De inzet van strooiwagens om ijzel tegen te gaan

Wanneer de temperatuur onder het vriespunt dreigt te komen is er een verhoogde kans op het ontstaan van ijzel. Er kunnen strooiwagens ingezet worden om gladheid te voorkomen en/of te bestrijden. Hierbij wordt er eerst gekeken wat de specifieke weersomstandigheden zijn. Er wordt bijvoorbeeld gecontroleerd of er kans is op neerslag en of er kans is dat de temperatuur rond het vriespunt kan komen te liggen. Wat is ijzel precies en hoe ontstaat het? Wanneer worden er door Rijkswaterstaat strooiwagens ingezet en wat voor strooiwagens worden gebruikt?

Zout strooien tegen ijzel

• Hoe ontstaat ijzel precies?
• Het gebruik van strooizout om ijzel tegen te gaan
• Voertuigen
• Onder welke weersomstandigheden wordt er zout gestrooid?
• Waar wordt er precies gestrooid?

Hoe ontstaat ijzel precies?

Er ontstaat ijzel wanneer het koud is en tegelijk regent. IJzel kan zich bijvoorbeeld ontwikkelen wanneer er plotseling een (warme) lagedrukgebied ontstaat tijdens een koude periode. Vanwege deze omstandigheden is het te warm om te sneeuwen, maar is het koud genoeg voor het ontstaan van ijzel. De regendruppels worden nabij de grond zeer koud en kunnen hierdoor bevriezen. Dit gebeurt wanneer de bodemtemperatuur onder de nul graden is terwijl de lucht warmer is. In andere gevallen bevriest water dat al eerder op de bodem terecht is gekomen. Dit kan zowel door de regen als door sneeuw ontstaan.

Het gebruik van strooizout om ijzel tegen te gaan

Er wordt zout gestrooid wanneer er kans is op gladheid vanwege sneeuw en/of ijzel. Strooizout heeft de eigenschap om het vriespunt van water te verlagen. De stoffen die zich hierin bevinden (natriumchloride of calciumchloride) mengen zich met het water waardoor er pekel ontstaat. Pekel is water met een hoog zoutgehalte. Omdat hierdoor het vriespunt lager is geworden, is de kans verkleind dat het water bevriest. Dit zorgt ervoor dat de kans op gladheid verminderd is.

De inzet van zout door de Rijkswaterstaat

Het strooien wordt onder andere door de Rijkswaterstaat uitgevoerd. Rijkswaterstaat houdt gedurende de winter de temperatuur, vochtigheid en het zoutgehalte van het wegdek bij. Hiermee kan er worden bepaald wanneer er precies gestrooid moet worden. Desondanks kan het na het strooien op bepaalde plekken nog steeds glad zijn.

Voertuigen

Rijkswaterstaat heeft honderden strooiwagens en sneeuwschuivers tot haar beschikking om gladheid te bestrijden. Zij worden ook wel calamiteitenmachines of pekelwagens genoemd. De zogenaamde 'Lava Storm' en 'Firestorm' behoren tot de bekendste voertuigen. De Firestorm heeft de mogelijkheid om warme zout over het wegdek te strooien zodat het wegdek meteen voor het verkeer toegankelijk is. Het strooien gebeurt over een grote oppervlakte. Hiernaast gebruikt dit voertuig een hete sproeivloeistof dat onder hoge druk het voertuig verlaat. De Lava Storm is groter dan de Firestorm en heeft als extra mogelijkheden om een sneeuwploeg en rolbezem in te zetten. Hierbij wordt er tegelijk sneeuw en ijs verwijderd. Nadat de sneeuwploeg en/of rolbezem is ingezet wordt de weg met hete sproeivloeistof behandeld. Brede autosnelwegen worden sneeuw- en ijzelvrij vrijgemaakt met behulp van meerdere sneeuwschuivers die in formatie rijden.

Onder welke weersomstandigheden wordt er zout gestrooid?

Er is een verhoogde kans dat er preventief gestrooid wordt wanneer de wegdektemperatuur onder de nul graden dreigt te komen. Hierbij wordt er gelet op hoeveel strooizout er al op de wegen ligt. Als er al voldoende strooizout aanwezig is wordt er namelijk niet gestrooid om het zoutvoorraad intact te houden. Hiernaast wordt er gelet op de kans op neerslag of condensatie. Wanneer hier geen kans op is betekent het dat er een minimale kans is op gladheid. In zo'n geval wordt er meestal besloten om niet te strooien. De strooimachines worden meestal 's nachts in gebruik genomen. Er wordt pas in de middag gestrooid als er gedurende de ochtend en/of middag veel sneeuwval heeft plaatsgevonden.

Waar wordt er precies gestrooid?

Er wordt normaliter op grote en belangrijke wegen (zoals rijkswegen) en een aantal N-wegen gestrooid. Dit zijn alle wegen die door de Rijkswaterstaat beheerd worden. Belangrijke wegen die niet onder de Rijkswaterstaat vallen en provinciale wegen worden in de meeste gevallen in samenwerking met de provincie bestrooid. Het wegenoverzicht geeft duidelijk weer welke wegen onderdeel zijn van Rijkswaterstaat. Via Rijkswaterstaatstrooit is er te zien op welke wegen er waarschijnlijk binnen korte termijn gestrooid gaat worden.