Olympic, het zusterschip van de Titanic

Een van de bekendste schepen ter wereld was de Titanic, het schip dat tijdens haar eerste reis tegen een ijsberg botste en zonk. Samen met haar twee zusterschepen, de Olympic en Britannic, behoorde ze tot de zogenaamde ‘Olympic class liners’, drie luxueuze, grote schepen gebouwd door Harland & Wolff. De Titanic was het middelste zusje, de Olympic werd als eerste gebouwd. Van de drie Olympic class liners heeft zij het langst gevaren, wat haar de bijnaam ‘Old Reliable’, het betrouwbare oudje, opleverde.

Het begin

Het idee voor de drie Olympic class liners ontstond tijdens een etentje van J. Bruce Ismay, voorzitter van de scheepvaartmaatschappij White Star Line, en William Pirrie, de voorzitter van de scheepsbouwmaatschappij Harland & Wolff. Hun concurrent, de Cunard Line, boekte groot succes met de nieuwe snelle schepen RMS Lusitania en RMS Mauretania, iets waar de White Star Line niet tegenop kon. Ismay en Pirrie bedachten daarom dat hun schepen in plaats van sneller juist luxer moesten zijn. Samen met Thomas Andrews, hoofd van de ontwerpafdeling van Harland & Wolff, werden de eerste plannen gemaakt voor de Olympic class liners.

De basis

Voordat er begonnen kon worden met de bouw van de schepen, moest eerst de scheepswerf van Harland & Wolff in Belfast (Noord-Ierland) verbouwd worden. De drie schepen zouden namelijk vele malen groter zijn dan de eerdere schepen die door Harland & Wolff gebouwd waren. Uiteindelijk begon de bouw van de Olympic op 16 december 1908. Het werk ging snel en de tewaterlating was op 20 oktober 1910. Daarna werd ze verder afgebouwd in de Thompson Dry Dock. Toen ze helemaal klaar was, had ze een totale lengte van 882 feet en 3 inches (bijna 269 meter) en een maximale breedte van 92 feet en 6 inches (iets meer dan 28 meter). Haar totale inhoud was 45.324 ton en ze zou een maximumsnelheid van 23,75 knopen kunnen halen.

Verschillen met de Titanic

Hoewel de Olympic en de Titanic veel op elkaar leken, waren er toch een aantal verschillen:

• De Titanic was zes inches langer dan de Olympic;
• Bij de Titanic was de voorkant van het bovenste dek afgesloten met ramen, zodat de passagiers geen last zouden hebben van opspattend zeewater. Bij de Olympic was dit gedeelte open;
• Op de Titanic waren wel een Turks bad en een à-la-carterestaurant aanwezig, twee faciliteiten die op de Olympic ontbraken.

Ongelukken

Tijdens haar jaren op zee kreeg de Olympic te maken met diverse ongelukken. Het eerste ongeluk gebeurde al tijdens haar eerste reis. Ze was op 14 juni 1911 vertrokken met Edward Smith als kapitein (hij was ook kapitein tijdens de eerste reis van de Titanic) en bereikte na zeven dagen de haven van New York. Om bij de aanlegsteiger te komen, kreeg ze hulp van twaalf sleepbootjes. Een van deze bootjes kwam in het vaarwater terecht van één van de propellers van het schip en kwam tijdelijk klem te zitten. Er waren gelukkig geen gewonden, maar de Olympic moest wel terug naar Belfast om gerepareerd te worden. Dit zorgde voor vertraging voor de bouw van de tweede Olympic class liner, de Titanic.

HMS Hawke

Het tweede ongeluk met de Olympic vond plaats op 20 september 1911. Terwijl de Olympic de haven van Southampton verliet voor haar vijfde reis, wilde het oorlogsschip HMS Hawke de haven binnen gaan. De HMS Hawke had een boeg die in het water afliep, die tijdens oorlogssituaties gebruikt zou kunnen worden om vijandelijke schepen te rammen. Nu ramde de boeg echter de Olympic, hoewel beide schepen geprobeerd hadden elkaar te ontwijken.

De botsing zorgde voor een flink gat in de Olympic. Dankzij de waterdichte deuren van het schip kon voorkomen worden dat ze zonk, maar ze moest opnieuw terug naar Belfast om gerepareerd te worden. Zes weken en 250,000 pond later kon ze alsnog beginnen aan haar vijfde reis.

Niet lang daarna moest ze weer terug naar Belfast: tijdens een reis van New York terug naar Southampton raakte één van de propellerbladen iets onder water en brak af. Omdat alleen de Harland & Wolff scheepswerf groot genoeg was voor het enorme schip, keerde de Olympic voor de derde keer terug naar de plaats waar ze gebouwd was.

Na de Titanic

Tijdens de noodlottige eerste reis van de Titanic was de Olympic ook op zee, maar ze was te ver weg om te kunnen helpen. Als gevolg van wat er met de Titanic gebeurd was, moest de Olympic voor de vierde keer terug naar Belfast, deze keer om aangepast te worden aan de nieuwe veiligheidsregels. Zo kreeg ze onder andere een stevigere romp en uiteraard extra reddingsboten.

Begin 1913 begon de Olympic weer op zee te varen. Een jaar later brak de Eerste Wereldoorlog uit, maar de Olympic bleef doorvaren als passagiersschip. Pas in september 1915 werd ze uitgerust als oorlogsschip. Ze voer tot 1916 voor soldaten in het Middellandse Zeegebied en werd daarna gebruikt om Canadese en Amerikaanse soldaten over de Atlantische Oceaan te varen. Op 12 mei 1918 kreeg ze te maken met een torpedo-aanval, maar ze wist de aanval te overleven en zelfs het vijandelijke schip te laten zinken.

Na de oorlog keerde de Olympic terug naar Belfast om weer een gewoon passagiersschip te worden. Tussen 1920 en 1934 was dat haar enige taak, waarbij ze alleen in 1933 nog in Belfast terugkwam om aangepast te worden aan de moderne regels van de scheepvaart. Op 15 mei 1934 had ze nog een laatste ongeluk: een botsing met het Nantucket Lightship, waarbij zeven mannen van de crew van elf om het leven kwamen.

Het einde

In 1934 ging de White Star Line samenwerken met de Cunard Line. Dit betekende onder andere dat ze kritisch moesten kijken naar hun vloot. Hoewel de White Star Line de Olympic vanwege haar jarenlange trouwe dienst de ‘Old Reliable’ noemde, werd ze in 1935 toch uit de vaart gehaald en werd begonnen met het uit elkaar halen van het schip. Een aantal delen werd op een veiling verkocht. In 1937 was het uit elkaar halen van het schip klaar en bestond de Olympic niet meer.