Advisering, montage en demontage van torenkranen
Bij veel grote bouwwerken wordt gebruik gemaakt van torenkranen. Het adviseren in deze kranen, het monteren en demonteren van deze kranen en het bedienen van deze kranen is een vak apart, of eigenlijk 3.
Algemeen
Torenkranen zijn er in vele soorten en maten. Een aantal verschillende merken die veel worden gebruikt zijn:
- Liebherr
- Comodill
- Potain
- Wilbert
- Wolff
De torenkranen zijn er in verschillende zwaartes. Hoe zwaar een kraan is kun je zien in de typenaam van de kraan.
Bijvoorbeeld: Liebherr 280ECH12
- Deze kraan kan maximaal 12 ton tillen en heeft een last moment van 280tonmeter.
- Dit lastmoment geeft aan tot op welke afstand de kraan die 12 ton maximaal kan hebben.
- afstand(m) x gewicht (t) = lastmoment (tm)
Opstelling
Een torenkraan kan op verschillende manieren worden opgesteld:
- op een poer
- op een onderwagen stationair
- op een onderwagen railrijdend
Er zijn ook mobiele torenkranen, voorbeelden hiervan zijn een torenkraan op rupsen en de uitvouwbare torenkranen.
De advisering
Om een goed advies te kunnen geven over welke kraan nodig is moeten er een aantal gegevens over het bouwwerk bekend zijn:
- wat is de maximale afstand die de torenkraan moet kunnen bereiken
- op welke afstand welk gewicht getild moet worden
- de ruimte om de torenkraan op te stellen
- de tijd dat de kraan nodig is op het bouwwerk.
Uit punt 1 kan de benodigde gieklengte van een kraan worden afgeleid. De beschikbare gieklengtes verschillen per merk torenkraan. Hoe zwaar de torenkraan moet zijn die nodig is komt naar voeren uit punt 1 en 2. Hoeveel een torenkraan op een bepaald punt nog kan tillen is mede afhankelijk van de gieklengte van de kraan. De punten 3 en 4 zeggen wat over hoe de kraan moet worden opgesteld. Voor een kort durend bouwwerk (korter dan 9 maanden) kan het verstandig zijn om de torenkraan op een onderwagen op een randbalk op te stellen, omdat hiervoor minder in de ondergrond gedaan hoeft te worden. De uiteindelijke kosten komen dan lager uit. Als er echter geen ruimte is om een onderwagen neer te zetten kan het zijn dat de kraan toch op een poer moet worden opgesteld. Een poer is een betonblok in de grond waar de kraan met zijn voeten in staat.
Wat er allemaal in de ondergrond gedaan moet worden voor de kraan wordt voor opstelling door een constructeur berekend.
Deze berekend dan bv hoe groot de poer moet zijn of hoe de randbalk eruit moet zien. Maar ook bij opstelling op rail of bij een mobiele torenkraan moet er goed gekeken worden naar de ondergrond waar de kraan op komt.
Ook wordt er bij de advisering al gekeken naar hoe de torenkraan gemonteerd en gedemonteerd moet worden. Er wordt dan gekeken naar waarvandaan de kraan moet worden gemonteerd en gedemonteerd. Dit is belangrijk voor de mobiele kraan die nodig is. Ook wordt er gekeken of er voldoende plaats is voor het uitleggen van de giek van de kraan.
Monteren
Voor het monteren van de torenkraan komen we bij de kraanmonteur terecht. Voordat de kraan wordt gemonteerd gaat de adviseur van de torenkraan eerst op het bouwwerk kijken of dat de ruimte die hij in zijn advies heeft meegenomen voor montage van de kraan en het uitleggen van de giek er ook echt is. En of dat de mobiele kraan die hij in gedachte heeft ook op de plek kan komen waar men die heeft uitgedacht. Op de dag van montage wordt de kraan aangevoerd op vrachtwagens. Het opbouwen van een torenkraan duurt ongeveer 1 tot 2 dagen.
Tijdens de bouw
Tijdens de duur van het bouwwerk wordt er op de torenkraan gedraait door een kraanmachinist. Voor verschillende kranen zijn verschillende TCVT hijsbewijzen beschikbaar. Zonder het benodigde diploma mag er niet op een kraan worden gedraait. Alleen op kranen kleiner dan 10tonmeter mag worden gedraaid zonder hijsbewijs. Het is belangrijk om een goed team op een torenkraan te hebben. Dit team is een combinatie van de kraanmachinist en de aanpikkelateur. De aanpikkelateur loopt onder de kraan en zorgt dat alle lasten worden aangepikt. Maar hij kijkt ook naar de logistiek op de bouwplaats rond de torenkraan. Dus wie wanneer de torenkraan kan gebruiken.
Demonteren
Als het bouwwerk is afgelopen moet de torenkraan weer worden weggehaald. Het weghalen (demonteren) van de torenkraan gebeurt wederom door de kraanmonteurs. De kraan wordt gedemonteerd door middel van een mobiele kraan en afgevoerd op vrachtwagens.