Vrijdag de 13e in het verkeer

Op vrijdag de 13e gaan veel bijgelovige mensen weer met knikkende knieën de deur uit. Wat het verkeer betreft, is die angst volgens de statistieken niet terecht.

Vrijdag de 13e een ongeluksdag?

Wellicht is dat wel zo, maar de verkeersstatistieken kunnen dat niet bevestigen, althans niet volgens ADAC, de Duitse zusterorganisatie van onze ANWB.

Zolang de ADAC dat bijhoudt, waren er op vrijdag de 13e nooit opvallend veel ongevallen. Weliswaar geeft de vrijdag over een heel jaar bezien de meeste kans op ongelukken, maar de reden daarvoor is de extra verkeersdrukte op die dag:

• pendelaars die na een werkweek weer naar huis rijden;
• vakantiegangers die hun vakantie aanvangen;
• en uiteraard is ook alcohol in het spel wanneer automobilisten na het stappen naar huis rijden.

Vrijdag de 13e volgens ziektekostenverzekeraars

En ook ziektekostenverzekeraars bij onze oosterburen komen op basis van hun statistieken tot vergelijkbare conclusies. Ook zij hebben het aantal ongevallen in de afgelopen jaren bestudeerd. Conclusie: op vrijdag de 13e gebeuren volgens hun statistieken relatief weinig ongelukken.

Wel wordt door een gegevensanalyse over een tweejaars periode volgens verzekeringsmaatschappij Zürich bevestigd dat de vrijdag de meest schaderijke dag van de week is. Op vrijdagen waren er in de betrokken observatieperiode ongeveer tien procent meer schadegevallen dan op andere dagen. Dus de vrijdag is sowieso altijd de drukste dag van de week, maar het is niet opvallend drukker op vrijdag de 13e.

Ook het getal 13 op zich geeft niet meer schadegevallen

Ook het getal 13 alleen (dus zonder de toevoeging vrijdag), staat niet automatisch voor een ongeluksdag. Op alle “dertienden” van een maand werden zelfs minder schades gemeld dan het jaarlijks gemiddelde. De cijfers spreken dus voor zich: een “vrijdag de dertiende” is uit statistisch oogpunt niet echt een slechte dag.

Automobilisten rijden niet voorzichtiger op vrijdag de dertiende

ADAC verklaart de resultaten met een statistisch fenomeen. Men zou kunnen denken dat mensen uit angst voor vrijdag de 13e voorzichtig zullen rijden, maar dat is niet zo. Deze dag komt maar zo zelden voor (in 2011 was er bijvoorbeeld slechts een vrijdag de 13e), dat men door de jaren heen geen serieuze en betekenisvolle statistieken voor een betrouwbaar gemiddelde kon krijgen. Er waren zowel uitschieters naar boven als naar beneden. Maar uit zulke klein aantallen kan men niets zinvols afleiden.

Vrijdag de 13e: een verzonnen bijgeloof

Veel mensen geloven dat vrijdag de 13e een speciale betekenis heeft. De angst voor deze "ongeluksdag" komt niet voort uit traditioneel bijgeloof. Het is een fenomeen dat zich pas in de 20ste eeuw manifesteerde.

Weliswaar bezaten de vrijdag en de 13e ieder voor zich in de financiële crisis van de jaren ‘30 hun specifieke betekenissen, maar ze werden niet met elkaar gecombineerd. Pas in de jaren ‘50 van de vorige eeuw dook de negatieve combinatie voor het eerst op, vermoedelijk in krantenberichten.

De vrijdag volgens christelijke traditie

Een vrijdag brengt volgens christelijke traditie vaak niet veel goeds:

• waarschijnlijk hebben Adam en Eva op een vrijdag in “de appel” gebeten;
• en op een vrijdag hebben de Romeinen Christus gekruisigd.