Velg- of schijfremmen voor je moutainbike?
Schijfremmen zijn remmen waarvan het remoppervlak uit een schijf bestaat die aan de naaf bevestigd is. De schijfrem, van origine afkomstig uit de auto- en motorbranche, vindt ook steeds meer toepassing bij fietsen.
Welke soorten schijfremmen zijn er?
In beginsel kunnen er twee soorten schijfremmen worden onderscheiden: de mechanische en de hydraulische.
- Mechanische schijfremmen: De overbrenging gebeurt net als bij cantileverremmen via een bowdenkabel. Bekende fabrikanten zijn Promax, Avid, Hayes, Shimano en Tektro (gemiddeld tot hogere prijsklasse).
- Hydraulische schijfremmen: hierbij wordt het vermogen van remgreep naar remklauw overgebracht door middel van een remvloeistof. Als remvloeistof worden minerale oliën (Shimano, Magura) of de uit de autobranche bekende remvloeistof DOT gebruikt. Fabrikanten zijn onder andere: Grimeca, Hayes, Formula, enz.).
Semihydraulische schijfremmen
Deze remmen hebben zich nooit niet echt doorgezet omdat ze enerzijds net zo duur zijn als een hydraulische rem, maar anderzijds wel de nadelen van een mechanische schijfrem bezitten. De aansturing gebeurt tot aan de remklauw door middel van bowdenkabels, pas vanaf dan wordt de remzuiger hydraulisch bediend. Vanwege de zeer lange remkabel kunnen deze remmen alleen met veel handkracht worden bediend, zijn ze gevoelig voor vuil en de remkracht is slechter te doseren.
Voor- en nadelen van de schijfremtechnologie
De voor- en nadelen van schijfremtechnologie blijken vooral bij vergelijking van het meest gebruikte alternatief, de velgrem.
Voordelen schijfremmen
- altijd optimale remwerking: zelfs onder natte omstandigheden en bij sneeuw en ijs, is er geen vermindering van remkracht zoals dat het geval is bij velgremmen;
- geen verhitting van de velgen: schade veroorzaakt door oververhitte velgen tijdens het remmen (denk aan een klapband), kan worden vermeden met schijfremmen. Dat werkt vooral goed bij fietsen met een kleine wieldiameter zoals bij ligfietsen. Opmerking: de schijven kunnen wel zeer heet worden, niet aanraken dus!
- geen slijtage van de velgen: in tegenstelling tot velgremmen worden bij schijfremmen de wielen, die vooral ook een dragende functie hebben, niet langer gebruikt als onderdeel van de remmen. Doorgesleten velgen heb je in ieder geval niet bij schijfremmen;
- minder handkracht vereist: om eenzelfde remwerking te bereiken kan bij schijfremmen met minder handkracht worden volstaan dan bij een velgrem;
- een slag in het achterwiel heeft geen invloed op de remprestaties bij schijfremmen. Je kan met een werkende rem naar huis fietsen.
Nadelen schijfremmen
- de prijs: schijfremmen zijn over het algemeen duurder dan velgremmen;
- het gewicht: schijfremmen zijn over het algemeen zwaarder dan eenvoudige mechanische velgremmen. Wel zijn ze doorgaans lichter dan hydraulische velgremmen;
- reparatie: schade is bij hydraulische schijfremmen slechts mogelijk met een servicekit (speciale onderdelen, hydraulische vloeistof)van de fabrikant. Dat geldt trouwens ook voor hydraulische velgremmen, maar niet voor mechanische schijfremmen;
- geluid: bij bepaalde schijfremmen hoor je altijd een licht schurend geluid tijdens het rijden. En bij andere schijfremmen doet zich dat voor na het vervangen van de remblokken. Voor een perfecte vrijloop is een zorgvuldige montage en speciaal gereedschap noodzakelijk;
- spanning op de spaken: schijfremmen veroorzaken door een andere wijze van krachtoverbrenging een grotere belasting op de spaken dan velgremmen;
- kwetsbaar: door de kwetsbare positie (met name op de voorvork) kan de schijfrem bij omvallen van de fiets of bij transport ervan, gemakkelijk verbogen worden.
Het kiezen van de juiste schijfremmen
Een schijfrem die overbelast is, raakt oververhit en verliest vervolgens aan remkracht, iets wat bekend staat onder de naam fading. Punt van aandacht daarbij is vooral de diameter van de schijf. Hoe groter de schijf, hoe langer je krachtig kunt remmen. Hoe zwaarder het rijwiel (rijder en bagage), en hoe meer je bent aangewezen op continue remkracht (lange steile afdalingen) hoe groter de schijf moet zijn. Wie het doorgaans kan stellen zonder continue remkracht, heeft geen problemen met oververhitting en heeft de vrije keuze.
Vork moet passen bij schijfdiameter
Een door de fabrikant eventueel aangegeven gewichtsbeperking moet zeer zeker worden opgevolgd. Omdat de remkracht bij schijfremmen door de hele vork verloopt, moet men ook altijd aan de specificaties daarvan aandacht besteden. Vooral bij grote schijfdiameters moet je je ervan overtuigen dat de vork daarvoor geschikt is. Niet elke vork is goedgekeurd voor grote remschijven. Bij oudere modellen mogen in geval van twijfel geen grotere remschijven daarop gemonteerd worden. Maar al met al is een eenduidige aanbeveling voor de keuze van schijfremmen moeilijk te geven.
De juiste remvloeistof gebruiken
Het voordeel van met remvloeistof aangedreven remmen is de mogelijkheid om remvloeistof bij tankstations bij te kopen. In remmen met minerale oliën (Magura en Shimano ) mag onder geen voorwaarde DOT worden toegepast, terwijl voor “DOT-remmen” het omgekeerde geldt. Minerale oliën hebben het voordeel dat ze niet verouderen, zodat er minder onderhoud nodig is.
Hoe moet je schijfremmen reinigen?
Oliën en vetten mogen onder geen voorwaarde in contact komen met de remschijf. Het gevolg daarvan is verlies aan remkracht, mogelijk zelfs totale uitval. Kleine verontreinigingen beïnvloeden de remkracht maar weinig en de invloed daarvan zal na verloop van tijd afnemen. Is het verlies van remkracht groter dan kan men de schijven reinigen met industriële alcohol, spritus of een zeepsopje. Belangrijk: verwijder altijd de remblokken alvorens werkzaamheden aan het hydraulisch systeem uit te voeren!