Minerva, de Belgische Rolls Royce

Sommige automerken hebben een mythische bijklank. Een automerk dat daar zeker bij hoort is Minerva. De Minerva was in zijn tijd het neusje van de zalm. Staatshoofden, koningen en filmsterren verplaatsten zich met stijl in deze klasbak die kon wedijveren met een merk als Rolls Royce. Minerva oldtimers zijn vandaag de dag wereldwijd zeer gegeerd. Voor een origineel embleem van de godin Minerva die het radiatorblok sierde, worden serieuze bedragen neergeteld. In België zijn er nog zowat 150 Minerva’s, die met liefde vertroetelt worden door hun eigenaren.

In den beginne

Alles begon met de stichter Sylvain de Jong (1868-1928) die van Amsterdam naar Antwerpen verhuisde en met zijn twee broers en enkele lokale handelaars fietsen begon te bouwen. In 1897 begon hij voor zichzelf en bedacht de merknaam Minerva, naar de Romeinse godin van wijsheid en de kunsten. In 1900 begon hij ook motorfietsen te fabriceren. Aanvankelijk werd er eenvoudigweg een motor aan de voorste framebuis gemonteerd. Toch kende deze motorfiets een mondiaal succes. In 1904 werd de eerste auto gebouwd, maar pas vanaf 1908 kwam de fabricage goed op gang.

Hogere klasse

Minerva werd al snel geroemd om zijn degelijkheid, luxueuze afwerking en snelheid. De adel, verschillende koningshuizen (ook het Belgische), filmsterren en bedrijfsbonzen reden rond of lieten zich rondrijden in de indrukwekkende auto’s. Zelfs Henry Ford van de Ford fabrieken in de Verenigde Staten was een trotse bezitter. Ondanks het feit dat de Minerva fabrieken door de Duitsers werden leeggeroofd in de Eerste Wereldoorlog, werden de jaren ‘20 van de 20ste eeuw de gouden jaren van het automerk. Voor WO I, in 1911, was Minerva de grootste fabriek van België met 1600 werknemers, begin jaren 1920 werkten er zelfs 6500 personeelsleden.

Crisis

Het succesverhaal duurde niet lang. Een combinatie van factoren leidde tot de ondergang. De stichter Sylvain de Jong wilde in 1927 nog uitbreiden, maar overleed een jaar later aan kanker. Het jaar daarna, in 1929, crashte de beurs van New York. De vraag naar luxewagens viel prompt stil. Een en ander had tot gevolg dat in 1934 het bedrijf wegens de economische recessie fuseerde met Imperia, een ander Belgisch automerk.

Het einde

De fabricagehallen bleven bestaan en werden tijdens WOII door de Duitse bezetter gebruikt om vliegtuigonderdelen te fabriceren en stockeren. Ze kregen van de Duitsers de naam ‘Erla’. Een bombardement van de geallieerde bommenwerpers om de fabrieken uit te schakelen miste doel: de bommen kwamen een kilometer verder op de Antwerpse gemeente Mortsel terecht, waar meer dan 900 burgerslachtoffers vielen. Na WOII werd er een bedrijf met de naam ‘Nieuwe Maatschappij Minerva’ opgericht, maar dat produceerde enkel terreinwagens in licentie van Landrover voor de Belgische krijgsmacht en voor een beperkte export. Het roemruchte verleden van de koninklijke automobiel was wel heel ver weg.

Vandaag

Vandaag de dag zijn er zowat 150 Minerva’s in België. De oldtimer is wereldwijd erg gegeerd, niet alleen door het prestigieuze merk op zich, maar ook door de individuele geschiedenis van elk van deze wagens. De naam Minerva leeft trouwens nog voort in Radio Minerva, een regionale, populaire zender in Antwerpen die vooral muziek draait uit de Roaring Twenties en voor wiens doelpubliek, de senioren, de auto meer is dan enkel een verre herinnering.