Cruiseschepen Meyer Werft: van bouw tot vaart naar Eemshaven

Het bedrijf Meyer Werft in het Duitse Papenburg is een familiebedrijf en bestaat al sinds 1795. In het begin bouwden ze houten schepen, later werden dit ijzeren schepen. Bij de werf worden verschillende soorten schepen gebouwd. Dit zijn niet alleen cruiseschepen. De werft krijgt opdrachten van rederijen over de hele wereld. Voordat het betreffende cruiseschip uiteindelijk aan de rederij overgedragen kan worden, heeft het nog een lange weg te gaan en moet het langs diverse passages.

Inhoud

• De werf
• Hoe gaat de bouw in zijn werk
• Kiellegging
• Plaatsen modules
• Hutten
• Benodigdheden
• Beschilderingen
• Uitdokken
• Afvaart richting Eemshaven
• Juiste waterstand: alleen afvaart in voor- en najaar
• De af te leggen route
• Passages onderweg
• De af te leggen route
• Doksluis bij Papenburg
• Friesenbrücke bij Weener
• Schip ramt brug
• Emssperre bij Gandersum
• Keren bij Emden
• Eemshaven

De werf

Meyer Werft krijgt van rederijen over de hele wereld opdrachten om schepen te bouwen. Ze hebben het bouwen van veel cruiseschepen al voor hun rekening genomen. Naast zeecruiseschepen bouwen ze onder andere ook cruiseschepen voor op rivieren, vrachtschepen, containerschepen, schepen voor het vervoer van levende have en veerboten.

Hoe gaat de bouw in zijn werk

Voordat een cruiseschip daadwerkelijk zeewaardig is, gaat er heel wat aan vooraf. Eerst krijgt de werf een opdracht tot het bouwen van een cruiseschip. De klant geeft aan wat de wensen zijn en de bouwers van het schip gaan hier uiteindelijk mee aan de slag. Tussen het moment van overeenstemming van de bouw van een cruiseschip en de daadwerkelijke overdracht zit ongeveer 3 jaar. Een schip wordt in fases opgebouwd. Nadat het schip bijna helemaal klaar is, gaat het naar de Eemshaven in Nederland. Daar worden de laatste werkzaamheden verricht en maakt het schip een aantal proefvaarten.

Kiellegging

De allereerste fase is de kiellegging. Hierbij wordt een munt - de zogeheten geluksmunt - in het dok geplaatst en daarop wordt het schip verder in modules opgebouwd.

Plaatsen modules

Gemiddeld genomen bestaat een cruiseschip uit 90 losse modules. Deze modules worden eerst volledig opgebouwd voordat ze op het cruiseschip worden geplaatst. Uiteindelijk vormen alle modules samen een heel cruiseschip.

Hutten

De hutten en douchecabines worden bij een extern bedrijf volledig opgebouwd en afgewerkt en daarna als kant-en-klaar gemaakte module naar de werf vervoerd. Bij de werf worden deze modules in het schip geschoven.

Benodigdheden

Tijdens de bouw wordt er aardig wat materiaal gebruikt. Dit bestaat onder andere uit (gemiddeld genomen):

• 850 kilometer lasnaad
• 3200 kilometer elektriciteitskabels
• 45.000 lichtbonnen

Beschilderingen

Sommige cruiseschepen van een aantal rederijen - AIDA, Norwegian Cruise Line en Dream Cruises - zijn prachtig beschilderd. Het kan wel vijf maanden duren voordat een beschildering van een schip helemaal klaar is. Het schilderen gaat aan de hand van genummerde vlakken. Eerst worden de contouren geschilderd en daarna worden de genummerde vlakken met een rol ingeschilderd. De beschilderingen van beide schepen van Dream Cruises - Genting Dream en World Dream - zijn door de Chinese kunstenares Jacky Tsai ontworpen.

Uitdokken

Nadat er maandenlang aan het schip is gebouwd komt het moment dat het schip het dok kan verlaten. Dit wordt uitdokken genoemd. Het dok stroomt vol water en dan is het moment aangebroken dat het schip - achterwaarts - met behulp van diverse sleepboten naar buiten komt. Het schip legt aan bij de afbouwkade en dan worden er nog diverse werkzaamheden verricht, zoals het plaatsen van de schoorsteen. Daarnaast worden er nog diverse tests gedaan.

Afvaart richting Eemshaven

Zodra echt alle werkzaamheden er bij de Meyer Werft op zitten komt het moment dat een cruiseschip haar tocht naar de Eemshaven kan beginnen. En dit is niet zomaar iets! Het is ontzettend precies werk. Soms is er maar sprake van ongeveer tien centimeter ruimte tussen het schip en een brug/sluis. Het schip wordt een groot deel van het traject vergezeld door sleep- en duwboten. Het verlaat achterwaarts het dok en vaart tot Emden achterwaarts. Daar keert het schip pas om en kan dan op eigen kracht verder varen naar de Eemshaven. Bij de Eemshaven vaart het weer achterwaarts naar de aanlegpier.

Juiste waterstand: alleen afvaart in voor- en najaar

Twee keer per jaar wordt een cruiseschip afgeleverd. Dit is het geval in het voor- en najaar. Dit heeft alles te maken met springvloed. De vaart naar de Eemshaven is weersafhankelijk. Als het te hard waait, kan het geen doorgang vinden. Het is dus mogelijk dat een van tevoren geplande vaart op het allerlaatste moment wordt geannuleerd. Een afvaart kan op elke dag van de week plaatsvinden en dan ook nog op elk moment van de dag. Het hangt allemaal samen met de juiste waterstand. Soms is de afvaart op een doordeweekse dag en andere keren kan het net zo goed in het weekend plaatsvinden. Datzelfde geldt voor het moment van de dag. Soms is het 's ochtends en op andere momenten kan het juist weer 's avonds zijn. De afvaart van de World Dream in 2017 was toevallig op een zaterdagochtend rond 10.00 uur, terwijl de afvaart van de Norwegian Joy in 2016 plaatsvond op zondagavond rond 21.00 uur en de afvaart van de Norwegian Breakaway in 2013 juist weer plaatsvond op dinsdagochtend rond 11.00 uur.

De af te leggen route

Voordat het schip uiteindelijk in de Eemshaven aankomt, heeft het nog een lange weg te gaan. Het schip vaart niet snel en doet er lang over om bij de volgende passage te komen. Hoe langer het schip is, hoe langer het duurt voordat het schip door de passages heen kan varen. Tussen het passeren van de doksluizen en het passeren van de brug bij Weener zitten vaak zes uren. Gemiddeld genomen neemt het hele traject ongeveer 20 uren tijd in beslag. Soms gaat het voorspoediger dan gedacht en komt het schip eerder in de Eemshaven dan gepland. Iedere keer is het een ware happening. Er komen dan ook veel mensen om het spektakel bij te wonen. Zelfs als vindt het 's avonds plaats.

Passages onderweg

De Eems (in het Duits Ems) is bij Papenburg op zijn smalst en wordt in de loop van de route steeds een beetje breder. Na de Emssperre (Gandersum) wordt de rivier breder en bij Emden heeft een cruiseschip voldoende ruimte om te keren en vanaf dat moment kan het zelfstandig verder varen naar de Eemshaven. Maar voordat het schip daar is moeten de volgende "hindernissen" nog worden genomen:

• doksluizen bij de Meyer Werft
• Friesenbrücke bij Weener
• Jann-Berghaus-Brücke bij Leer
• Emssperre bij Gandersum

De af te leggen route

Doksluis bij Papenburg

Zodra het schip vertrekt klinkt er meerdere malen de scheepstoeter. Het schip vertrekt achterwaarts (zo is het namelijk uit het dok gekomen) vanaf de afbouwkade. Het schip wordt vergezeld door meerdere sleep- en duwboten. Het duurt ongeveer een uur voordat het schip echt door de doksluizen is gevaren. Van daaruit gaat de tocht verder naar de Friesenbrücke bij Weener.

Friesenbrücke bij Weener

De Friesenbrücke bij Weener is een brug voor het treinverkeer van Groningen naar Leer (vice versa). Het middengedeelte van de brug kan opengeklapt worden, zodat grote schepen dit 'obstakel' kunnen nemen. Het gedeelte dat geopend kan worden is normaal gesproken slechts 25 meter breed en dat is te weinig voor het passeren van een cruiseschip. Dan wordt met behulp van een kraan nog een extra deel van het tussenstuk van de burg verwijderd, zodat het schip wel kan passeren. Maar het blijft dan nog steeds een precies werkje. Het schip heeft aan beide kanten ongeveer 10 centimeter speling!

Schip ramt brug

Op 3 december 2015 ramde een containerschip de brug waardoor de brug ernstig werd beschadigd. De scheepsvaart heeft daardoor een paar dagen stilgelegen. Daarnaast kon (en kan (anno 2017)) het treinverkeer geen gebruik van de brug maken. Er zijn plannen voor het realiseren van een nieuwe brug met een grotere opening, zodat ook cruiseschepen in het vervolg makkelijker door kunnen varen. De prognose is dat de brug rond 2024 klaar zal zijn.

Emssperre bij Gandersum

De Emssperre - ook wel Emssperrwerk genoemd - is een waterkering bij het Duitse Gandersum. Hij bestaat sinds 2002 (bouwperiode van 1998 tot en met 2002) en is 476 meter lang. De waterkering wordt gebruikt bij (extreme) waterstanden. Door het sluiten van de kering wordt voorkomen dat land overstroomt. Deze kering ligt precies in het vaargebied van diverse schepen die van en naar de Noordzee - via de Eems - varen. Het is dus ook een 'hindernis' die een cruiseschip tegenkomt op weg naar de Eemshaven. Er zijn in totaal zeven openingen voor scheepvaart. Grote schepen, waaronder cruiseschepen, maken gebruik van een andere opening dan binnenvaartschepen. Dit is de zogeheten 'hoofdscheepvaartopening' en deze opening is 60 meter breed. Het openen en sluiten van de sluisdeuren gaat aan de hand van een hydraulisch systeem. Het openen neemt ongeveer 38 minuten in beslag en het sluiten ongeveer 28 minuten.

Keren bij Emden

Zodra een cruiseschip bij Emden komt is er veel meer ruimte en kan het keren. Van daaruit vaart het zelfstandig verder richting de Eemshaven. Dat is ook het moment dat de sleep- en duwboten het cruiseschip niet meer vergezellen.

Eemshaven

Vanaf Emden vaart het cruiseschip vooruit naar de Nederlandse Eemshaven. Dit laatste traject neemt ongeveer 4 uren tijd in beslag. Het schip vaart achterstevoren naar de pier waar het aanlegt. In de Eemshaven worden de allerlaatste werkzaamheden verricht en maakt het schip diverse proefvaarten op zee, voordat het uiteindelijk in Bremerhaven aan de rederij wordt overgedragen.

Lees verder

• Cruisen in Noorwegen: zeereis met de Hurtigruten
• Boottocht Oslo-Kiel met de Color Line
• Cruiseschip Norwegian Joy: eerste schip met kartbaan
• Cruisen met Phoenix Reisen uit Duitsland
• Cruisen over wereldzeeën met AIDA cruises