Wat zijn de verschillen tussen de diverse benzinesoorten?

Benzine kan door middel van olieraffinaderijen geproduceerd worden. Er bestaan allerlei verschillende benzinesoorten met ieder hun eigen unieke eigenschappen. De eigenschappen die een benzinesoort heeft is afhankelijk van de stoffen waaruit deze bestaat en de verhouding van het mengsel. Door middel van het 'octaangetal' weet men wat de exacte verhoudingen binnen het mengsel zijn. Een motor kan ernstig beschadigd raken wanneer er een verkeerde soort benzine wordt gebruikt. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een zogenaamde zelfontbranding of er kan zelfs schade optreden aan de katalysator.

Benzine

Benzine bestaat uit meerdere koolwaterstoffen. Een koolwaterstof bestaat uit maar twee soorten atomen, namelijk koolstof (C) en waterstof (H). De hoeveelheid atomen die met elkaar in verbinding staan bepaalt welk molecuul het is. Propaan bevat bijvoorbeeld drie koolstofatomen en acht waterstofatomen, terwijl methaan slechts één koolstofatoom bevat met vier waterstofatomen. De koolwaterstoffen worden door middel van olieraffinaderijen verkregen met behulp van de verwerking van aardgas en aardolie. Voertuigen kunnen naast benzine ook aangedreven worden door middel van autogas (ook wel bekend als LPG), elektriciteit of diesel. Een dieselmotor werkt door middel van zelfontbranding in plaats van door middel van een bougie zoals benzinemotoren. Hierdoor zien deze motoren er verschillend uit.

Welke benzinesoorten zijn er?

Een katalysator (voor een auto). / Bron: Stahlkocher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)

Het is niet mogelijk om uit alle benzinesoorten te kiezen. Dit is onder andere afhankelijk van de katalysator. Auto's met een katalysator kunnen namelijk alleen getankt worden met loodvrije benzine omdat anders de katalysator beschadigd raakt. De katalysator is een bepaald onderdeel van een motor die schadelijke stoffen omzet in veiligere stoffen. Wanneer je auto een katalysator heeft is het belangrijk om te weten welk octaangetal de benzine moet bevatten. Hoe hoger het octaangetal, hoe minder heptaan de benzine bevat. Heptaan is een stof die instabieler is dan octaan en sneller een explosiereactie kan veroorzaken. De stabiliteit wordt ook wel klopvastheid genoemd. De klopvastheid bepaalt hoeveel een brandstof door middel van lucht kan worden samengeperst zonder dat het tot zelfontbranding komt. Wanneer een benzinesoort een hoog octaangetal heeft is er sprake van een hoge klopvastheid. Het mengsel bevat dan namelijk meer vertakte koolwaterstoffen waardoor er minder snel een zelfontbranding ontstaat.

Eurosuper en Superplus

De benamingen 'Eurosuper', 'Super ongelood' en 'Superplus' staan voor ongelode benzine. Auto's die moderner zijn en een katalysator hebben kunnen vaak gebruik maken van bijvoorbeeld Eurosuper 95 of Eurosuper 98. Deze ongelode benzinesoorten zijn milieuvriendelijker dan de varianten waar geen 'super' voor staat. Dit heeft te maken met het feit dat hier geen lood in voorkomt. De stof 'tetra-ethyllood' heeft men hierbij vervangen met de substantie 'methyl-tert-butylerher'. Hele oude wagens zoals bepaalde oldtimers kunnen vaak géén gebruik maken van Eurosuper omdat deze auto's loodhoudende benzine nodig hebben om te kunnen functioneren. Zonder loodhoudende benzine kunnen de uitlaatkleppen van deze auto's verbranden en hierdoor beschadigd raken.

Eurosuper 95 en Diesel / Bron: Michiel1972, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Eurosuper 95

Eurosuper 95 heeft een octaangetal van 95 en bevat 5 heptaan. Het wordt meestal gebruikt bij motoren die wat langzamer zijn vanwege het hogere heptaangetal dan Eurosuper 98.

Eurosuper 98

Met een octaangetal van 98 en 2 heptaan is Eurosuper 98 geschikt voor snelle motoren. Het is sterk afgeraden om met een te laag octaangetal (bijvoorbeeld Eurosuper 95) te tanken wanneer een motor Eurosuper 98 nodig heeft. Hierbij kunnen namelijk de benzinedampen die van de motor afkomen overgaan tot zelfontbranding (omdat het hogere heptaangetal ervoor zorgt dat de benzine instabieler is) en hierdoor de motor beschadigen. De loodhoudende variant van Super 98 benzine is over het algemeen niet meer verkrijgbaar. Sinds het einde van de 20e eeuw is loodhoudende benzine namelijk schaars geworden. In plaats hiervan kan men ervoor kiezen om benzine met loodvervanger aan te schaffen. Tevens is het mogelijk om loodvervanger zelf aan de benzine toe te voegen.

E10

E10 is een benzinesoort die een kleinere hoeveelheid fossiele brandstoffen gebruikt dan bijvoorbeeld 'normale Eurosuper 95' en lijkt hierdoor milieuvriendelijker dan andere benzinesoorten. De hoeveelheid CO2 dat het in totaal voortbrengt is echter discutabel en heeft te maken met waaruit het mengsel uit bestaat.

Het mengsel
Het getal 10 in de benaming van E10 staat voor het percentage ethanol dat in het mengsel aanwezig is. Het overige percentage van 90 procent staat voor de hoeveelheid fossiele brandstoffen die zich in het mengsel bevindt. E10 kun je bijvoorbeeld aanduiden als 'Eurosuper95 E10'. Het oorspronkelijke Eurosuper 95 bestaat slechts uit 5% ethanol. Bij de productie van ethanol komt er een bepaalde hoeveelheid CO2 vrij, wat negatief is voor het klimaat.

Geschiktheid
Met behulp van deze merkenlijst kun je in één opslag zien of je auto geschikt is om op E10 te kunnen rijden. In totaal zijn ongeveer 90% van de automerken geschikt voor het gebruik van E10. Enkele bekende merken die geschikt zijn voor E10 zijn onder andere Toyota (sinds 1998), Suzuki (alle huidige modellen), Kia (alle huidige modellen), BMW (alle huidige modellen, er moet echter wel rekening gehouden worden met het octaangetal 95 of 98), Hyundai (sinds 1995), Audi (sinds 1992, het omvat de meeste modellen) en Mercedes-Benz (de meeste modellen).

Blue One 95

Het brandstof Blue One 95 is vergelijkbaar met E10. Het bevat ongeveer hetzelfde mengsel en is geschikt voor motoren die op E10 kunnen werken. In het verleden bevatte het 15% ethanol, echter voldeed deze benzinesoort tot 2015 niet aan de EN228 Europese standaarden voor brandstof. Omdat er bij de productie van ethanol een grote hoeveelheid CO2 vrijkomt heeft men het ethanolpercentage in het mengsel verminderd.

E85

Deze brandstof bestaat voor 85% uit bio-ethanol en 15% benzine. Het mengsel is zeer klopvast waardoor de kans op zelfontbranding laag is. Hiernaast is het een milieuvriendelijke oplossing. Bio-ethanol wordt namelijk geproduceerd door het telen van gewassen. Enkele wagens die een motor hebben die geschikt zijn voor E85 zijn onder andere Ford (sinds 1999), Audi (sinds 2013), Bentley (sinds 2011), Jaguar (sinds 2015), Nissan (sinds 2005), Saab (sinds 2011), Volkswagen (sinds 2012), Mazda (sinds 1999) en Mercedes-Benz (sinds 2003).

Diesel

Ondanks dat diesel geen benzine is bevat het eveneens olie. Diesel werd in het verleden met benzine gemengd zodat voertuigen minder last van de winter hadden wanneer het vroor. Tegenwoordig is het mengen afgeraden en kan het zelfs delen van de motor beschadigen omdat er al benzine in zit. Naast 'gewone diesel' worden er ook wel producten zoals 'Monster diesel' verkocht die hun eigen mengsel bevatten. De verschillende fabrikanten beweren te streven naar een milieuvriendelijke en efficiënte oplossing. Diesel is goedkoper dan benzine. Dit komt omdat over deze brandstof minder accijns betaald dient te worden. Diesel stoot minder CO2 af en is hierdoor milieuvriendelijker.