Wat staat er op dat plaatsnaambord?

Op het moment dat je de bebouwde kom van een bepaalde woonplaats binnenkomt, zie je aan de kant van de weg een plaatsnaambord staan. Op het bord zie je de naam van de plaats en als de gemeente een andere naam heeft dan de plaats, dan staat de naam van de gemeente er nog eens onder. Maar is het kenbaar maken van de plaatsnaam de enige bedoeling van dit plaatsnaambord?

Het plaatsnaambord

Aan de kant van de weg, bij het binnengaan van een bepaalde woonplaats staat het plaatsnaambord. In Nederland is dit een blauw bord met witte letters. In België heeft het plaatsnaambord een witte kleur en zijn de letters zwart. In grotere letters zie je op dit bord de naam van de betreffende woonplaats, in kleinere letters staat daaronder de naam van de gemeente waar deze woonplaats toe behoort. Hebben woonplaats en gemeente dezelfde naam, dan wordt de gemeentenaam meestal weggelaten.

Verkeersbord

In Nederland heeft dit plaatsnaambord, ook wel kombord geheten, tevens de functie van verkeersbord. In de bebouwde kom, dus na het passeren van het kombord, geldt een maximumsnelheid van 50 kilometer per uur. Vaak wordt een extra bord met de maximum-50-snelheid bij het kombord geplaatst, maar dat is dus officieel eigenlijk niet nodig. Er kan natuurlijk een ander bord bij het kombord zijn geplaatst dat een alternatieve maximumsnelheid aangeeft. Op rondwegen is dat vaak 70 kilometer per uur, in bepaalde woonkernen geldt vaak een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur. Ook in België impliceert het kombord de maximumsnelheid van 50 kilometer per uur.

Nog een kombord

Je vind het plaatsnaambord niet alleen bij het ingaan van een bebouwde kom, ook bij het uitrijden zie je een kombord geplaatst. Hierop staat vaak opnieuw de naam van de woonplaats, maar nu staat er een schuine rode streep door, om aan te geven dat je vanaf dat punt niet meer in die bepaalde bebouwde kom bent. Door die streep is, zeker bij sommige namen, de naam van de woonplaats die je verlaat niet zo goed te lezen, maar aangezien je de plaats achter je laat is dat misschien niet zo’n probleem. Tot 1990 werd op dit uitrijdbord nooit de plaatsnaam vermeld, daarna wel. Er staan echter in Nederland op verschillende plaatsen nog oude borden, bestaande uit een blauw rechthoekig bord met drie of vier diagonaal aangebrachte witte strepen.

Geel bord

In België zie je vaak ook gele borden staan met de naam van de gemeente, soms ook van deelgemeenten erop. Hoewel deze borden wel de gemeentenaam aangeven zijn ze enkel informatief bedoeld. Deze borden hebben geen officiële status en gelden dus niet als verkeersbord dat een maximumsnelheid aangeeft. Het gele bord kan ook worden gebruikt voor gehuchten of buurtschappen die te klein zijn om als bebouwde kom te worden aangemerkt.

Een onderbord

In veel gemeenten is onder het plaatsnaambord een extra bord geplaatst, een onderbord. Dit bord heeft geen officiële status, maar is enkel informatief of verwelkomend voor de bezoeker bedoeld. Soms zie je hier teksten als Welkom, Tot ziens, Denk om onze kinderen, of een aanduiding voor een in de betreffende woonplaats te houden evenement.

Plaatsnaambord zonder bebouwde kom

Sommige gehuchten of buurtschappen zijn zo klein, dat ze officieel geen bebouwde kom hebben. Hier kan het normale plaatsnaambord, dat tevens het binnengaan van een bebouwde kom voorstelt, niet worden gebruikt. Hier zie je in Nederland een negatief plaatsnaambord, de letters zijn blauw en het bord is wit. Hoewel zonder tegenbericht de maximumsnelheid niet wordt beperkt wordt door de bewoners een aanpassen van de snelheid wel op prijs gesteld. Maar vaak zie je hier een extra bord dat een aangepaste maximum snelheid voorschrijft.

Tweetalig

In Friesland wordt naast het Nederlands ook Fries gesproken, een taal die ook in het openbare leven prominent aanwezig is. De plaatsnaamborden in Friesland zijn dan ook steeds tweetalig, je ziet hier de Friese naam én de Nederlandse naam op het kombord staan. In sommige gebieden wordt naast de standaard Nederlandse naam ook naam geschreven zoals die in het plaatselijk dialect wordt gesproken. Je ziet dit bijvoorbeeld in Limburg en diverse gebieden in het oosten van het land.

Carnaval

Tijdens het jaarlijkse carnaval krijgen veel feestvierende dorpen en steden tijdelijk een andere naam. Zo heet ’s-Hertogenbosch ten tijde van de carnaval Oeteldonk, het tot dezelfde gemeente behorende Rosmalen heet dan enkele dagen Zandhazendorp. Met borden wordt dit aan de bezoekers kenbaar gemaakt. In veel plaatsen gaat het carnavalsbord tijdelijk over het normale plaatsnaambord heen, maar dat is officieel niet toegestaan. Hoewel het vaak wel gedoogd, gaan veel gemeenten toch over tot de oplossing die wel wettelijk is toegestaan: er wordt een extra bord met de carnavalsnaam erop vlak in de buurt van het officiële plaatsnaambord gezet.