Preventief fietsonderhoud

Als je regelmatig je fiets controleert en wat klein onderhoud doet, kun je grotere reparaties aan je fiets voorkomen en vele kilometers fietsen zonder problemen. Je hebt geen speciaal gereedschap nodig, het meeste preventieve onderhoud kun je zelf doen met gereedschap dat in de meeste huishoudens voorhanden is.

Welk gereedschap heb je nodig?

• een goede fietspomp
• een setje steek- of ringsleutels en een kleine bahco
• tiewraps
• smeermiddel

Tip: als je deze gereedschappen meeneemt in een fietstas kun je ook onderweg veel problemen oplossen, zeker als je er ook nog een setje bandenplakspullen bij doet.

Banden

Moderne fietsbanden zijn voorzien van een anti-leklaag. Meestal een dikke laag rubber onder het rijprofiel van de band, eventueel versterkt met kevlar of een soortgelijk sterk materiaal. Hierdoor is de kans op een lekke band aanzienlijk kleiner dan met oudere banden. Voorwaarde is wel dat je de band goed op spanning houdt. Indien de band te zacht is kunnen er stootlekken ontstaan. Een stootlek is een beschadiging van de binnenband, die ontstaat wanneer er met te zachte banden over een oneffenheid wordt gereden. De binnenband raakt daardoor bekneld tussen de oneffenheid en de velg met als resultaat een lekke band.

Tip: je kunt de kans op een lekke band verder verkleinen door niet te dicht langs de stoeprand te fietsen (hier liggen de meeste steentjes en andere rommel).

Remmen

De meest voorkomende soorten remmen zijn de terugtraprem, de velgrem en de trommelrem. De terugtraprem heeft in principe geen onderhoud nodig. Velg- en trommelremmen kun je bijstellen wanneer je merkt dat de remwerking minder wordt. Zowel aan de kant van de remhandel op het stuur als bij de aansluiting van de remkabel op de rem zelf zit een stelschroef, waarmee je de kabel kunt stellen. Door de schroef tegen de klok in te draaien zorg je ervoor dat er meer spanning op de kabel komt, waardoor eventuele slijtage van je remmen wordt gecompenseerd.

Ketting

Een verontreinigde ketting slijt sneller en zorgt ervoor dat je meer inspanning moet leveren om te fietsen. Een goede vuistregel is om de ketting te reinigen wanneer deze zichtbaar verontreinigd is (denk aan zand of roest) of wanneer deze piept tijdens het fietsen. Je kunt de ketting reinigen met een oude tandenborstel en een ontvettingsmiddel. Een alternatief is om de ketting met een oude doek schoon te vegen. Reinig de ketting in geen geval met een hogedrukspuit, je spuit dan juist het smeermiddel tussen de schakels vandaan en dat is slecht voor de levensduur van de ketting. Na het schoonmaken dien je de ketting weer te smeren. Dit kan met speciale kettingspray (uit een spuitbus), maar bijv. naaimachineolie is ook geschikt. Veeg het overtollige smeermiddel weg, want dit houdt anders weer nieuw vuil vast.

Tip: als je er een gewoonte van maakt om rustig weg te fietsen vanuit stilstand en niet direct met volle kracht op de pedalen gaat staan, gaat de ketting veel langer mee.

Verlichting

Controleer regelmatig de verlichting. Indien je verlichting gevoed wordt door een dynamo, zorg dan dat er geen bedrading los gaat hangen. Met name bij de trapas en bij het achterwiel komt dit regelmatig voor. Met een tiewrap kun je de bedrading eventueel wat strakker tegen het frame aantrekken. Indien je verlichting hebt op batterijen is het aan te raden om hier oplaadbare batterijen voor te gebruiken, dit is milieuvriendelijk en voordelig.

Tip: Oplaadbare batterijen kun je het best volledig opladen voordat je de fiets wegzet en langere tijd niet gebruikt.. Dit verlengt de levensduur van de batterijen aanzienlijk.