Geschiedenis van de trolleybus in Arnhem

Arnhem is de enige stad in Nederland waar men de trolleybus kan kiezen als men zich met het openbaar vervoer wil verplaatsen. Tevens heeft Arnhem een van de grootste trolleynetwerken van West-Europa.Het is een fijne manier van reizen, want de trolleybus rijdt geluidloos en is bovendien milieuvriendelijk.

De paardentram

In 1880 werd de eerste paardentramroute geopend in Arnhem. Deze tram reed op normaalspoor (1435 mm) en de route was van het Station naar Velp.Langzamerhand kwamen er meerdere routes bij en in 1882 werden er al 758.000 reizigers vervoerd. In 1906 beschikte de Arnhemse Tram Maatschappij 15 gesloten en 11 open tramwagons.
In 1911 werd de electrische tram geintroduceerd en binnen een jaar waren er geen paardentrams meer. Het electrische tramnetwerk werd langzamerhand uigebreid. In 1944 werd dit netwerk tijdens de Slag om Arnhem volledig verwoest.

De eerste trolleybussen

In 1928 reed de eerste trolleybus als proef in Groningen. De proef werd als geslaagd beschouwd en de overgebleven tramlijnen werden omgezet in trolleylijnen. Al voor de oorlog had men in Arnhem het plan opgevat om de tram te vervangen door trolleybussen. Doordat de complete tramremise vernield was kwam dit plan na de oorlog in een stroomversnelling. En op 5 september 1949 werd de eerste trolleylijn geopend. Het basisnet verbond de binnenstad met Velp, Oosterbeek, Hoogkamp, Malburgen, Alteveer en 't Broek. Ook Nijmegen startte met de trolleybussen en Rotterdam bereidde zich voor op deze bussen, maar tot exploitatie is het nooit gekomen.

Het einde van de trolleylijnen?

In de jaren '60 kwam er een enorme groei van het aantal auto's en kwam de trolley letterlijk vast te staan in het verkeer.
In België verdween de trolleybus helemaal tussen 1964 en 1971. Ook in Nederland moesten trolleybedrijven gesloten worden. In 1965 sloot Groningen de lijnen en in 1969 Nijmegen. Ook Arnhem had het moeilijk. In 1974 werden de exploitatietekorten overgenomen door het Rijk en in 1975 besloot de teonmalige minister van Verkeer en Waterstaat om de meerkosten (5%) ten opzichte van de dieselexploitatie te betalen. Doordat het Rijk deze kosten overnam was Arnhem in staat om het versleten bovenleidingnet te vernieuwen en kwamen er nieuwe vertakkingen van het netwerk: van Malburgen-Oost naar het Duifje en van Alteveer naar Cranevelt. In de jaren '80 werd het trolleynet verder uitgebreid naar de Laar-West en kwam er een tweede verbinding naar Arnhem-Zuid, Elsweide en Vredenburg.

Plan Trolley 2000

In de jaren '90 staat de trolleybus weer onder druk. De bus is duur en veel te langzaam. Er komt een ambitieus plan: Trolley 2000. Dit plan voorzag in de aanschaf van gelede lagevloertrolleybussen en de aanleg van busbanen met de mogelijkheid om de verkeerslichten te beïnvloeden. Ook werden de bussen groter door de aanschaf van bussen met een harmonicadeel, waardoor er meer passagiers tegelijk vervoerd kunnen worden.

Er zullen in Nederland waarschijnlijk geen steden komen een trolleybusnetwerk, want het zou veel te duur zijn om er mee te starten. Het zou een enorme inverstring zijn als alle leidingen nog aangelegd moeten worden. De draden vragen ook om aangepaste milieuregels en de busbuschauffers hebben een aanvullende opleiding nodig om om te kunnen gaan met de stroomtoevoer en de wissels. Zo zal Arnhem bijzonder blijven, als stad met een trolleybus, uniek in Nederland.