Een vakantiefiets (trekkingfiets) aanschaffen

Bij de aanschaf van een vakantiefiets of trekking bike ziet u wellicht door de bomen het bos niet meer. Er moet met van alles rekening gehouden worden en er zijn ontelbaar veel keuzes. Eigenlijk valt het enorm mee: na het kiezen van het juiste frame en wielmaat is het belangrijkste al gedaan. Besteedt u nog even aandacht aan het stuur, zadel en de pedalen, en het comfort zal enorm toenemen! Nog een aantal tips om in acht te nemen en uw vakantiefiets is spoedig klaar voor de fietsvakantie!

Het frame en de framemaat van de vakantiefiets

Wilt u een frame van staal of aluminium? Dat is een van de allereerste kwesties die zich zal aandienen. Van staal wordt over het algemeen gezegd dat het comfortabeler rijdt (staal geeft meer mee dan aluminium) en dat het robuuster is (staal kan doorgaans meer hebben dan aluminium, belangrijk als u bijvoorbeeld uw fiets meeneemt in het vliegtuig of als u met de fiets onderuit gaat). Aan de andere kant is aluminium doorgaans lichter (gemiddeld van een halve tot een hele kilo). Tot slot worden frames ook van titanium gemaakt. Je betaalt daarvoor een hoge meerprijs, maar dan heb je wel een materiaal dat de voordelen van staal en aluminium combineert.

Naast het materiaal is de framemaat uitermate belangrijk. Koopt u een nieuwe fiets, laat u zich dan zeker opmeten in een winkel, of neem plaats op een pasframe. Het zadel en het stuur in mindere mate kunnen altijd nog hoger en lager gezet worden, maar de geometrie van het frame is niet meer te veranderen! Neem de horizontale bovenbuis van het frame: een te korte bovenbuis zal zorgen dat het stuur te dicht bij uw knieën zit, een te lange bovenbuis zorgt dat u te ver voorover moet rijken naar het stuur: beide kunnen vervelende rugklachten tot gevolg hebben.

De wielen

Een andere belangrijke kwestie is de keuze van de wielmaat: 26 of 28 inch. Van 26 inch wielen zal u buiten Nederland makkelijker reservebanden en reservevelgen aantreffen. Van 28 inch wielen wordt aan de andere kant gezegd dat ze iets lekkerder rijden en (marginaal) minder trapenergie vereisen. 26 inch wielen worden meestal gekozen voor reizen in "the middle of nowhere" en wereldreizen: banden kunnen dan ook in het buitenland gekocht worden.

De contactpunten: stuur, zadel en pedalen

Het is belangrijk ruimschoots aandacht te besteden aan het stuur, het zadel en de pedalen van de vakantiefiets. Deze drie contactpunten kunnen het fietsgemak aanzienlijk beïnvloeden!

Stuur

Als er veel tijd op een fiets wordt doorgebracht, is het erg fijn als er de mogelijkheid is het stuur op meerdere manieren vast te pakken. Zo worden met name de handen en polsen steeds op een andere manier belast, waardoor blessures aan deze lichaamsdelen veelal uit zullen blijven.

De meest bekende fietssturen zijn:

• Recht stuur - In plaats van volledig rechte sturen ziet men veelal sturen met een lichte buiging. Over het algemeen wordt het aangeraden een stuur te kiezen die in ieder geval een aantal graden gebogen is, om de polsen te ontlasten. Om het rechte stuur meer handposities te geven kan er gekozen worden om "bar ends" te monteren. Dit zijn, zoals de naam zegt, handgrepen die haaks op de uiteinden van het stuur gemonteerd zijn.
• Vlinderstuur - Het vlinderstuur heeft ongeveer de vorm van een acht en biedt daarmee veel verschillende handposities.
• Wielrenstuur - Het wielrenstuur is doorgaans geschikt voor mensen die graag relatief ver voorover gebogen op de fiets zitten. Een dergelijke sportieve houding moet je bevallen; velen vinden het comfortabeler iets meer rechtop te zitten.

Bij de keuze van het stuur is, zoals meestal, het belangrijkst te kijken wat u het prettigst vindt rijden!

Zadel

Zadelpijn: sommigen hebben er nooit last van, voor anderen is het een bekend fenomeen. Behoort u tot de laatste groep, dan is het aan te raden een weloverwogen keuze te maken. Tijdens een fietsvakantie zult u relatief lang met het zadel overweg moeten kunnen, het is daarom ook zeker aan te raden voor vertrek het comfort van het zadel alvast getest te hebben. Velen kiezen voor een zadel dat rijkelijk gevuld is met gel. Het klinkt misschien gek maar zeker tijdens een fietsvakantie kan dit ongemakkelijk zijn. Gel hoopt zich op en drukt op plaatsen waar u liever geen druk ervaart. Bovendien kan het broeierig worden. Over het algemeen is een hard(er) zadel op de lange duur comfortabeler!

Neemt u verder de volgende tips in acht:

• Als u rechtop zit heeft u een breder zadel nodig dan wanneer u voorover zit. Daarom zijn de zadels van racefietsen ook smaller dan die van stadsfietsen. Tijdens een fietsvakantie zitten velen altijd iets voorover gebogen, houd daar rekening mee!
• De oorzaak van pijn aan het perineum is een uitvoerig bediscussieerde klacht. Sommige zien als uitkomst een zadel met een gleuf in het midden, anderen zijn van mening dat dit de klachten juist vergroot. Kijk wat voor u werkt.
• Als u veel last heeft van zadelpijn zou u kunnen proberen een fietsonderbroek of -broek te dragen tijdens het fietsen. Zeker tijdens fietsvakanties is dit aan te raden: de zeem in zo'n broek voorkomt wrijving over kledingplooien en houdt de boel in de meeste omstandigheden droog.
• Sommigen zweren bij lederen zadels. Deze zadels moeten wel afgeschermd worden voor regen en moeten vaak (vele) honderden kilometers ingereden worden voor ze echt lekker zitten.

Wederom geldt dat de keuze voor een zadel uiterst persoonlijk is! Bij veel fietsenwinkels is het mogelijk een zadel terug te brengen als het niet bevalt!

Pedalen

Velen staan er niet bij stil wat een comfort de juiste pedalen kunnen brengen. Pedalen zijn te verdelen in "klikpedalen" en "gewone" pedalen.

Klikpedalen
Klikpedalen vereisen het gebruik van speciale fietsschoenen. In de zool van dergelijke schoenen zit een plaatje dat in het pedaal geklikt kan worden. Zo kan men grotere tot een grotere trapeffectiviteit komen, doordat ook kracht kan worden uitgeoefend bij het omhoog brengen van het pedaal. Waar u rekening mee moet houden:

• Het vereist vaardigheid vlug uit de klikpedalen te geraken. De vereiste beweging hiervoor is doorgaans het naar buiten draaien van de hiel: deze beweging is dus niet geheel identiek aan de "normale" manier van afstappen. U kunt wel afstellen hoeveel kracht u uit moet oefenen om de voeten los te krijgen van de pedalen, maar zelfs de laagste stand kan nog moeilijkheden met zich mee brengen. Het gevolg is dat er in situaties waarin snel gehandeld moet worden (bijvoorbeeld wanneer u plotseling in de remmen moet), u lelijk kunt vallen.
• Klikpedalen kunnen alleen gebruikt worden met speciale fietsschoenen. Deze schoenen lopen over het algemeen minder goed dan bijvoorbeeld sneakers. Houd dus rekening met extra bagage.
• Een verkeerde afstelling kan tot knieproblemen leiden. Deze problemen zijn echter meestal eenvoudig op te lossen door het mechanisme beter af te stellen.

Gewone pedalen
Houd er bij gewone pedalen rekening mee dat een groot oppervlak, zeker tijdens vakanties, wel eens veel comfortabeler voor u zou kunnen zijn. Daarom zijn echte "vakantiepedalen" ook vaak groot uitgevoerd. Om de voordelen van klikpedalen enigszins na te bootsen gebruiken veel vakantiefietsers pedalen waar metalen pinnetjes uitkomen. Hierdoor glijdt de voet minder snel van het pedaal. De pinnetjes kunnen wel voor pijnlijke situaties zorgen mocht uw been tegen het pedaal aanstoten.

Banden en bagagedrager(s)

Twee items waar u voor een fietsvakantie beter niet op kunt besparen zijn de banden en de bagagedrager(s). Kies een band met een goede lekbescherming zodat u tijdens een vakantie niet (of zelden) gehinderd zal worden door een lekke band. Let ook op het profiel: fietst u hoofdzakelijk over asfalt, dan bent u beter af met een gladder profiel, zodat de rolweerstand laag blijft. Neemt u ook veel onverharde paden, neem dan een band met meer profiel voor een betere grip. Voor de vakantiefiets worden vaak banden van Schwalbe en Continental gebruikt. Op de website van Schwalbe vindt u gemakkelijk een band die bij u past, door met behulp van een kiessysteem aan te geven waar uw prioriteiten liggen.

De achterdrager en een eventuele voordrager (lowrider) krijgen doorgaans veel bagage te verduren en kunnen u voor een hoop onheil behoeden! Kies daarom voor degelijke dragers. Veel vakantiefietsers gebruiken stalen dragers van Tubus, maar ook dragers in een lager segment kunnen volstaan.

Om ook rekening mee te houden bij de aanschaf van een vakantiefiets

Het verzet

Het verzet zegt iets over hoe "licht" en hoe "zwaar" u kunt trappen. Dit wordt bepaald door hoeveel tandwielen de fiets vooraan (bij de pedalen) heeft, en hoeveel tandwielen er achterop de fiets zitten (bij de as van het achterwiel). Als u in bergachtig terrein gaat fietsen, is het aan te raden een zogenaamde "triple" op de fiets te hebben. "Triple" verwijst naar drie tandwielen voor, en daarbij treft u vaak zeven tot negen tandwielen achterop de fiets aan.

Op de duurdere vakantiefiets zult u ook de zogenaamde "naafversnelling" aantreffen. Een naafversnelling heeft geen tandwielen: het hele versnellingsmechanisme zit verwerkt in de as van het achterwiel. Een dergelijke naafversnelling wordt ook wel "Rohloff" genoemd, naar het merk dat deze versnellingen maakt. Het grote voordeel van een naafversnelling is dat er veel minder onderhoud hoeft plaats te vinden, immers, u heeft niet allerlei tandwieltjes dicht bij de grond hangen. Bovendien is het schakelen (om lichter of zwaarder te trappen) makkelijker. Nadelen zijn het gewicht van zo'n naaf en de meerprijs (± 900 euro).

Remmen
Voor een vakantiefiets zijn velgremmen zeer geschikt (door middel van hendels aan het stuur worden blokjes tegen het wiel aangedrukt, zodat u snelheid mindert). Schijfremmen zoals op een mountainbike werken uiteraard ook goed maar kunnen op een vakantie problemen geven als de schijf verbuigt (bijvoorbeeld tijdens transport). Trommelremmen zoals gemonteerd op veel stadsfietsen (bijvoorbeeld van Gazelle en Batavus) worden beter niet op fietsvakanties gebruikt! Ze hebben een beperkte remkracht en raken relatief snel oververhit. De achteruittrap rem is misschien wel het meest af te raden.

Velgremmen zijn er in verschillende soorten. Voor vakantiefietsen zijn de zogenaamde "v-brakes" de standaard. Deze hebben een zeer goede remkracht, zijn makkelijk af te stellen en versleten remblokjes kunnen eenvoudig vervangen worden. In een duurder segment tref je ook hydraulische remmen aan (bijvoorbeeld van het merk Magura). Waar traditionele v-brakes werken met behulp van een kabel, werken hydraulische remmen met behulp van vloeistof en zuigers (olie). Men is van mening dat bij hydraulische remmen de remkracht beter gedoseerd kan worden. Zowel de hydraulische remmen als de traditionele "v-brakes" zijn uitermate geschikt voor de vakantiefiets.

Verlichting

Als fietser is het erg belangrijk goed zichtbaar te zijn in het verkeer. Ook als u niet plant in het schemer of donker te fietsen, is het zekerheidshalve verstandig om goede verlichting mee te nemen. U kunt kiezen voor batterijverlichting of een dynamo. Met een dynamo zult u niet snel zonder verlichting zitten (batterijen kunnen immers leeg raken), echter zult u wel zelf de energie moeten leveren om de lichten te laten werken! Tegenwoordig worden op vakantiefietsen veelal naafdynamo's gebruikt: een dynamo die is verwerkt in de as van het voorwiel. Let wel: een dynamo verziet meestal alleen het voorlicht van energie; voor het achterlicht zult u in dat geval alsnog met batterijen moeten werken. Heeft u een beperkt budget, dan voldoet batterijverlichting in de meeste gevallen prima.

Bidonhouders

Tijdens een vakantie is het fijn als u water kunt vervoeren met behulp van bidonhouders die aan het frame bevestigd zijn. Zo kunt u tijdens het fietsen uw bidon erbij pakken, en tevens wordt zo het gewicht van uw bagage evenrediger over de fiets verdeeld. Vooral herenframes bieden meestal de mogelijkheid drie bidonhouders te bevestigen: een aan de verticale buis en twee aan de onderste schuine buis. U kunt in het frame in plaats van een bidonhouder ook een petfles houder monteren, zodat u nog meer water mee kunt nemen.

Standaard

Handig als er geen mogelijkheid is uw fiets ergens tegenaan te zetten: een standaard. Dit voorkomt dat er verkeerde krachten op de pedalen worden uitgeoefend (indien de fiets met bagage op de grond zou liggen). Let erop dat een fiets met een achtervorkstandaard (een standaard bevestigd op de achtervork, bij het achterwiel) veel makkelijker te balanceren is dan een fiets met een (vaak goedkopere) middenstandaard (een standaard tussen te twee wielen in). Heeft u ook een voordrager, dan kunt u overwegen daar ook een standaard aan te bevestigen, zodat het voorwiel niet meer omklapt.

Meer informatie

Het is altijd verstandig deskundig advies in te winnen bij een winkel. Vooral winkels die gespecialiseerd zijn in vakantiefietsen kunnen u van zeer nuttig advies voorzien. Enkele bekende vakantiefietsmerken:

• Avaghon
• Giant
• Idworx
• Koga
• Santos
• Snel
• Stevens
• Trek
• Van Herwerden
• Vittorio
• VSF Fahrradmanufaktur