worden gebruikt zoals bijvoorbeeld verkenningsvliegtuig, als bommenwerper en als onderschepper van zowel vijandelijke bommenwerpers als jagers. De aanschafprijs bedroeg in 1979 circa €6.09 miljoen.

De F16 is gebouwd in verschillende versies, elk aangeduid met een eigen letter. Nederland gebruikt alleen de A en B series en de MLU.

• F-16A/B: De eerste uitvoering van de F-16, A is de eenzitter, B de tweezitter.
• F-16C/D: Modernere variant van de F-16, sinds 1984 in productie, ook hier geld weer C is eenzitter, D is tweezitter. De verschillen met de A/B serie zitten voornamelijk in modernere elektronica zoals een betere radar en boordcomputers, aan de buitenkant zijn de toestellen identiek aan de A/B serie.
• F-16E/F: Nog modernere variant van de F-16, o.a. voorzien van een zwaardere motor, inwendige nachtzichtapparatuur (vorige types gebruikte hier en externe pod voor) en nieuwe elektronica. Eerste exemplaar van deze serie is in 2004 van de band gerold voor de Verenigde Emiraten, tot nu toe de enige die ze besteld heeft.
  

• F-16MLU: Dit zijn F-16's uit de A en B serie die Mid Life update hebben ondergaan, men is in 1998 begonnen met deze update.
  

Nederland beschikt op dit moment nog over 72 inzetbare F-16's. Oorspronkelijk waren er 213 aangekocht maar er zijn er in de loop der jaren diverse verkocht wegens bezuinigingen en er zijn er 36 neergestort. Geen enkele Nederlandse F-16 is neergestort door vijandelijk vuur.

Belangrijkste eigenschappen

• Fabrikant: General Dynamics/Lockheed-Martin
• Ontwerper: General Dynamics
• Gebruik: Jager/Jachtbommenwerper
• Spanwijdte: 9,45 m
• Lengte: 15,01 m
• Hoogte: 5,09 m
• Vleugeloppervlakte: 27,87 m²
• Zitplaatsen: F-16A/C/E= 1, F-16B/D/F=2

• Motor: 1 x Pratt & Whitney F100-PW-200 of 1 x Gneral Electric F110-GE-100
• Stuwkracht: F100-PW-200; 11.340 kg, F110-GE-100; 12.519 kg
• Snelheid: max. 2124 km/u (Mach 2)
• Plafond: 15.240 m
• Bereik: F-16A met uitwendige tanks; 3890 km

Gewicht

• Leeg: F-16A; 7070 kg, F-16B; 7374 kg
• Operationeel: 11.372 kg,
• Maximaal: 19.184 kg

• Bewapening: M61A-1 20mm kanon, Mk 82 227 kg bommen, AIM-7 Sparrows, AIM-9 Sidewinders, AGM-65 Mavericks

• Eerste vlucht: 2 februari 1974

MLU

Tijdens de aankoop van de F-16 ging men er van uit dat deze rond 1999 vervangen zou worden door een nieuw toestel. In 1998 is men voor 108 toestellen begonnen met de Mid-Life Update, reden voor deze update was dat er nog geen geschikte opvolger voor de F16 beschikbaar was. Belangrijkste verbeteringen tijdens deze update waren:

• Plaatsing van de Texas Instruments Modular Mission Computer. Deze centrale computer bied de mogelijkheid tot het plaatsen van nieuwe sensoren en wapensystemen waardoor het toestel nieuwe eigenschappen krijgt. deze nieuwe computer kent kortere laadtijden dan zijn voorganger, is makkelijker te updaten en verbeterd de algehele interactie tussen piloot en toestel.
• Verbeterde Fire Control radar : bied nu mogelijk tot volgen van max 10 doelen tegelijk. Verbetering van het bereik met 25% en een verbetering van de betrouwbaarheid van 40%. Radarscherm is nu in kleur.
• Advanced Identification Friend or Foe: Systeem dat vliegtuigen herkent en zodoende onderscheid kan maken tussen vriend en vijand.

Verder werden diverse kleinere computers en processoren vervangen door snellere exemplaren. Het videosysteem werd vernieuwd zodat met meerdere camera's tegelijk kon worden opgenomen. Na de Midlife Update behoort de F-16 weer tot de top en zou weer tot 2015-2020 mee kunnen totdat deze uiteindelijk wordt vervangen door de Joint Strike Fighter (JSF). Technisch gezien is het mogelijk de F-16 nog van een End Life Update te voorzien waardoor deze nog tot 2030 mee zou kunnen.

Wanneer de F-16 zal vervangen worden is tot op heden nog niet bekend, de regering is het op dit punt nog steeds niet met elkaar eens, en de huidige financiële crisis zal het besluit hieromtrent niet ook eenvoudiger maken.