Checklist voor beginnende motorrijders

De toekomstige motorrijder heeft het van meet af aan al druk. Hoe kies je bijvoorbeeld een geschikte eerste motor? Kun je een testrit maken als je het motorrijbewijs nog niet hebt? Welk motorpak is geschikt voor welke situatie? Waar verzeker je de motor? Of je nu nog aan het lessen bent of net je rijbewijs hebt, als beginnende motorrijder kan je wel wat hulp en tips gebruiken bij het maken van allerlei keuzes. Een checklist maken is dan wel zo handig.

• Voorkom dure miskopen
• Maak een lijst
• Comfortabele beschermende motorkleding
• De kwaliteit en prijs van de motorhelm
• Kies een motor die bij je past
• De motorverzekering

Voorkom dure miskopen

Motorrijden is meer dan het besturen van een voertuig. Vroeger was het weliswaar een ‘noodzakelijk kwaad’ en de motor werd gebruikt als eenvoudige, goedkope auto, als snelle fiets of als machinale pakezel. Tegenwoordig is het vaak juist een luxe hobby, een liefhebberij of zelfs een ‘way of life’. De omstandigheden op de weg zijn sinds de vorige eeuw uiteraard flink veranderd en dat vergt heel andere kwaliteiten van de bestuurder. Motorrijles is dan ook geen kleinigheidje (meer) dat je even tussendoor doet. Leren motorrijden is een kostbare aangelegenheid. Dat begint al bij het lessen voor de drie verschillende examens die moeten worden afgelegd. Maar dan ben je er nog niet. Motorrijden kent enkele dure bijkomstigheden. Om straks zelfstandig de weg op te kunnen, heb je namelijk ook een eigen motor nodig. En zelfs als je besluit dat je alleen af en toe een motor huurt, zul je toch moeten beschikken over een motorhelm, handschoenen, een motorpak, schoenen.

Maak een lijst

Op sommige zaken kun je beter niet bezuinigen, voornamelijk als het je veiligheid betreft. Daar staat tegenover dat er, als je het handig aanpakt, wel wat financiële voordeeltjes te behalen zijn. Het is slim om per onderdeel voor jezelf een lijst te maken met belangrijke punten om op te letten, maar bovendien datgene wat voor jou persoonlijk belangrijk is. Verdiep je dus tijdig in de meest belangrijke zaken, om miskopen en teleurstellingen te voorkomen:

• Een veilige motorhelm met het juiste keurmerk
• Goed passende kleding die voldoende bescherming biedt
• Het type motor dat bij je rijstijl en vaardigheid past
• De juiste verzekering met gunstige voorwaarden

Comfortabele beschermende motorkleding

Al na een paar lessen zul je merken dat het prettig is om over je eigen motorkleding te beschikken. Elke rijschool beschikt over een complete outfit voor je motorrijles. Maar na een regenbui of zomerse hitte tijdens je les merk je al snel dat het niet zo prettig is om deze te gebruiken. Veel materialen drogen snel, ventileren goed en hebben antibacteriële coatings, maar je kunt je voorstellen dat het in verband met hygiëne onaangenaam is om kleding te gebruiken die door meerdere mensen gedragen wordt. Wil je zelf kleding aanschaffen voordat je je motorrijbewijs hebt, houd dan wel rekening met een aantal zaken. Als je nog niet weet wat voor motor je straks zelf zult gaan aanschaffen, kun je daar je kleding niet op afstemmen. Houdt het in eerste instantie dan bij voorkeur neutraal en ga voor comfort in plaats van woest aantrekkelijke verschijning. Bedenk ook dat je tijdens het lessen nog wel eens kunt vallen. Het zou jammer zijn als je prachtige leren broek al van boven tot onder gehavend is door het asfalt ... nog voordat je het motorrijbewijs op zak hebt. Let er bij de aanschaf vooral op of er bescherming in de kleding is bevestigd. Is dat niet het geval, kijk dan of er ruimte in je pak zit waar je deze losse beschermers zelf na aankoop kunt plaatsen.

Eerste impact
Verplicht is de bescherming van een pak of handschoenen in Nederland niet. Je kunt in theorie ook met een Hawaï-shirt en korte broek rondrijden. Of dat verstandig is, kun je zelf bekijken op YouTube. Talloze filmpjes en foto’s doen daar de ronde, die de gevolgen van een valpartij zonder beschermende kleding laten zien. Beschermende kleding biedt maar in beperkte mate zekerheid. Als beginnende motorrijder, maar ook als je ervaring hebt, ben je enorm kwetsbaar en hooguit de eerste impact kan worden opgevangen, evenals schuifschade. Daarom zijn je lessen ook zo vreselijk belangrijk. Vergeet nooit dat jij zowel je eigen fouten als die van al het overige verkeer zal moeten opvangen.

Bescherming en pasvorm
Denk bij het kiezen van kleding ook na over de omstandigheden waarin je straks zult gaan rijden. Gebruik je de motor voor woon-werkverkeer? Het hele jaar door? Of word je een mooi-weer-toer-rijder? Een leren pak biedt over het algemeen goede bescherming en hoog comfort. Als leer regelmatig nat wordt zal dat echter de kwaliteit negatief beïnvloeden en zal het pak vaak gereinigd en ingevet moeten worden. Ook droogt leer niet heel snel na een flinke regenbui, waardoor het misschien niet vijf dagen per week gedragen kan worden. Dan is een waterdicht kunststof pak, of een extra regenpak als overall, wellicht een betere oplossing. Leer is doorgaans vrij prijzig. Maar er zijn diverse outlet winkels waar je wel voordelig kunt slagen. Een tweedehands pak is een uitstekende optie, als er mogelijkheid bestaat om dit eerst te passen. Er zijn erg veel maten en merken in omloop met elk hun eigen pasvorm. Zit een pak als gegoten maar mis je de logo’s van je favoriete merk? Een goede kleermaker naait er voor een prikkie je patches op, zonder je pak te ruïneren. Ook handig als je een neutraal pak hebt gekocht tijdens het lessen.

De kwaliteit en prijs van de motorhelm

Als er iets belangrijk is bij het motorrijden, dan is het natuurlijk wel je helm. Je hoopt hem nooit nodig te hebben, maar hij is niet voor niets verplicht. En wel te verstaan mét keurmerk. In Europa is dat het ECE 22.05 keurmerk. Dit geeft je de garantie dat de helm aan de minimale veiligheidseisen voldoet. Er zijn bij beginnende motorrijders veel vragen over de kwaliteit van helmen en de prijs daarvan. Een goedkope helm is zeker geen ongeschikte! Sommige supermarkten hebben jaarlijks een actie waarbij je relatief hoge kwaliteit kleding en helmen kunt kopen voor een heel zacht prijsje. Absoluut een aanrader als je budget beperkt is. Waar je op kunt letten bij de aanschaf van een helm is om te beginnen natuurlijk de pasvorm. Een helm moet goed strak om je hoofd zitten, maar zonder te knellen. Schudt bij het passen eens met je hoofd, van links naar rechts en van boven naar beneden. De helm mag dan niet verschuiven.

Gehoorbescherming en vizier
Goede gehoorbescherming lijkt ondergeschikt, maar de ruis van de rijwind kan je gehoor al beschadigen bij lage snelheden, dus zeker niet onbelangrijk. Sommige helmen hebben extra kussentjes, die je kunt plaatsen ter hoogte van je oor of kunt verwijderen als je oordopjes of navigatie-oortjes gebruikt. Een extra voordeel van het dragen van oordoppen is dat je minder snel moe wordt. Dat lijkt vreemd, maar je kunt het vergelijken met elke andere luidruchtige omgeving (bouwgeluiden, muziek): het kost je extra energie.
Verder zijn er ook aspecten aan het vizier van een helm, die je kunt vergelijken. Het biedt veel voordelen als dit van een materiaal is gemaakt dat niet alleen anti-kras, maar ook anti-condens gecoat is. In een spannende situatie, bijvoorbeeld als je op de snelweg in de regen een vrachtwagen aan het inhalen bent, wil je niet ineens verblind worden door je eigen adem … Ben je brildragend, dan is een makkelijk te bedienen zonnevizier wel een erg handige extra optie. Niet alle helmen zijn geschikt voor brildragers, dus of je nu je eigen bril op sterkte of een zonnebril wenst te dragen tijdens het motorrijden, houd ook daarmee rekening als je een helm gaat passen. Verder is het goed om je af te vragen welk type helm bij jou past. In de zomer kan een ‘potje’ lekker luchtig zijn, terwijl je in de winter misschien bevriest door de koude rijwind in je nek. Een systeemhelm of een integraalhelm geeft je meer steun en bescherming, ook tegen kou.

Houdbaarheid van een helm
Veel mensen vragen zich af wanneer je een helm moet vervangen. Het antwoord daarop is eigenlijk vrij eenvoudig: direct bij elke vorm van impact. Een ongeluk valt daar natuurlijk onder, maar ook als je de helm uit je handen hebt laten vallen. Aan de buitenkant hoeft de schade niet zichtbaar te zijn, maar de schaal krijgt er zwakke plekken van en functioneert in geval van nood dus niet meer zoals het hoort. Koop daarom ook nooit een tweedehands helm, ook al beweert de eerste eigenaar nog zo hard dat hij nooit gevallen is. Naast impact is de houdbaarheidsdatum van belang. Afhankelijk van het materiaal waarvan de helm gemaakt is, dient een helm drie, vijf (polycarbonaat) of 9 jaar (glas vezel, carbon) na de productiedatum vervangen te worden, ongeacht de aankoopdatum. Bij intensief gebruik wordt de houdbaarheid bovendien verkort. De schaal verliest namelijk na verloop van tijd de stevigheid en veerkracht. Tussentijds vervangen is aan te bevelen als de voering niet meer strak aansluit om het hoofd en uiteraard bij elke overige beschadiging of slijtage.

Kies een motor die bij je past

Een lesmotor is doorgaans een ‘vergevingsgezinde’ motor: je kunt je als beginnende motorrijder een foutje permitteren zonder dat de motor meteen kuren krijgt en er met jou vandoor gaat, in plaats van andersom. Sommige leerlingen vinden het prettig om een soortgelijke motor aan te schaffen na het behalen van het rijbewijs. Het voordeel daarvan is dat je op een vertrouwde motor wat ervaring kunt opdoen in het zelfstandig rijden. Je kunt dan geleidelijk uitvinden wat voor soort motorrijder je bent en welke motor daarbij past. Wil je relaxed toeren? Of liever sportief racen? Maar er zijn natuurlijk ook mensen die al jaren dromen van een bepaald soort motor en hun rijbewijs speciaal daarvoor gaan halen. Voor mensen die nog twijfelen is er een aantal afwegingen dat je kunt maken.

• Een wat oudere, goedkopere motor heeft als voordeel dat het niet zo’n ramp is als je hem eens laat omvallen, wat ongetwijfeld een keer zal gebeuren.
• Er zijn grote verschillen in aanschafprijs, die geenszins gerelateerd zijn aan de kwaliteit.
• Lees reviews over het type motor en (indien beschikbaar) de verkoper. Op een forum bijvoorbeeld.
• Controleer een motor die je overweegt te kopen, net als tijdens je examen AVD, op de BRAAVOK punten.
• Vraag naar de geschiedenis. Ook bij aankoop van een motor is 'altijd binnen gestaan en van een oud vrouwtje geweest' een ongeloofwaardig verkooppraatje.
• Let bij het maken van een proefrit op, of de motor van tevoren al warm is gedraaid door de verkoper. Dit kan een teken zijn dat er problemen zijn bij het starten of lopen van een koude motor.
• Maak geen proefrit als je nog aan het lessen bent. Neem in dat geval iemand mee die je vertrouwt op het beoordelen van de technische kwaliteit.
• Je kunt natuurlijk wel prima even op de motor gaan zitten en hem rechtop houden om je zithouding te ervaren. De bediening van remmen en koppeling kun je ook in stilstand uitproberen.
• Een vier-cilinder met wat minder CC’s is makkelijker om mee te beginnen dan een twee-cilinder met grote motorinhoud. En dat hoeft heus niet te betekenen dat de motor niet van zijn plek komt.
• Heb je je rijbewijs al, neem je nieuwe of toekomstige motor dan even mee naar een rustig parkeerterrein, waar je wat AVB-oefeningen kunt uitproberen. Zo ontdek je snel hoe de motor reageert op jouw bediening.

De motorverzekering

Mocht je besluiten een motor aan te schaffen voordat je het motorrijbewijs in je bezit hebt, zorg er dan wel voor dat de motor alvast verzekerd is. Strikt genomen is dit niet noodzakelijk als je hem schorst en binnen zet tot je het rijbewijs hebt. Maar het kost doorgaans niet veel en je bouwt dan wel alvast schadevrije jaren op. Je kunt een motor aanschaffen en verzekeren zonder motorrijbewijs, als je tenminste al beschikt over een (auto- of ander) rijbewijs. Laat je niet verleiden om toch even een klein rondje te rijden op je nieuwe aanwinst. Je riskeert niet alleen een hoge boete, maar ook heb je kans dat je niet eens meer examen mag doen. En dat je bovendien je auto en/of je brommer een periode moet laten staan … Welke verzekering je ook kiest, een motorverzekering steekt iets anders in elkaar dan die voor een auto. Oudere auto’s kun je bijvoorbeeld vanaf een bepaalde leeftijd niet aanvullend verzekeren, terwijl je de motor bijna altijd wel tegen schade of diefstal kunt bijverzekeren.

Verzekeringsvoorwaarden
Voor een hoger bedrag is het mogelijk om accessoires en zelfs kleding mee te verzekeren. Let goed op de voorwaarden: is er sprake van een eigen risico? Welke waarde (dagwaarde, aankoopwaarde) wordt vergoed? Wat zijn de eisen die aan stalling en (schijf-, stuur-) sloten worden gesteld? Mag je deelnemen aan races of rijvaardigheidsproeven op circuits? Heb je recht op pechservice? Het loont om de voorwaarden in relatie tot de kosten te vergelijken. Check ook of je in aanmerking komt voor een winterstop korting. Dat kan veel geld schelen: niet alleen in de verzekering, maar bij oudere motoren ook in de belasting. Tenslotte zijn er verzekeraars die extra korting geven als je een voortgezette rijopleiding hebt genoten en waar je korting krijgt als je ook de auto er verzekert. Als motorrijder heb je soms gewoon een streepje voor, omdat je per slot van rekening veel tijd en geld geïnvesteerd hebt in extra veilige verkeersdeelname!