Schade tijdens inparkeren, achteruit rijden en keren
Om auto te kunnen rijden moet je regelmatig bijzondere manoeuvres uitvoeren als achteruitrijden, keren, invoegen of van rijbaan verwisselen. Maar wie is er nu aansprakelijk voor het ontstaan van de schade als bij een dergelijke manoeuvre een aanrijding ontstaat. Het antwoord op deze vraag wordt nader toegelicht in dit artikel.Wat is een bijzondere manoeuvre?
Artikel 54 van het RVV geeft een voorbeeld van de meest voorkomende bijzondere manoeuvres als:- Wegrijden vanuit stilstand
- Achteruitrijden
- Uit een uitrit de weg op rijden
- Vanaf de weg een uitrit inrijden
- Keren
- Invoegen
- Uitvoegen
- Van rijstrook verwisselen
Deze opsomming zoals genoemd in dit artikel zijn echter slechts enkele voorbeelden hetgeen aangeeft dat er nog meer bijzondere manoeuvres mogelijk zijn.
De hoofdregel
Artikel 54 RVV stelt dat degene die een bijzondere manoeuvre uitvoert al het overige verkeer voor moet laten gaan. Bij het voor laten gaan wordt hier bedoeld de ander de vrije doorgang verlenen en in staat stellen ongehinderd zijn weg te vervolgen. Als een persoon door uw bijzondere manoeuvre dus bijvoorbeeld uit moet wijken om u te kunnen passeren, dan is er al sprake van hinderen. Het niet voldoen aan de verplichting van een ander de vrije doorgang verlenen zal in praktijk betekenen dat degene die de bijzondere manoeuvre uitvoerde volledig aansprakelijk is voor het ontstaan van de schade. Het is overigens niet zo dat het uitvoeren van de bijzondere manoeuvre op zich zorgt voor het ontstaan van de aansprakelijkheid, het kan wel een aanwijzing voor aansprakelijkheid zijn. Het feit dat een persoon verweten kan worden dat hij hierbij niet voldoende oplette om het overige verkeer niet te hinderen zorgt ervoor dat de persoon die de bijzondere manoeuvre uitvoerde aansprakelijk is.Indien beide partijen een bijzondere manoeuvre verrichten?
Als twee voertuigen met elkaar in botsing komen omdat zij beide achteruit uitparkeerden, dan zullen beide voertuigen aansprakelijk zijn voor het ontstaan van de schade. Het is niet zo dat degene die al verder was uitgeparkeerd of als eerste aan het uitparkeren begon. In de praktijk zal het zo zijn dat dergelijke schaden 50/50 worden geregeld, beide partijen kunnen 50% van hun eigen schade op elkaar verhalen.Indien twee voertuigen verschillende bijzondere manoeuvres uitvoeren waarbij schade ontstaat zal er ook vaak sprake zijn van een 50/50 verdeling. Het is niet zo dat de ene bijzondere manoeuvre zwaarder weegt dan de ander. Een andere verdeling van de schade is echter mogelijk, afhankelijk van de exacte omstandigheden van het geval.
Voorbeelden van uitzonderingen
Elke hoofdregel brengt natuurlijk uitzonderingen met zich mee, zo ook de regel zoals deze omschreven is in artikel 54 RVV.Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat de tegenpartij fouten maakt. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan een situatie waarbij de ene persoon wil gaan keren. Hij kijkt om zich heen en ziet dat de weg geheel vrij is. Tijdens deze manoeuvre ontstaat er echter toch een botsing omdat de tegenpartij met een zeer hoge snelheid (bijvoorbeeld 100 waar 50 is toegestaan) door een flauwe bocht in de weg komt aangereden. In dit geval was het voor degene die de bijzondere manoeuvre uitvoerde onmogelijk om de tegenpartij waar te nemen bij aanvang van zijn manoeuvre en toen hij dat wel kon tijdens de manoeuvre kon hij geen maatregelen meer nemen. In dit geval zal zeker een deel schuld en wellicht zelfs alle schuld komen te liggen bij de persoon die te hard reed.
Een andere situatie welke leidt tot het doorbreken van de hoofdregels is disculperende stilstandsduur. Hierbij is de bijzondere manoeuvre al wel ingezet maar voor langere tijd onderbroken. Er valt bijvoorbeeld te denken aan een situatie waarbij de ene persoon wil inparkeren en zijn voertuig al in zijn achteruit heeft gezet. Omdat hij de tegenpartij ziet naderen onderbreekt hij zijn manoeuvre en staat al langere tijd (doorgaans 15-20 seconden) stil om het andere voertuig de vrije doorgang te verlenen. In dit geval zal doorgaans de gehele aansprakelijkheid liggen bij degene die het stilstaande voertuig aanreed. Een en ander moet dan natuurlijk wel blijken uit de stukken of door middel van wettelijk overtuigend bewijs worden bewezen.
