Sterke Yerke IV – kruistocht tegen zwerfvuil in de oceaan

De Sterke Yerke is een vlot waarmee een groep vrienden in 1979 de oceaan overstak, in het spoor van Thor Heyerdahl en de Kon Tiki. Stichting Styerke Yerke wil weer de oceaan op, ditmaal om onderzoek te doen naar plastic in de Waddenzee en in de Atlantische Oceaan. De mannen zitten niet alleen vol avontuur, maar maken zich ook zorgen over de toestand van de zeeën en oceanen. Ze worden milieujutter en geven lezingen over vervuiling en varen op een vlot.

Vier vrienden uit Leeuwarden

Sterke Yerke is de naam van een vlot dat door vier Friese vrienden uit Leeuwarden in de jaren zeventig werd gebouwd en waarmee ze de oceaan overstaken. De broers Guus en Chris Schweigmann, Frits Riemersma en Leo van der Ploeg kenden elkaar van de lagere school. Na die schooljaren gaan ze elk huns weegs. In 1974 ontmoeten ze elkaar toevallig weer in een kroeg in Leeuwarden. De vrienden raken aan de praat en die avond worden er plannen gesmeed die sterker worden naarmate de avond vordert.

Bierviltje

Op een bierviltje maken ze een schets van een vlot. Dat willen ze gaan bouwen. De schets op het bierviltje is na drie maanden timmeren een vlot met de naam Sterke Yerke. De vriendengroep vaart op een constructie van oliedrums. Aan dek staat een biertap en een elektronisch orgel en de mannen varen er in de zomer van 1974 mee op de Friese meren. Ze krijgen enorm veel publiciteit en de mannen krijgen de smaak te pakken.

Atlantische Oceaan oversteek

In 1974 doen ze een poging de oversteek naar Engeland te maken, maar die mislukt. Twee jaar laten komen ze wél aan in Engeland: ze hebben inmiddels een betere en sterkere Sterke Yerke gemaakt, de Sterke Yerke II. Daarna willen de vrienden, die zijn opgegroeid met de watersport, nog een stapje verder: ze willen de Atlantische Oceaan oversteken.

Navigeren als Columbus

Ze bouwen Sterke Yerke III en de tocht die ze willen maken gaat niet meer alleen om het avontuur maar ook om aandacht te vragen voor de toenemende milieuvervuiling. Om geld voor de overtocht te verzamelen maken de mannen gebruik van de media. Via een Sterke Yerke-krant een een radio-oproep worden sponsors geworden en in 1979 beginnen ze aan de oversteek.

Klok

Hoofdsponsor wordt het milieuvriendelijke wasmiddel Klok. De naam komt groot op het zeil te staan. Sterke Yerke III heeft primitieve apparatuur aan boord: een sextant en een kompas. Ze willen varen zoals Columbus dat had gedaan, door te navigeren op de zon en de sterren. De vertrekhaven is Harlingen.

Golven op de Noordzee

De Noordzee is een onrustige zee, ontdekken de vlotvaarders. Je hebt er wisselende winden die de golven meters hoog kunnen opstuwen. Op de oceaan is het water rustiger. Naast de vier mannen is er nog een kat en een papegaai aan boord. Ze raken de twee dieren kwijt, want ze slaan overboord tijdens een storm bij Gibraltar.

Curaçao

De mannen brengen 137 dagen en meer dan 10.000 zeekilometers door op het vlot van drie bij vier meter. Als ze bijna bij Curaçao zijn gaat het alsnog mis. Het vlot slaat stuk op de riffen voor Bonaire en al het verzamelde wetenschappelijke materiaal gaat verloren. De bemanning komt met de schrik vrij. In 1985 gaan de vier Leeuwarders terug om het vaartuig te lichten, op te knappen en alsnog door te varen naar Curaçao.

Reünie

In 2011 vieren de vier een reünie. Sterke Yerke komt in dat jaar op de televisie in het programma Andere Tijden. Het avontuur is in de mannen weer wakker geblazen en er wordt gedroomd over een nieuw vlot.

Sterke Yerke IV

De dromen worden nieuwe plannen. Ze willen nogmaals de oceaan oversteken en ditmaal aandacht vragen voor de plastic soep in de oceaan. De mannen worden benaderd door een filmproducent en ook daar willen de Sterke Yerke mannen aan meewerken. Deze keer gaan ze niet zelf als bemanning mee op het vlot. Voor de bemanning van de Sterke Yerke IV komt een televisie programma waar jongeren die mee willen varen aan mee kunnen doen. Het programma is een soort afvalrace waarbij de uiteindelijke bemanning als winnaars uit de bus komt. Er is een commercieel TV-station dat het programma wil maken en uitzenden. Het blijft vooralsnog bij een mooi plan.

Sponsor Waddenvereniging

Eén van de sponsoren van het team van de Sterke Yerke is de Waddenvereniging. Door de sponsoring wordt er in 2011 aangevangen met de plannen. In de zomer van 2012 zou er gevaren gaan worden, maar dat is nog even uitgesteld. In 2013 ligt het vlot nog niet in het water en ook de jaren daarna niet. De bemanning had het plan om tijdens de tocht onderzoek te doen naar de plastic soep in zee. Niet alleen in de oceaan maar ook in de Waddenzee.

Milieujutten

Het onderzoek zou de Waddenvereniging helpen met de strijd voor het behoud van het Werelderfgoed Waddenzee. Wat de mannen van Sterke Yerke wel doen is afval jutten en lezingen geven tijdens Oerol op Terschelling.

Lees verder

• 50 Let Pobedy – Atoomijsbreker van Rusland
• Project Dream – grootste jacht van Nederlandse werf
• Curaçao – Eiland in de Caribische Zee
• KNRM NH 1816 - reddingboot van de toekomst
• Plastic soep in de oceaan en zeemeerminnentranen op strand