Tweedehands auto kopen op internet? Let op voor autoklonen

Een bijzondere vorm van oplichting onder autocriminelen maakt steeds meer slachtoffers: autoklonen. Waren er in 2007, 2008 en 2009 nog zo'n 200 meldingen per jaar, in 2010 liep dit op tot 400 meldingen en in 2011 is dat aantal al bijna in zes maanden behaald. Wie dus via internet een tweedehands auto koopt, moet goed opletten voor deze uiterst sluwe werkwijze.

• Wat is autoklonen?
• Hoe kun je voorkomen dat je een gekloonde auto koopt?
• Wat als je een auto hebt gekocht die gekloond is?

Wat is autoklonen?

We kennen al wel het klonen van dieren, maar hoe werkt het bij auto's? Natuurlijk maken dieven geen kopie, maar het is wel een soort identiteitsfraude bij auto's.

De criminelen stelen ergens een auto en zoeken dan een zeer vergelijkbare auto uit die te koop is bij een garagebedrijf. Die auto is hetzelfde type, heeft eenzelfde kleur en is dus vrijwel gelijk. De dieven maken nu een proefrit en in die tijd kopiëren ze alle belangrijke informatie van de auto van de dealer, zoals sleutels, chassisnummer, papieren en onderhoudsboekje. Ze brengen de auto na de proefrit netjes terug naar de dealer, maar leggen de verkregen informatie in de gestolen auto. Vervolgens verschijnt een advertentie op Marktplaats of Autotrader waar de auto voor een mooie, maar ook niet te lage prijs wordt verkocht. Een te lage prijs is voor veel mensen natuurlijk een duidelijke waarschuwing, dus gaan ze niet te ver onder de normale vraagprijs zitten. Meestal wordt een zielig verhaaltje opgehangen om de lagere prijs te verklaren, zoals over een overleden familielid die de oorspronkelijke bezitter was van de auto.

De gestolen auto staat natuurlijk als zodanig geregistreerd en is onverkoopbaar, maar door de combinatie met de gestolen informatie lijkt het een gewone, legaal beschikbare auto. Voor criminelen is het een heel eenvoudige manier om veel geld te verdienen waarbij de kans om gepakt te worden bovendien klein is. Ze hoeven namelijk niet de auto voor heel weinig weg te doen (dat zorgt voor argwaan) en kunnen via internet veel potentiële kopers bereiken. Hun identiteit op internet is ook eenvoudig te wissen, omdat het verkopen eenvoudig anoniem of onder een andere naam kan gebeuren.

Hoe kun je voorkomen dat je een gekloonde auto koopt?

Inderdaad, voorkomen is beter dan genezen, maar hoe doe je dat in het geval van autoklonen? Allereerst, zorg dat je informatie over de verkoper inwint:

• Voor- en achternaam
• Compleet adres
• Niet alleen een mobiel nummer, maar ook vaste lijn
• E-mailadres: een e-mailadres van Hotmail of Gmail is zo aangemaakt, maar van een bedrijf is veel moeilijker

Maak een kopie van de internetadvertentie en schrijf informatie op die de verkoper in het gesprek geeft als het kan dienen om die persoon terug te vinden. Een gewone verkoper zal vaker tijdens het telefoongesprek vrijwillig meer persoonlijke informatie aanbieden, bijvoorbeeld een zijdelingse referentie naar een gezin ("dat moet ik even met mijn vrouw overleggen"), een baan ("ik ben pas om 6 uur thuis van mijn werk") of je hoort huisgeluiden op de achtergrond. Dit is natuurlijk niet waterdicht, maar als de verkoper langs een snelweg lijkt te staan en niet met een plausibele verklaring ingaat op jouw opmerkingen over het lawaai op de achtergrond, dan is het zaak om voorzichtiger te zijn.

Een verdere tip is om even te kijken hoe lang de verkoper al actief is op de site. Dieven zullen hun accounts niet lang kunnen gebruiken, dus zullen waarschijnlijk pas korter bezig zijn. Kijk ook of de verkoper andere advertenties heeft. Als dat niet zo is, hoeft dat in principe niets te betekenen, maar het is wel een aandachtspunt. Verkoopt hij nog een aantal andere auto's? Dat is een waarschuwingspunt, want hoe is diegene aan al die auto's gekomen? Vraag daarnaar als je contact opneemt. Verkoopt hij ook meubels of andere oude spulletjes? Dan is het veel waarschijnlijker dat je wel met een gewoon persoon van doen hebt.

Een derde, handige tip om autoklonen tegen te gaan is om te voorkomen dat de onderhandeling ergens op een parkeerplaats is. De verkoper kan het doen voorkomen dat hij je daarmee tegemoet komt: "dan hoef je niet zo ver te rijden" of "ik ben toch in die buurt". Sta erop dat je naar het huis van de verkoper rijdt om daar de auto te bekijken en weet ook zeker dat het zijn huis is. Een echte verkoper heeft in principe geen reden om daar bezwaar tegen te maken. Op die manier weet je ook waar de verkoper woont en onderhandel je aan de keukentafel.

Tip vier: betaal via de bank en pas als de overschrijving geregeld is. De criminele verkopers willen geen bankgegevens prijs geven, want dan kan de politie hen achterhalen als hun bedrog uitkomt. Dieven willen het geld altijd handje contantje. In deze tijd is het echter veel veiliger om grotere bedragen over te maken, dus het is onlogisch om contante betaling te eisen. Bijkomend voordeel: je kunt het bedrag storneren als er iets niet pluis blijkt te zijn.

Controleer alles!

• Is de verkoper ook de eigenaar van de auto? Zo niet, vraag dan waarom.
• Is er schade bij de sloten wat op inbraak kan duiden?
• Is het kentekenbewijs compleet (deel 1a, 1b en 2)?
• Klopt het chassisnummer van de auto met wat er op de papieren staat?
• Is de kentekengravering in de ruiten gelijk aan die op het nummerbord?
• Zijn de sleutels origineel? Een oudere auto met splinternieuwe sleutels is vreemd. Controleer ook dat de sleutels op alle sloten werken en dat de afstandsbediening alle sloten opent.
• Klopt de informatie in het onderhoudsboekje met de auto, bijv. kilometerstand? Een APK rapport werkt ook.
• Kan de verkoper uitleggen hoe de auto bedient moet worden? Als hij er vaak in gereden heeft, moet dat geen probleem zijn.
• Wil de verkoper mee naar het postkantoor? Alleen daar kan de verkoper de vrijwaring krijgen die hij nodig heeft. Als de verkoper zegt dat je het wel kan opsturen, is dat een vreemde zaak.
• Kloppen de gegevens met wat de Nationale Autopas (NAP) aangeeft? Deze is voor €2,95 te controleren op www.autopas.nl.

Eigenlijk is het altijd beter om zaken te doen met een erkend Bovag-bedrijf. De kans dat het daar fout zit, is gewoon vele malen kleiner. Maar tegelijkertijd gaan veel zakenhandelingen op Marktplaats wel gewoon goed, dus is de kans om een eerlijke verkoper te treffen altijd nog groter dan een crimineel. Het is een kwestie van waakzaam zijn zonder al te achterdochtig te worden. Volgens het Landelijk Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit komt autoklonen momenteel vooral voor in Rotterdam Rijnmond, Brabant en rond Utrecht. Bij de criminele verkopers is het de combinatie van punten die het verdacht maakt: net iets goedkopere prijs, misschien een zielig verhaaltje, kort actief op de site, geen andere advertenties, ontmoeting op een parkeerplaats, contante betaling, afwijkende gegevens.

Wat als je een auto hebt gekocht die gekloond is?

Direct aangifte doen! De verkoop is een vorm van oplichting waar de politie tegen dient op te treden. Des te meer informatie je hebt over de daders, des te hoger de kans dat de dieven in de kraag gegrepen worden. Natuurlijk geldt ook dat de politie eerder in actie zal komen als er meerdere aangiftes liggen. Als het uitkomt dat je een gestolen auto hebt gekocht, zul je vrijwel altijd een hoge boete moeten betalen aan de verzekering en de auto gaat terug naar de rechtmatige eigenaar.

Vaak kom je er echter niet zelf achter dat je nieuwe auto gestolen was. De zaak komt vaak pas aan het licht als de eigenaar berichten ontvangt over motorrijtuigenbelasting of een verkeersboete. Je moet dan bewijzen dat je niet wist dat het om een gestolen auto ging, want anders ben je zelf verdachte van heling.