Amsterdam als naam voor 20 marineschepen

De D819 Hr.Ms. Amsterdam is gebouwd bij de Nederlandse Dok en Scheepsbouw Maatschappij. Op 26 maart 1953 is de kiel gelegd en op 25 augustus 1956 is het schip te water gelaten. De Amsterdam is op 10 april 1958 in dienst gesteld. Het schip was destijds het negentiende schip in een rij van twintig met de naam Amsterdam. De embleemspreuk van de torpedobootjager van de Nederlandse marine was: “Heldhaftig Vastberaden Barmhartig”.

Hollandklasse en Frieslandklasse

In 1948 bestelde de marine twaalf torpedobootjagers. De eerste vier werden tussen 1954 en 1955 voltooid in de Hollandklasse. De overige acht jagers werden tussen 1956 en 1958 voltooid in de Frieslandklasse. De twee klassen hadden een aantal belangrijke verschillen. De modellen van de Hollandklasse waren iets kleiner met minder diepgang. Zij waren uitgerust met een stoomturbine-installatie van 45.000 apk terwijl de Frieslandklasse 60.000 apk kon ontwikkelen. De maximum snelheid van de Hollandklasse jagers bedroeg 32 knopen, die van de Frieslandklasse 36 knopen. Beide soorten werden met twee roeren bestuurd. De boten van de Frieslandklasse hadden een lengte van 116 meter en een breedte van bijna 12 meter. De diepgang was iets meer dan 4 meter. Aan bewapening waren aan boord: 4 kanonnen, 6 mitrailleurs, 1 lichtraketwerper en 2 raket dieptebomwerpers. De bemanning bestond in totaal uit 280 personen.

Tot de Hollandklasse behoorden:

• P840 Hr. Ms. Holland
• P841 Hr. Ms. Zeeland
• P842 Hr. Ms. Friesland
• P843 Hr. Ms. Groningen

Tot de Frieslandklasse behoorden:

• D802 Hr.Ms. Friesland
• D813 Hr.Ms. Groningen
• D814 Hr.Ms. Limburg
• D815 Hr.Ms. Overijssel
• D816 Hr.Ms. Drenthe
• D817 Hr.Ms. Utrecht
• D818 Hr.Ms. Rotterdam
• D819 Hr.Ms. Amsterdam

Taken van de torpedobootjagers

De voornaamste taken van de onderzeebootjagers bestonden uit: de bescherming van eigen vlooteenheden en koopvaardij tegen vijandelijke onderzeeboten, de opsporing en vernietiging van vijandelijke onderzeeboten en de bescherming van eigen vlooteenheden en koopvaardij tegen lichte bovenwaterschepen. Het ging hierbij niet alleen om defensief optreden maar ook werd actief gezocht naar vijandelijke eenheden, die vervolgens aangevallen konden worden.

Verkocht aan Peru

Na bewezen diensten werden tussen 1978 en 1982 acht van de twaalf schepen verkocht aan Peru. Wegens ernstige averij werd de Hr.Ms. Noord-Brabant vroegtijdig uit dienst genomen. Twee schepen werden uiteindelijk gesloopt de Hr.Ms Zeeland en Hr.Ms. Friesland en de Hr.Ms. Gelderland mocht dienst doen als instructiefregat voor Technische Opleidingen Koninklijke Marine met een ligplaats in Amsterdam. Het zou nog tot 1995 duren voordat er een nieuw schip, het twintigste, met de naam Amsterdam zou worden gebouwd.

De Hr.Ms. Amsterdam naar Nieuw-Guinea

De eerste belangrijke missie van de Hr.Ms. Amsterdam was naar Nederlands Nieuw-Guinea. Onder commando van kapitein-luitenant ter zee J.G.A. Siliacus vertrok het schip 8 oktober 1959, onder vrolijke klanken van Matrozenkapel Willemsoord, vanuit Den Helder. De route liep via havens als Gibraltar-Palermo-Byrouth-Port Said-Colombo-Frementle-Perth-Port Darwin. De onderzeebootjager arriveerde op 29 november te Biak. Een droeve taak werd eind december 1959 verricht door het bergen van een verongelukte Martin Mariner nabij Fak Fak. Een eervolle taak was gastschip zijn in januari 1960 voor het Amerikaanse fregat Douglas A. Munrom dat in die periode een kort bezoek aan Hollandia bracht. Op 10 april 1961 ondernam de Amsterdam samen met het fregat Piet Hein de thuisreis. Na een lange terugreis werd na 20 maanden op 10 juni in het vaderland aangemeerd. Beiden schepen zouden niet meer terugkeren naar Nieuw-Guinea.

Roemrucht einde van de Hr.Ms. Amsterdam

Het schip dat uiteindelijk in 1980 verkocht is aan Peru heeft daarna maar korte tijd dienst gedaan bij de marine. Het is vrij snel al gesloopt.

De naam Amsterdam is al sinds 1620 in gebruik voor schepen in dienst van de Nederlandse marine. In totaal droegen 20 schepen die naam.

Een overzicht:

---