nieuws uitgelicht

Verlicht zebrapad moet voetgangers beter zichtbaar maken

Het Gelderse Eerbeek heeft vanaf 25 november 2016 de primeur met een permanent verlicht zebrapad. De bedoeling van deze innovatieve oversteekplaats met ledverlichting is meer veiligheid te bieden aan voetgangers. Het centrum van Eerbeek is in 2016 opnieuw ingericht en van die gelegenheid is gebruik gemaakt om in een 30-kilometerzone een verlicht zebrapad aan te laten brengen. Bij succes kan de nieuwe vinding in de toekomst in meer plaatsen de veiligheid ten goede komen in gebieden met scholen, winkels en wooncentra voor ouderen.

Eerbeek

Het Gelderse Eerbeek is vanaf 25 november 2016 de eerste plaats ter wereld waar een permanent verlicht zebrapad is te vinden. Het idee achter deze vernieuwende oversteekplaats, waarbij gebruik gemaakt is van ledverlichting, is meer veiligheid te bieden aan de voetgangers die voor automobilisten niet altijd goed zichtbaar zijn. Bij de herinrichting van het centrum van Eerbeek is van de gelegenheid gebruikgemaakt om een bedrijf uit dezelfde plaats een verlicht zebrapad aan te laten brengen in een 30-kilometerzone aan het Stuijvenburchplein.

Een verlicht zebrapad

Veel ongelukken in dorpen en steden gebeuren omdat voetgangers op zebrapaden in het donker en bij slecht weer niet altijd goed zichtbaar zijn. Niet alleen in Nederland is dat het geval, in andere landen gebeurt het ook en niet zelden met dodelijke afloop. Om het aantal ongelukken op deze oversteekplaatsen te verminderen heeft een bedrijf uit Eerbeek als eerste ter wereld een verlicht zebrapad ontwikkeld en in november 2016 geïnstalleerd. Het bedrijf hoopt in de toekomst in meer plaatsen in Nederland zijn verlichte zebrapaden te kunnen installeren.

Voetgangers op zebrapaden moeten beter zichtbaar worden

Het idee voor het verlichte zebrapad is ontstaan toen een tienjarig meisje uit Groningen, genaamd Aurora, een aantal jaren geleden vertelde dat ze zich niet veilig voelde bij het oversteken op zebrapaden. Dit was naar aanleiding van een vraag van IBM Benelux (IBM is één van 's werelds grootste IT-bedrijven) aan kinderen tussen de acht en veertien jaar waarin ze met ideeën konden komen om hun woonplaats veiliger te maken.

Voorrang hebben, maar het ook moeten krijgen

De gebruiker van een zebrapad heeft altijd voorrang maar moet door de automobilist wel worden gezien (het voorrang hebben, maar het ook moeten krijgen). Behalve kinderen kunnen ook mensen die slecht ter been zijn en ouderen zich onveilig voelen als ze gebruik moeten maken van een oversteekplaats. Volgens Aurora stoppen automobilisten dikwijls niet omdat ze de oversteekplaatsen niet zien. Het beter zichtbaar maken van de zebrapaden zou dit naar haar mening kunnen veranderen.

Tests met zebrapadmatten

Vervolgens zijn in Groningen en in andere plaatsen in Nederland (Heerenveen, Amsterdam en Rotterdam) en België (Antwerpen en Brussel) vanaf 2014 tests uitgevoerd om zebrapaden voor de voetganger veiliger en voor de automobilist zichtbaarder te maken. Bij deze tests werd op bestaande zebrapaden een mat uitgespreid met daarop een zebrapad waarvan de witte strepen oplichtten zodra iemand de oversteekplaats naderde.

Lichtbakken met ledverlichting

Omdat de resultaten uit deze tests veelbelovend waren, ontwikkelde een Eerbeeks bedrijf dat producten maakt ten behoeve van de verbetering van de verkeersveiligheid, een verlicht zebrapad dat overal kan worden geïnstalleerd. Dit bedrijf maakt voor de gepatenteerde ‘lighted zebra crossing’ voor de witte zebrastrepen geen gebruik van lichtgevende verf maar van lichtbakken met ledverlichting. Een lichtbak heeft een afmeting van twee meter bij een halve meter en wordt in het wegdek aangebracht. Twee lichtbakken achter elkaar vormen dan een lange verlichte streep op de weg van vier meter.

Toepassing lichtbakken in klinkerwegen en asfaltwegen

Het bedrijf heeft twee versies van de lichtbakken ontwikkeld, één voor een klinkerweg en één voor een geasfalteerde weg. Voor de toepassing in een klinkerweg zijn de bakken uitgerust met een stalen frame waarin beton is gestort met daarboven de plaat waarin de verlichting is verwerkt. Voor toepassing in een asfaltweg wordt geen beton gebruikt maar wordt asfalt uitgefreesd waarbinnen de bakken worden bevestigd. De ledlampen, die eventueel op zonnepanelen kunnen worden aangesloten, gebruiken slechts een geringe hoeveel elektriciteit. De lampen werken op de straatverlichting; als bij het invallen van de duisternis de straatverlichting aangaat, worden ook de witte zebrastrepen verlicht.

Duurzaamheid

Om de duurzaamheid van de lichtbakken te onderzoeken zijn de bakken in de testfase geïnstalleerd vlakbij een groot transportbedrijf. Elke zwaar beladen truck die het zebrapad overstak stond daarbij gelijk aan 10.000 personenauto’s. Daarnaast zijn de tests uitgevoerd onder verschillende weersomstandigheden met regen, zon en vorst. Bij vorst is tevens rekening gehouden met strooizout dat bij de bestrijding van gladheid op de Nederlandse wegen wordt gestrooid. In april 2018 zijn de lichtmodules vervangen omdat de led-elementen met enige regelmaat uitvielen waarbij zelfs op enige moment de stroom helemaal werd afgeschakeld.

Meerwaarde voor de veiligheid van de voetgangers?

Veilig Verkeer Nederland is benieuwd of de innovatieve vinding meerwaarde heeft. De verlichting in het wegdek moet niet onnodig afleidend werken maar leiden tot een veiligere oversteekplaats voor voetgangers. De nieuwe vinding kan de veiligheid ten goede komen in gebieden met scholen, winkels en wooncentra voor ouderen. Het eventuele succes van dit Eerbeekse zebrapad kan een rol spelen bij de beslissing of verlichte zebrapaden in de komende jaren in meer plaatsen in Nederlandse stadscentra te vinden zullen zijn.