Tips om je studentenfiets of stationsfiets op te knappen

Studenten- of stationsfietsen zijn meestal in een erg slechte staat. Dit komt doordat er over het algemeen geen tijd of onderhoud aan wordt besteed. Hieronder volgen een aantal tips om zelf, goedkoop, de meest irritante problemen op te kunnen lossen.

Hinderlijke geluiden of zwabberend over de weg

Veel van de fietsen in ons land worden gebruikt door studenten, die op fietsen rijden die kraken, piepen en zwabberen. Dit is zeker niet altijd nodig. Dikwijls kunt u er zelf het een en ander aan doen, zodat de kosten niet de pan uit rijzen en u veel prettiger van A naar B kunt rijden.

De fiets piept

Als de fiets piept kunt u er zeker van zijn dat er ergens olie of vet nodig is. Piepen duidt meestal op het schuren van metaal op metaal. Ergens staat er dus iets droog. Dit is op te lossen door het droge onderdeel te smeren. Heeft u een spuitbus met smeermiddel of een flesje met een smeertuitje, dan kunt u op zoek gaan naar waar het geluid vandaan komt. Soms is het gebruik van vet beter, maar dan dient u vermoedelijk veel te demonteren om er bij te kunnen.

Weet u nog niet wat er piept, til dan de fiets even aan de voorkant op en draai aan het voorwiel. Komt het daar vandaan, dan even wat olie op de lagers bij de as.
Heeft u het licht aanstaan, dan kan het ook nog de dynamo zijn. Daarvoor de fiets even op zijn kop zetten en in het hoedje van de dynamo spuiten. Even een paar minuten laten intrekken en de fiets weer rechtop zetten. Overtollige olie afpoetsen met een doekje.
Zit de piep niet hier, dan gaat u dit ook voor het achterwiel doen. Hoort u het gepiep bij het draaien van het wiel en loopt het wiel nergens tegen aan, dan moet u op zoek gaan naar de lagers van het achterwiel. Deze zullen zich een beetje verstopt hebben achter de kettingkast als die er nog op zit. Met wat zoeken zult u de lagers vinden bij het kleine tandwiel waar de ketting over loopt. U mag enthousiast smeren, zodat de olie zeker tussen de lagers terechtkomt, waar het mogelijke piepgeluid vandaan komt.

Zadels willen ook nog wel eens piepen en daarvoor zet u de fiets op zijn kop en smeert de punten waar de zadelveren in het ijzer vastgehaakt zijn. Dit geldt alleen voor de oudere type zadels, de modernere zadels hebben deze losse veren niet meer. Daarna even met een doekje de overtollige olie verwijderen om uw kleding te beschermen.
Verder mogen de trappers, op het punt waar ze vastzitten aan de cranks best een druppeltje of wat olie hebben. Die hebben het ook nogal zwaar te verduren in ons vochtige landje.

Als de remmen piepen tijdens het remmen, dan heeft u een probleem wat niet met olie op te lossen is. Hiervoor moeten de wielen eruit en de remmen schoongemaakt worden. Bij trommelremmen moeten dan de remtrommels opgeschuurd worden. Deze problemen kunt u, als het teveel irriteert, vermoedelijk beter door de fietsenmaker laten doen. Vraag wel vooraf de te verwachten kosten op. Arbeidskosten en materialen kunnen bij remproblemen aardig oplopen.

Het wiel loopt ergens tegen aan

Als een van de wielen tegen een spatbord aanloopt, kijk dan of er een spatbordbeugel gebroken is. Dit gebeurt nogal eens doordat het spatbordstangetje aan een kant doorgeroest is. Een nieuw beugeltje kost weinig en is er relatief makkelijk zelf op te zetten. Een goedkoop en makkelijk alternatief kan een stuk elektriciteitsdraad zijn, dat om het afgebroken stangetje gedraaid wordt. Nu om het spatbord heen aan het andere spatbordstangetje verbinden. Dit houdt vermoedelijk nog een hele tijd stand en uw buitenband schuurt zo niet meer door.

Als het wiel aanloopt omdat het voorwiel er scheef in staat, dan met een sleutel maat 14 of 15, afhankelijk van de fiets, de beide moeren wat los draaien en het wiel goed in het midden zetten. Moeren daarna weer goed vastdraaien.
Zit het probleem bij het achterwiel, dan is het vermoedelijk zinvol om meteen de ketting wat te spannen en wat te smeren. Als de moeren wat losgedraaid zijn, de kettingspanners een beetje links en rechts aandraaien, totdat de ketting redelijk strak staat.(let op, het wiel moet recht staan).Ketting niet te strak, want dan gaat de hij kraken en rijdt de fiets niet prettig meer. Moeren weer goed vastzetten en even aan de trappers draaien om te luisteren of de ketting soms kraakt. Zo ja, dan de ketting weer iets losser zetten.

Heeft u er geen kettingspanners opzitten, dan aan de rechterkant de moer losdraaien en de ketting spannen door het wiel een beetje scheef te trekken. Daarna de moer vastzetten en moer aan de linkerkant losdraaien. Het wiel recht zetten en de moer vastdraaien. Weer even luisteren of de ketting niet te strak staat.
Nu nog een laagje olie op de draaiende ketting spuiten of druppelen.

Het zwabberende wiel

Heeft u het idee dat uw fiets alle kanten uitzwabbert, kijk dan eerst naar de kwaliteit van de banden. Dikwijls zijn ze zo versleten, dat er een scheur in de zijkant is ontstaan, waardoor er een bobbel op de band komt. Bij het voorwiel is de band simpel zelf te vervangen door het wiel eruit te halen. De achterband vervangen daarentegen, is zonder sleutelervaring niet
aan te raden. Dit kunt u dan beter uitbesteden.

Als het probleem een aantal gebroken en loszittende spaken zijn, zult u de reparatie vermoedelijk uit moeten besteden, maar vraag vooraf altijd de kosten op, daar dit soms duurder is aan reparatie, dan de waarde van de fiets. Er zal dan niet veel meer opzitten dan uit te kijken naar een betere fiets. Zijn het er echter maar een of twee, dan kunt u de spaken zelf vervangen. Wel de lengte van de spaak en de dikte goed opmeten of er een meenemen naar de fietsenmaker. Er zijn veel verschillende lengtes en diktes te koop. Om het nippeltje van de spaak te vervangen is het meestal voldoende om de band leeg te laten lopen, het velglint opzij te duwen en voorzichtig met een schroevendraaier de oude nippel te verwijderen. De nieuwe nippel erin duwen en het velglint weer goed op zijn plaats zetten. De spaak niet te strak zetten, anders draait u een slag in uw wiel.

Voorkomen is beter...

Elk geluid heeft zijn oorzaak en als er vroegtijdig even naar gekeken wordt, kunnen er soms peperdure reparaties mee voorkomen worden.

Lees verder

• Cranks en pedalen vervangen van de fiets
• Tips om fietsstuur en zadel op juiste hoogte te zetten
• Tips om piepende trommelremmen van de fiets te verhelpen
• Tips voor reparatie van defecte fietsverlichting
• Zadelpijn en de mogelijke oplossingen