Geen OV-chipkaart meer nodig?

De Nederlandse Spoorwegen (NS) gaat met ABN-AMRO een proef doen waarmee in- en uitgecheckt kan worden met je bankpas en je MasterCard. Hierdoor kan de reistransactie meteen van je bankrekening afgeschreven worden en is de OV-chipkaart opwaarderen niet meer nodig. De test zal eind 2015 in eerste instantie worden uitgevoerd door ABN-AMRO-personeel en NS-personeel en als deze succesvol verloopt, kunnen reizigers vanaf 2016 met een bankpas met het openbaar vervoer gaan reizen. Er bestaat ook het idee om met de smartphone te kunnen in- en uitchecken, waardoor het openbaar vervoer toegankelijker wordt. Op den duur kan door deze technieken de OV-chipkaart overbodig worden.

De OV-chipkaart

De Nederlandse overheid heeft in 2012 de OV-chipkaart landelijk geïntroduceerd. Het idee was dat iedereen één kaart heeft voor het reizen met de bus, trein, tram en metro. Dit zou de doorstroming op stations en in de bus bevorderen en ook de veiligheid van treinstations zou toenemen wanneer alleen mensen met een OV-chipkaart hiertoe toegang zouden hebben. Je kunt voor een eenmalig bedrag (7,50 euro) een OV-chipkaart kopen, waar je saldo op kunt zetten om mee te reizen. Voordat je bijvoorbeeld in de trein stapt, check je in bij een paaltje van de desbetreffende vervoerder en wanneer je de trein verlaat, check je uit. De kosten die je hebt gemaakt, worden van de kaart afgeschreven.

Problemen

Helaas zijn er enkele praktische problemen met de OV-chipkaart. Zo heb je een minimumsaldo op de kaart nodig om te kunnen reizen (voor een normale reis zonder korting is dit een minimum van 20 euro). Het automatisch opwaarderen van de OV-chipkaart is alleen bij persoonlijke kaarten mogelijk; mensen met een anonieme kaart moeten dus vaak naar een NS-automaat om de kaart handmatig op te waarderen. Verder is er geen pas voor toeristen, waardoor ze ofwel voor 7,50 euro een OV-chipkaart moeten kopen ofwel losse kaartjes moeten kopen. Helaas accepteren veel NS-automaten geen creditcards, waardoor toeristen vaak naar de loketten moeten om met contant geld een kaartje te kopen en niet alle stations hebben deze loketten. Daarnaast moet er bij een verandering van vervoerder bij de ene vervoerder uitgecheckt worden en bij de andere vervoerder ingecheckt worden, wat tijdens de spits tot veel vertraging kan leiden. Ook kan er niet over de grens gereisd worden met een OV-chipkaart, hiervoor moet altijd nog een e-ticket gekocht worden. Niet erg gebruikersvriendelijk dus.

Inchecken met je bankpas

Om reizen met het openbaar gebruikersvriendelijker en toegankelijker te maken, voert de NS in het najaar van 2015 een proef uit waarmee met de trein kan worden gereisd met de bankpas. Met de bankpas kan – net zoals met de OV-chipkaart – worden in- en uitgecheckt bij een incheckpaal. Er hoeft geen pincode te worden ingetoetst en wanneer de reiziger uitcheckt, worden de kosten automatisch van de bankrekening afgeschreven. Reizigers hoeven dan dus niet meer bij een NS-automaat de kaart op te laden voor een reissaldo. Als de proef eind 2015 succesvol blijkt te zijn, zal de mogelijkheid om te reizen met de pinpas in 2016 voor alle reizigers worden geïntroduceerd. In het begin blijven de bankpas als betaalmiddel voor vervoer en de OV-chipkaart nog naast elkaar bestaan. Op de lange termijn is het echter de vraag of de OV-chipkaart nog een lang leven is gegund wanneer mensen op grote schaal overgaan tot de bankpas.

Near Field Communication (NFC)

De technologie achter het in- en uitchecken met de bankpas zonder het in te hoeven toetsen van een pincode wordt Near Field Communication (NFC) genoemd. Inmiddels zijn verschillende bankpassen en smartphones voorzien van deze technologie. Bankpassen met NFC-radiochips zijn voornamelijk bekend van het contactloos betalen. Met name ING en ABN-AMRO bieden deze diensten aan. Het NFC-systeem is echter ook geschikt voor reizen, aangezien de reissom direct van de rekening afgeschreven kan worden. De NFC-technologie is ook beschikbaar voor creditcards, waarmee het openbaar vervoer voor toeristen een stuk toegankelijker zou worden. Veel NS-automaten accepteren immers geen creditcards, waardoor reizen met het openbaar vervoer voor de meeste buitenlanders problematisch kan zijn.

Inchecken met je smartphone

Een mogelijk alternatief voor het in- en uitchecken met je OV-chipkaart of bankpas is in- en uitchecken met je smartphone. Translink, de uitgever van de OV-chipkaart, is sinds 2014 bezig met het ontwikkelen van mobiel in- en uitchecken. Men onderzoekt samen met banken en creditcardmaatschappijen wat de mogelijkheden zijn. Klanten van de Rabobank kunnen bijvoorbeeld al sinds begin 2015 betalen met de smartphone en ING introduceerde vingerafdrukken in de bankapp waarmee betalingen kunnen worden goedgekeurd. Mogelijk kan dit vanaf 2016 ook als men met het openbaar vervoer reist, want ook in smartphones zitten dezelfde NFC-radiochips die in bankpassen zitten.

Door het openbaar vervoer te laten betalen met de smartphone, ontstaan er veel mogelijkheden. Zo kun je instappen in een trein en later uitstappen door middel van een tracksysteem (via zogenaamde beacons), waarna de kosten automatisch worden berekend en afgeschreven. Deze be-in be-out methode is een alternatief op de check-in check-out methode. Dit kan op lange termijn leiden tot de afschaffing van de incheckpoorten op stations en ook zal dan het overstappen naar een andere vervoerder gebruikersvriendelijker verlopen. Verder kan je mobiele telefoon je van allerlei informatie voorzien over de rit, zoals de verschillende haltes, overstapmogelijkheden en de kosten. In dit geval behoren bijvoorbeeld het vergeten uit te checken en het hebben van een te laag saldo tot het verleden.

Syntus, de bus- en treinvervoerder in Gelderland en Overijssel werkt sinds januari 2015 met een app waarmee mobiel betaald kan worden voor dagkaarten en evenemententickets. In de toekomst wil Syntus ook reguliere ritten en in- en uitchecken mogelijk maken met deze app. Op termijn wil Syntus de mobiele telefoon de OV-chipkaart volledig laten vervangen. De NS ziet reizen met de smartphone – net zoals de bankpas – meer als een aanvulling dan een vervanging van het OV-chipkaartsysteem. Het is echter niet onwaarschijnlijk dat de OV-chipkaart wordt afgeschaft wanneer de populariteit op den duur afneemt.

Privacy

Aangezien er in het geval van de bankpas gereisd wordt met een persoonlijk betaalmiddel, kan het zijn dat de privacygegevens van reizigers in het geding komen. De NS heeft echter wel aangegeven dat – ondanks dat men toegang heeft tot de rekeningnummers van reizigers – men de persoonsgegevens van reizigers niet kan inzien. Bovendien zijn er veel praktische vragen omtrent privacy, zo is het de vraag hoe men moet reageren bij de diefstal van een bankpas en of bankpassen makkelijker geskimd kunnen worden door de incheckpalen te manipuleren. Daarnaast zullen niet alle reizigers het wenselijk vinden dat een reisapp is uitgerust met een tracksysteem dat via je smartphone in de gaten houdt waar je bent. Bovendien moet dit type gegevens goed beveiligd worden, aangezien het onwenselijk is dat criminelen kunnen achterhalen wanneer je bijvoorbeeld een langere tijd van huis of op vakantie bent.