Reliëftegels en geleidelijnen: Hulp bij visuele handicap

In het straatbeeld zijn witte, smalle ribbellijnen met reliëftegels en tegels met halve bolletjes (noppen) soms zichtbaar. Dit zijn tactiele geleidelijnen, die een onmisbaar mobiliteitshulpmiddel zijn voor blinden en slechtzienden. Met behulp van deze lijnen kan iemand met een visuele beperking (al dan niet met een witte taststok en/of geleidehond) – afhankelijk van het soort tegel – de looprichting, een waarschuwing of een belangrijk punt herkennen. Op deze lijnen mogen geen obstakels staan om de veiligheid te waarborgen.

• Synoniemen reliëftegels
• Ribbellijnen: Richting aangeven
• Noppentegels: Waarschuwingsmarkering
• Informatietegels / Rubbertegels: Belangrijk punt
• Natuurlijke gidslijnen
• Onderhoud en bewustzijn

Synoniemen reliëftegels

Ribbellijnen en reliëftegels worden vaak aangeduid met verschillende synoniemen:

• Blindenpad / blindenpaden
• Blindenstrook / blindenstroken
• Blindentegels
• Geleidelijn / geleidelijnen
• Geleidepad / geleidepaden
• Geleidestrook / geleidestroken

Ribbellijnen: Richting aangeven

Belang

Een blinde of slechtziende persoon gebruikt geleidelijnen om zich te oriënteren en de juiste richting te vinden. Dit helpt aanzienlijk bij het veilig bereiken van een bestemming. De tegels zijn zowel voelbaar als hoorbaar wanneer iemand eroverheen loopt, met of zonder schoenen, en vooral wanneer er met een taststok overheen wordt geschraapt. Blinden en slechtzienden kunnen daarnaast ander materiaal detecteren, zoals noppentegels, die waarschuwingssignalen geven. Geleidelijnen worden strategisch geplaatst op locaties waar ze het meest nodig zijn.

Productie

Bij de productie van deze tegels is precisie cruciaal. De afstand tussen de ribbellijnen moet zodanig zijn dat de schoenzool licht verbuigt. De breedte van een ribbellijn is ongeveer tien millimeter, terwijl de afstand tussen twee ribbellijnen zestig millimeter bedraagt. Ideaal gezien worden er tien ribbellijnen naast elkaar gelegd, wat resulteert in een breedte van zestig centimeter. Dit past bij de gemiddelde staplengte van dertig centimeter. Door deze grotere breedte is de ribbellijn altijd vindbaar, zelfs wanneer iemand de lijn vanaf de zijkant nadert. Het aanleggen van deze lijnen vereist nauwkeurigheid; onjuiste plaatsing kan de gebruiker in de verkeerde richting leiden. Bovendien zijn de tegels ontworpen met veiligheid in gedachten:

• Struikelen is niet mogelijk.
• Het verzwikken van de enkel is praktisch uitgesloten.
• De tegels zijn antislip.
• Ze vormen geen obstakel voor hulpmiddelen zoals een rollator.

Bouwtekeningen

Het ontwerp en de plaatsing van geleidelijnen moeten goed doordacht zijn om hun effectiviteit te garanderen. Ze moeten logisch liggen, aansluiten op de omgeving en geen hinder veroorzaken voor andere gebruikers van de openbare ruimte. Daarom worden er vaak gedetailleerde bouwtekeningen gemaakt voordat de lijnen worden aangelegd. Deze tekeningen worden vervolgens gebruikt door de werkmannen die de lijnen in openbare ruimtes of op straat aanleggen.

Geen obstakels op ribbellijnen!

Veel mensen zijn zich niet bewust van het gevaar dat obstakels op geleidelijnen kunnen vormen voor mensen met een visuele handicap. Voorwerpen zoals fietsen, vuilnisbakken en stoelen die op deze lijnen worden geplaatst, kunnen leiden tot ernstige verwondingen wanneer iemand er tegenaan loopt.

Producenten

In Nederland kan men voor meer informatie contact opnemen met TG Lining, een producent van diverse soorten geleidelijnen, klanktegels en andere markeringen.

Noppentegels: Waarschuwingsmarkering

Noppentegels zijn tegels met halve bolletjes die dienen als waarschuwingsmarkeringen, bijvoorbeeld bij een oversteekplaats. Terwijl geleidelijnen zorgen voor een veilige route, geven noppentegels aan dat er voorzichtigheid geboden is, zoals bij een naderende oversteekplaats. Voor blinden en slechtzienden betekent de aanwezigheid van noppentegels dat ze moeten stoppen en extra voorzichtig moeten zijn.

Informatietegels / Rubbertegels: Belangrijk punt

Rubberen tegels, bij voorkeur in een gele kleur, geven belangrijke informatie door over een specifiek punt, zoals een bushalte, tramhalte of de ingang van een gebouw. Ze helpen blinden en slechtzienden om zich beter te oriënteren in de openbare ruimte.

Natuurlijke gidslijnen

Naast geleidelijnen en tegels kunnen blinden en slechtzienden gebruik maken van natuurlijke gidslijnen om hun weg te vinden. Dit zijn elementen uit de omgeving zoals een haag, grasstrook of muur, die ze met hun witte stok kunnen volgen. Deze natuurlijke aanwijzingen helpen hen om zich te oriënteren en veilig hun bestemming te bereiken.

Onderhoud en bewustzijn

Regelmatig onderhoud

Het is van groot belang dat geleidelijnen en noppentegels regelmatig worden gecontroleerd en onderhouden. Beschadigingen of slijtage kunnen de effectiviteit van deze hulpmiddelen verminderen en de veiligheid van blinden en slechtzienden in gevaar brengen. Lokale overheden en wegbeheerders moeten zorgen voor tijdig onderhoud en eventuele reparaties.

Bewustzijn creëren

Het vergroten van het bewustzijn onder het brede publiek over het belang van obstakelvrije geleidelijnen kan bijdragen aan een veiligere omgeving voor blinden en slechtzienden. Campagnes en educatie over het correct gebruik en het belang van deze hulpmiddelen kunnen helpen om de veiligheid te waarborgen.